Dagblaðið - 02.09.1978, Page 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 2.SEPTEMBER 1978
HMBUÐIÐ
frfalst, áháð dagblað
Útgefandi: Dagblaðiðhf.
Framkvœmdastjórí: Sveinn R. Eyjótfsson. Ritstjórí: Jónas Kristjánsson.
Fróttastjórí: Jón Birgir Pétursson. RKstjómarfultrúi: Haukur Helgason. Skrifstohjstjóri ritstjómar.
Jóhannaa RaykdaL íþróttir: HaKiir Simonaraon. Aóatoí rfréttaatjótar Atli Stair.ar.aon og Órnar
Valdimarsson. Handrit: Ásgrimur Pólsson. ^_
'BÍaöamenn: Anria Bjamason, Ásgeir'Tóm'asson, Bragi Sigurösson, Dóra Stafánsdóttir, Gissur SigurÖs
son, Guömundur Magnússon, HaHur HaHsson, Helgi Pótursson, Jónqs Haraldsson, Ólafur Geirsson,
Ólafur Jónsson( Ragnar Lár., Rugnhoiöur Kristjánsdóttir. Hönnun: Guöjón H. Pálsson.
Ljósmyndir: Ari Kristinfson Ámi Póll Jóhannsson, Bjamlerfur Bjamlerfsson, Höröur VHhjálmsson,-
Ragnar Th. Sigurðsson, Sveinn Þormóðsson.
Skrífstofustjóri: Ólafur EyjóHssori. Gjaldkerí: Þráinn Þorieifsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Drerfing-
arstjóri: Már E.M. HaHdórsson.
Ritstjóm Síöumúla 12. Afgreiðsla, áskriftadeHd, auglýslngar og skrifstöfur Þverhotti 11.
Aöalsimi blaðsins er 27022(10 línur). Áskrift 2000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Setning og umbrot Dagblaðið hf. Siöumúla 12. Mynda- og plötugorð: Hilmir hf. Síðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf. Skerfunni 10.
Víöishús úti um allt
Víðishússkumbaldinn, sem nýi
menntamálaráðherrann tekur í arf eftir
fyrirrennara sinn, er táknrænn fyrir við-
skilnað gömlu stjórnarinnar. Slíkir kumb-
aldar eru úti um allt.
Hraði verðbólgunnar er 45—50 af
hundraði á ársgrundvelli. Ríkisfjármálin hafa einkennzt
af sífellum hallabúskap og skuldasöfnun við Seðlabank-
ann. Nú stefnir í aukinn halla á viðskiptum okkar við út-
lönd.
Upprennandi kynslóð hefur verið gerður sligandi
baggi með skuldasöfnun erlendis.
Ofveiði þorsksins hefur verið látin liðast. aðgerðir
stjórnvalda hafa mestmegnis verið kák. Þörf er á veru-
legri minnkun veiða, þótt það kostaði fórnir víða um
land.
Hvarvetna sjást merki um vitlausa fjárfestingu. Þar er
ekki aðeins um að ræða Víðishús og Borgarfjarðarbrú,
heldur spýtingu fjármagns í ríkum mæli til greina, sem
gefa lítið sem ekkert í arði. Megingreinar landbúnaðarins
strita við offramleiðslu, styrkirnir hafa aukið hana og þar
með aukið vandann og skert lífskjör þjóðarinnar.
Offjárfesting í fiskiskipaflota er hrikalegt dæmi um
vitlausa fjárfestingu. Þorskafla hefur verið dreift milli
landshluta á skipulagslausan hátt með styrkjum til of
mikilla kaupa á skuttogurum. Af þessu leiðir minni arð-
semi fyr.r þjóðarheildina. Eins og um landbúnaðinn
hefði því fé betur verið varið til iðngreina, sem gefa meiri
arðsemi og mundu því bæta lífskjör þjóðarinnar.
í stað eflingar lífvænglegra iðngreina hefur fé verið
varið til ýmiss konar ”þörungavinnslna”. Ekki verður
aftur snúið með Kröfluvirkjun, þótt vafasöm sé. Menn
efast um hagkvæmni fjárfestingarinnar í járnblendiverk-
smiðjunni.
