Dagblaðið - 07.06.1977, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 7. JUNl 1977.
Jónas i Undralandi
Dagblaðið hefur að undan-
förnu birt niðurstöður sínar á
ítarlegri könnun á verðlagi á
dönskum landbúnaðarafurðum,
ef innflutningur á þeim væri
frjáls hér á landi. Niðurstaða
þeirrar könnunar var í stuttu
máli að íslenskir neytendur
mundu hagnast um 13 milljarða
kr. á ári, miðað við núverandi
verðlag, ef landbúnaður yrði
lagður niður hér á landi og haf-
inn innflutningur frá Dan-
mörku. I útreikningum Dag-
blaðsins var að sjálfsögðu gert
ráð fyrir að landbúnaðaraf-
urðir yrðu undanþegnar toll-
um, „því það mundi neytendum
að sjálfsögðu þykja býsna súrt“
(þ.é. að greiða tolla af þeim)
eins og segir í Dagblaðinu.
Auðvitað er það aldeilis fárán-
legt að íþyngja neytendum með
tollum á matvöru, enda eiga
tollar og önnur opinber gjöld
alls ekki rétt á sér í Undra-
landi.
Góður Austur-Húnvetningur,
mjög reiknisglöggur, hefur lát-
ið ■ mér í té athyglisverða út-
reikninga en þeir eru byggðir á
sömu forsendum og útreikning-
ar Dagblaðsins á óhagkvæmni
íslensks landbúnaðar.
Kjallarinn
Afnám tolla,
aukin hagsœld.
Fyrst yrðu tollar afnumdir af
bifreiðum, enda íþyngja þeir
almenningi alveg óskaplega.
Miðað við óbreyttan innflutn-
ing bifreiða mundi almenn-
ingur hagnast um 4 milljarða
kr. á þessari aðgerð, en vegna
mikillar lækkunar á bifreiðum,
má gera ráð fyrir að innflutn-
ingur og sala mundi þrefaldast.
Með því móti mundi þjóðin
samtals spara á bílainnflutn-
ingi 12 milljarða kr. Næsta
skrefið er að afnema aðflutn-
ingsgjöld af áfengi. Áætlaðar
tekjur ríkissjóðs af áfengissölu
á þessu ári eru um 9 milljarðar,
en auðvitað mun neyslan
aukast þegar áfengi verður
ódýrara en mjólk, þótt hún
verði innflutt frá Danmörku.
Þannig má ætla að afnám tolla
og annarra opinberra gjalda af
áfengi muni þýða sparnað upp
á að minnsta kosti 12 milljarða
kr. Þegar þessir tveir liðir eru
lagðir við sparnað Jónasar rit-
stjóra vegna afnáms land-
búnaðar á íslandi, þá hefur
þjóðin hagnast um hvorki
Kjallarinn
Friðrik A. Brekkan
íslenskri ríkisstjórn mega lil
sin taka og velta fyrir sér.
Islendingar hafa aldrei
nennt að búa til lúbu-kavíar,
heldur flutt úl óunnin hrogn,
rétt eins og negrar, sem voru
látnir þræla 'við framleiðslu á
baðmullarhráefni i suðurríkj-
unum fyrir borgarastyrjöldina í
Bandarikjunum. Islendingar
eru frægustu sildveiðimenn í
heimi, en auvirðilegustu verk-
endur hennar. Aðeins síðustu
ár er farið að framleiða skinna-
vörur innanlands. Hingað til
hefur hráefni verið flutt út.
Samanber saltaðar gærur,
óverkuð selskinn o.fl. Við
eigum að lifa á því, sem landið
gefur, en ekki á því, sem alþjóð-
legar sníkjur og hallærisbú-
skapur gefur. Lánstraust er
ekki til eilífðar, og ísland er
aðeins peð í heimsmyndinni.
Við verðum að einbeita
okkur að uppbyggingu íslensks
vinnsluiðnaðar. Vinna innlent
hráefni í seljanlega tísku eða
aðra eftirspurnarvöru. Við
erum það lítil að við eigum að
sérhæfa okkur í fáar standard
vörur, sem seldar eru gegnum
alþjóðleg sölusamþönd.
Framanritað er aðeins inn-
gangur að aðalefninu, sem er
um stóriðju á íslandi og hvað
það i rauninni þýðir.
Stóriðja á íslandi þýðir fyrst
og fremst algera hugarfars-
breytingu. Það er að segja
hugsunarbyllingu fólksins. Þar
sem áður voru friðsæl beitilönd
og fallegar kræklingafjörur eru
allt i einu komnar stórar
skemmur, strompar og vöru-
l.vftarar. Þetta kann að vera
framtíðin sem íslandi er ætluð.
Kn ég vil aðeins l)enda á eitt
atriði, að þjóðfélagsbreytingin
hefur orðið það ör, að menn
eiga fullt í fangi með að aðlag-
ast því sem komiö er, hvað þá
að þurfa að gleypa þær breyt-
ingar, sem samfara eru stóriðju
og aukinni mengun og eyðilegg-
ing landsins. Það ge: tur aídrei!
Tökum dæmi frá Grænlandi.
Sjálfsmorðsprósenta er þar all-
ísk.vggileg meðal ungs fólks.
