Dagblaðið - 13.12.1977, Page 11
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 13. DESEMBER 1977.
I5
GJAFAVORU
SERKENNILEGAR
Bakarabrekkan árið 1902. Til hægri á myndinni má sjá leifarnar ai
gömlu myllunni sem stóð í Bakarabrekkunni. Fyrir neðan er hús Jóns
Þórðarsonar sem hann lét reisa rétt fyrir aidamótin og stendur enn.
reisa mylluna þar því mjög litil
umferð var um þessar slóóir.
Engum kom í hug þá að þarna
ætti eftir að liggja aðalvegurinn
út úr bænum.
HOLLENZKA MYLLAN
í BAKARABREKKUNNI
Nú var hafizt handa við að reisa
mylluna. Þetta var stórt og mikið
hús og setti mikinn svip á bæínn.
Hún var í daglegu tali kölluð
hollenzka myllan.
Það má teljast dálítið einkenni-
legt að Knudtzon hafi reist myllu
sína þarna, svona rétt hjá
bökunarhúsi því sem hann hafði
áður selt Bernhöft. Ef ti! vill
ætlaði hann sér að selja danska
bakaranum mylluna þegar hún
væri komin upp. Hann vissi ósköp
vel að ekki var nóg starf fyrir
tvær myllur í bænum. Hvernig
sem þessu var farið fór ekki svo
að Bernhöft keypti mvlluna.
Danskur malari var fenginn til
að sjá um mylluna. Hann hét
Ohlsen. Eftir nokkur ár gafst
Knudtzon upp á því að reka mvll-
una og fór svo að hann seldi hana.
Það var þýzkur maður sem keypti,
Ahrens að nafni. Hann var
kvæntur íslenzkri konu. Arið
1869 eignast islenzkir menn hol-
lenzku mylluna, þeir Einar Jóns-
son snikkari og Guðmundur
Jóhannesson smiður. Þann tíma
sem þeir ráku hana fór rekstur-
inn sífellt versnandi. Þá var
einnig búið á neðsta gólfi myll-
unnar meðan hún var i eigu
þeirra félaga. Þar bjó í mörg ár
Rannveig Jóhannesdóttir en hún
giftist síðar Eyþóri Felixsyni, sem
rak síðar verzlun í Austurstræti.
Árið 1892 voru vængirnir
teknir af myllunni svo hún malaði
ekki korn upp frá því. En samt
sem áður stóð hún í mö'rg ár enn.
Síðar eignaðist Jón Þórðar-
son kaupmaður hana og hafði
hana fyrir geymsluhús i mörg ár.
Jón kaupmaður reisti síðan rétt
fyrir neðan mylluna mikið hús
sem enn stendur á horni Banka-
strætis og Ingólfsstrætis. Mylluna
mun hann hafa rifið rétt eftir
aldamótin 1900.
Nokkuð löngu eftir að myllan í
Bankastræti hverfur þá reisir
maður að nafni Stefán B. Jónsson
kaupmaður myllu við nýtt hús sitt
sem hann nefndi Lund og er þar
nú Laugavegur 124.
Asmundur Sveinsson lista-
maður mun einnig hafa reist sér
litla myllu þegar hann var að
reisa hús sitt. Hann notaði hana
til að lyfta steypunni upp í veggi
hússins. Þessar tvær síðastnefndu
myllur voru mjög ólíkar gömlu
kornmyllunum, sem gnæfðu
tignarlegar yfir bæinn á sínum
tíma.
brauð í stáðinn. Seinna fékk svo
fólk afhenta brauðpeninga fyrir
það rúgmjöl sem það lagði inn til
bakarans og keypti sér svo brauð
gegn þessum sérstaklega gerðu
peningum. Brauðpeningarnir
voru við lýði langt fram yfir alda-
mótin 1900.
Löngum hefur verið talið
veðrasamt í höfuðborginni og svo
var einnig þegar vindmyllurnar
settu svip sinn á landslagið. Oft
var það svo að mönnum þótti nóg
um hvininn í þeim. Það var varla
stætt í Bakarabrekkunni þegar
verst var og myllan snerist. Þá
fauk allt lauslegt út í veður og
vind og moldrykið gaus upp þegar
þurrt var. Timburhúsin í næsta
nágrenni myllunnar léku á reiði-
skjálfi þegar hún barðist við vind-
inn.
- KP
Fulfcrrverslanir a^Jlyjum sérkennilegum
gjafavörummeoal annars ,,LEE m-
BORTEN" amerískum keramik stymim.
( x
Jólaskreytingar okkar eru allar unnah^if
fagmönnum, jólamarkaðurinn í kjallar- “
anum Bankastræti 11 er opin til kl. 22 öll
kvöldtil jóla.
BLÓM&AVE
Hafnarstræti 3 sími 12717
Bankastræti 11 Sími 23317
:xtir
ALAFOSSBUÐIN
Vesturgötu 2—Sími13404
Höf um opnað nýja deild
með innf luttum
gjafavörum.
Mikið úrval af smíðajárni,
koparogtini
og margt og margt fleira.
Komið og skoðið
VART VAR STÆTT FYRIR
FRAMAN MYLLURNAR OG
ALLT LAUSLEGT VAR Á
FLEYGIFERÐ
Fyrstu árin eftir að Bernhöft
tók við bökunarhúsinu var það
aðeins heldra fólkið í kaupstaðn-
um sem keypti hrauðið sitt þar.
Fólk bakaði sitt brauð heima. En
hrátt fór þetta*að breytast og við-
skiptavinirnir urðu fleiri Þá var
það oftast nær þannig að fólk
malaði sitt rúgmjöl heima og fór
svo með það til Bernhöfts bakara
og lagði það inn og fékk bakað