Almennum iðnaði hefur verið haldið niðri með mis-
munun á ýmsum sviðum. Iðnþróunaráætlunum hefur
jafnóðum verið fleygt.
Af þessum sökum óttast margir, sem þekkja til mála,
að lífskjaraskerðing blasi við.
Sökin er ekki einungis þeirrar ríkisstjórnar, sem fór frá
í gær. Allir stjórnmálaflokkar bera mikla ábyrgð á,
hvernig komið er.
Foringjar þeirra hafa látið hagsmunahópa í landbún-
aði, sjávarútvegi og verzlun stýra höndum sínum. Þeir
hafa ekki haft bein í nefi til að beina þróun atvinnulífsins
á farsælli brautir. Stjórnmálamenn hafa verið leikbrúður
þrýstihópa.
Gamla stjórnin tók við slæmu búi úr höndum fyrri
ríkisstjórnar Ólafs Jóhannessonar. En hún ber ábyrgð á
framhaldi á stefnu þeirrar stjórnar. Hún hefur ekkert
gert til að hverfa frá óheillabrautinni. Fjögur ár hafa
farið til einskis, og tíminn rennur frá okkur.
Ólafur Jóhannesson forsætisráðherra segir nú, að
„nýir vendir sópi bezt”. Fáir munu þó ætla, að stjórn
Ólafs sópi miklu. Eins og mál standa í dag, er líklegast,
að nýja stjórnin haldi áfram að úthluta dúsum til þrýsti-
hópanna af ótta við atkvæðatap að öðrum kosti. Menn
óttast, að nýja stjórnin taki bara við „víðishúsunum” frá
hinni gömlu og kaupi fleiri slík.
JÓNAS
HARALDSSON
gegn rótgróinni glansmynd. Þaö er
eitthvað bogiö viö hina stöðugu kröfu
um Kennedy i forsetastól og lítið
virðist vinna á Kennedy vinsældun-
um.
Nafnið Kennedy
Enginn efi er á þvi að Edward
Kennedy er nú fær og áhrifamikill öld-
ungadeildarþingmaður. En það eru
aðrir færir öldungadeildarþingmenn
sem gætu gjarnan hugsað sér að verða
forsetar Bandaríkjanna. Hin raun-
verulega ástæða þess að Kennedy er
talinn liklegur frambjóðandi til for-
setaembættisins, og svo hefur raunar
verið undanfarinn áratug, er einfald-
lega sú að hann ber ættarnafnið Kenn-
edy. Hann varð öldungadeildarþing-
maður vegna þess að nafnið var
Kennedy. Teddy Kennedy er liður i
amerískri goðsögn. hvort sem honum
líkar það vel eða illa. Og það er þessi
goðsögn sem almenningur visar til
þegar hann óskar eftir öðrum Kenn-
edy sem forseta Bandarikjanna.
Kennedy goðsögnin er raunveruleg
goðsögn að því leyti að svo virðist sem
töfrar fylgi nafninu. Völd eru stöðugt
tengd þessu nafni i hugum fólks. Og
fjölmiðlar fylgjast stöðugt með
Kennedyunum. Og þetta á ekki ein
göngu við um Edward Kennedy,
hinn síðasta af hinum frægu Kenn-
edybræðrum. Fjölmiðlar eru famir að
gefa næstu Kennedykynslóð mjög
aukna athygli, sérstaklega sonum
Roberts Kennedys.
Það er ekki eingöngu það að
Kennedyarnir séu uppáhöld fjölmiðla
og tengdir dramatískum og sorglegum
atburðum. Þegar Bandarikjamenn
hafa leitað til slikra glansmynda áður
sem forsetaframbjóðenda, þá hafa þeir
einstaklingar alltaf verið þekktir vegna
annarra starfa utan stjórnmála. Her-
foringjar, sem gengið hefur vel á víg-
velli. eru góð dæmi um slikt. Nefna
má bæði Grant og Eisenhower og
margir Bandarikjamenn hefðu vafa-
laust kosið Mac Arthur fyrir nokkrum
árum ef til þess hefði komið.