Hinir eldri láta sér breyting-
arnar litlu skipta, enda komnir
á efri ár. En í grænlensku
þjóðarstolti er það mikil skömm
að brjóta af sér. Löggjafar-
valdið danska stingur ung-
mennum, sem þar eru ölvaðir
og gera usla á almannafæri í
fangelsi. Þetta þykir sjálfsagt á
tslandi og hreykja nienn sér af
því sumir að hafa gist í „stein-
inum". En á Grænlandi er
þessu öðruvísi farið. Þar þykir
það mikil skömm að hafa lent í
fangelsi og nær útskúfun. Af-
leiðing þess er að margir sem
lent hafa í fangelsi fremja
sjálfsmorð.
Víkjum á ný að stóriðjufram-
'kvæmdum á tslandi. Þetta er
tvíeggjað sverð og nauðsynlegt
að vara við því. Sá iðnaður sem
við erum að „falast eftir" að
sögn stjórnmálamanna, er aðal-
lega þungaiðnaður, eða alla-
vega hefur það komið fram í
þeim fjölmiðlum sem hér eru.
Stóriðjan er öll í málmiðnaðin-
um. Raforkuver eru byggð til
þess að framleiða raforku, sem
notuð er til bræðslu súráls, eða
í sambandi við fyrirhugaða stál-
bræðslu. t dag er rætt um
álverksmiðju við Eyjafjörð,
þótt landeigendur viti minnst
um það. Vitanlega fer megin-
hluti stjórnmála fram á bak við
tjöldin. en tími er kominn að
sagt'sé stopp.
Stóriðja á tslandi myndi
endurtaka athafnir rússneska
björnsins við strendur Noregs,
sem fylgt hafa í kjölfar olíubor-
unarinnar. Oliuborun hófst'
f.vrir nokkrum árum. Undir-
búningur að heræfingum
NATO við Noreg hófst um sama
leýti. Heræfingarnar fóru fram
f.vrir skömmu. Rifist er um yfir-
ráð á Barentshafi og Svalbarða.
Noregur hefur litið að segja á
meðan eldflaugaæfingar Rússa
standa yfir þar. Þetta er svar
Rússa við olíuborunum Norð-
manna. Hvert verður svar
Rússa við aukinni stóriðju á
Islandi? Stóriðju, sem auðveld-
lega er hægt að heimfæra á
röskun á „iðnaðarjáfnvægi og
hergagnaframleiðslu" Vestur-
Evrópu. Auðvelt er að tengja
uppb.vggingu stóriðju hér við
brot á einhverju alþjóðasam-
komulagi og þar með minnka
mótmælast.vrk okkar við fram-
11
\
„Einnig mstti hugsa sér að
hagnaðinum yrði varið til að
komast til sólarlanda, t.d. einn
frímiða á ári.“
meira né minna en 37 milljarða
kr.
Erfitt verður að koma þessu
svo fyrir að allir hagnist
nákvæmlega jafnmikið.
Gamla fólkið sem komið er á
eftirlaun og hætt að aka i eigin
bifreiðum og drekkur sáralítið
brennivín þarf að sjálfsögðu að
fá uppbót. Það væri alls ekki
ofrausn að ætla því um 'á
milljón kr. á ári af þessum
hagnaði. Einnig mætti hugsa
sér að hagnaðinum yrði varið
til að komast til sólarlanda, t.d.
einn frímiða á ári.
Ekki mundi öll upphæðin
eyðast á þennan hátt, þannig að
tillaga Jónasar ritstjóra um að
bændur fengju greiddar 125
þús. kr. á mánuði ætti að verða
framkvæmanleg á mjög auð-
veldan hátt.
Agnar Guðnason,
forst. Upplýsingaþjónustu
landbúnaðarins.
tíðar hersetu. Stóriðja okkar er
tengd framleiðslu vígvéla. Við
eigum stálbræðslu, álbræðslu
og höfum byggt raforkuver til
þess að knýja þau. Bandaríkin
myndu aldrei verja smáríki
með kjarnorkuvopnum, ef það
fæli í sér hættu á því að þau
sjálf yrðu lögð í rúst. Sama
skoðun ríkir í Sovétríkjunum.
Bandarikin myndu hörfa héðan
við þrýsting.
Ef til vill sé ég skemur fram í
framtíðina en valdhafar undan-
farinna ára. A tslandi í dag býr
hinn vinnandi maður við mjög
léleg launakjör. Þetta er stað-
reynd. Þeir sem minna mega
sin eiga í miklum vandræðum
með að láta enda ná saman. Nú
tala menn um láglaunasvæði og
enginn veit alveg hvað á að
gera til úrbóta.
Ef til vill halda menn að
„rússavinnan" muni bjarga
málunum og allir muni fá
vinnu við að moka skurði og
þjappa flugvelli eins og var í
„bretavinnunni". Ég þekki það
ekki nógu vel, en mér skilst að
Bretar og Ameríkanar hafi
borgað vel og peningar þeirra
meðal annars valdið hagbylt-
ingu, auk þess að verða upphaf
verðbólgunnar.
Friðrik Asmundsson-Brekkan,
kaupmaður