Dagblaðið - 13.12.1977, Blaðsíða 1

PAGBLAÐIÐ. ÞRIÐ.IUDAGUR ÍV.DESEMBER 1977.
r
15

Reykjavík verður alltaf eins.
það er sama þó byggðin dreifist
um holt og hæðir, landslagið er
þannig að kvosin verður alltaf
kjarni bæjarins. Þetta sögðu
menn um aldamótin síðustu. Þá
voru Bankastræti, Austurstræti,
Lækjargata, Hafnarstræti og
Aðalstræti aðalgötur bæjarins.
Þangað þurfti að leita eftir þeirri
þjónustu sem hægt rar að fá í
höfuðstaðnum.
um þegar spurt er um Banka-
strætið. Sú gata var einu sinni
nefnd Bakarabrekka vegna þess
að þar var reist fyrsta bakarí -í
höfuðborginni. Það var nefnt
Gamla Bakariið eða Bernhöfts-
bakarí. Þetta hús stendur enn en
það var reist um 1840. Seinna var
svo byggt við norðurenda þess.
Seinna breyttist svo bakara-
brekkunafnið i Bankastræti því
mönnum þótti miklu virðulegra
að nefna götur eftir bönkum en
bakaríum. Þar sem nú er Banka-
stræti 3 hóf Landsbankinn starf-
semi sína. Hann var stofnaður
1886, fyrstur banka.
Það var oft erfitt að fóta sig í
brekkunni á veturna þegar
hálkan var piest. Þess vegna var
Bakarabrekkan oft nefnd Bana-
stræti af gárungunum, enda
hefur margur hlotið bar slæma
byltu og breytir þá ekki miklu þó
gatan heiti Bankastræti eða
Bakarabrekka.
Lækurinn setti mikinn svip á
Reykjávík þar til hann var settur
í spennitrevju árið 1911. Síðan
rennur hann neðanjarðar úr
Tjörninni og út í sjó. Þessi bæjar-
lækur Reykvíkinga gerði þeim oft
gramt í geði. Hann tók upp á því
að flæða um allar götur svo mjög
að Austurvöllur leit stundum út
eins og hafsjór. Þetta fór auðvitað
mjög í taugarnar á íbúunum, sem
gátu ekki farið út fyrir dyr, nema
að vaða aur og vatn upp að hnjám.
Ofan á þcssa dynti í læknum var
stundum ægileg fýla úr honum.
Eitt er víst að á bakka hans sátu
ekki ungir elskendur á síðsumar-
kvöldum. Þari og þang úldnaði í
farveginum.
-KP.
Fyrir rúmri oinni öld voru það
þrjár byggingar scm scttu mikinn
svip á bæinn. Annars vegar voru
það vindmyllurnar og hins vegar
Skólavarðan. Það voru tvær vind-
myllur í bænum. önnur var við
Hólavclli en sá bær stóð nokkurn
veginn þar sem Hólavallagata er
nú fvrir ofan Garðastræti. Hin
var í Þingholtunum, efst í Banka-,
stræti.
Rebslagcrbanen og Lange
Fortoug voru eitt sinn aðalgötur
bæjarins, ásamt Hovedgaden. Nú
hafa þessar götur fcngið önnur
nöfn Hovedgaden heitir nú
Lækjargata, eftir læknum, sem
rann þvert í gegnum bæinn úr
Tjörninni og út í sjó. Rebslager-
banen fékk siðar nafnið
Strandgade en við þekkjum ekki
þessi niifn (>n könnumst svo
sannarlega við Hafnarstræti.
Lange Fortoug heitir nú Austur-
stræti. Fkki eru tnargir sem vita
hvar Bakarabrekkan er, heldur
heyrist þó annað hljóð úr strokkn-
Myndirjiar sýna bezt hversu breytingin hefur orðið niiki! i Banka-
straúi og Austurstradi. Gamla myndin hefur veiúrt tekin um 1880. Þart
er búið art setja upp lyrsta tjóskerirt i Reykjavik virt steinhrúna \irt
lækinn. Þar var kveikt á því 2. september 1876 og eldsneytirt var
steinolía. Efst í Bankastræti eða Bakarabrekku eins og gatan hét þá
gnæfir myllan en hún setti mikinn svip á bæinn. Ilúsin sem eru bærti á
nýju og gömlu myndinni eru tukthúsirt erta Stjórnarrártirt eins og þart
heilir nú og húsirt i Bankastneti 3. en þar var fyrsti hankinn til húsa.
en þart var I.andsbankinn. IIús Sigfúsar Eymundssonar sést lengst til
ha'gri á myndinni. Gamlar mvndir eru fengnar að láni frá Þjóð-
minjasafni og Arbæjarsafni.