Þá má einnig nefna marga sem hafa
staðið utan við málamiðlanir og
hrossakaup stjórnmálanna og notið
Fjölmiðlar fylgjast mikið með Kennedyfjölskyldunni og fjöiskyldumyndir eru
vinsælar i blöðum.
Enn einu sinnu nýtur Edward
Kennedy öldungadeildarþingmaður
geysilegs fylgis sem líklegur forseta-
frambjóðandi við næstu forsetakosn-
ingar í Bandaríkjunum árið 1980. Nýj-
ar skoðanakannanir sýna að Kennedy
er sterkari frambjóðandi Demókrata-
flokksins en Carter Bandarikjaforseti.
Stjórnmálamenn i ýmsum rikjum
Bandaríkjanna óska frekar eftir þvi að
Kennedy komi til þeirra og veiti þeim
stuðning en Carter. Og Kennedy
virðist fús að veita þennan stuðning.
Einn verkalýðsleiðtogi lét hafa það
eftir sér að áður fyrr hefði það verið
góður stökkpallur að bjóða Kennedy
fyrst og síðan sjálfum forsetanum. Nú
höfum við ekkert við Carter að gera.
Þessar staðreyndir eru umhugs-
unarefni um ástand bandariskra
stjórnmála í dag. Hér er ekki eingöngu
um að ræða vandræði ríkjandi forseta
Nú má glöggt greina
hverjir ráða
þessu landi
Þegar Lúðvik Jósepsson lauk ntáli
sinu við fréttantenn útvarpsins 23.
þ.m. niátti glöggt sjá hvað á spítunni
Itékk, fáni hins vestræna velfarnaðar.
fylling vonarinnar að deyja fyrir
frelsið. Maður á kannski aldrei að
verða hissa á þessum timunt þegar
ntannlegir verðleikar eru slegnir niður
af tuskudúkkum stórvelda. Margir
hafa staðið á öndinni af undrun yfir
þvi að Lúðvíki varð ágengt við stjórn
arntyndun þá sem honunt var l'alin.
Hinir voru búnir að gleypa sinar fyrri
firrur án þess að fá andköf. Kannski er
slíkt auðvelt fyrir menn sem aldrei
virðast um tugi ára hafa haft aðra
skoðun en þá sem fengin var að láni.
Allt virðist hafa strandaö á þvi að
Kjallarinn
Halldór Pjetursson
Lúðvík hafði forystu og hafði komið
nteiru frant en flestir gerðu ráð fyrir.
Hér á íslandi greindist jafnaðar-
stefnan i tvær fylkingar, krata og
konima. Um annað var ekki að gera.
Siðan urðu vatnaskil þar sem komrnar
hættu sambandi við Rússa. Þá var
stofnaður Sósíalistaflokkur og siðan
Alþýðubandalag. Þessir siðari flokkar
hafa algjörlega unnið i þágu alþýðunn-
arog íslenzkra hagsmuna.
Þegar fjárskil voru gerð milli flokk-
anna tókst Stefáni Jó. að draga allar
eignir verkalýðsfélagsms yfir í krata-
dilkinn, hinir stóðu uppi slyppir og
snauðir. Þessar eignir voru Iðnó,
Alþýðuhúsið og Alþlýðubrauðgerðin.
Eignir þessar ásamt erlendu betlifé
hafa siðan verið notaðar til að halda
verkalýðshreyfingunni i skefjum
vægast orðað.
Eins og ég gat um hafa sósialistar
unnið á alislenzkum grundvelli og
eflzt mikið á eins og flokkurinn sýnir.
Nú verður manni á að spyrja hvort
það sé glæpur að skipta um skoðun á
ýmsu. A Lúðvik Jósepsson aðdæmast
eftir öðrum lagabókstaf en landar
hans? Eru ekki sumir hinir gönilu
íslenzku nasistar í lykilstöðum hér á
landi og ekki að fundið, enda ekkert
við þvi að segja ef alvara fylgir skoð
anaskiptum. Halldór Laxness var af
ihaldinu talinn þjóðhættulegur en
vegna fákunnáttu í manndrápum hélt
hann lífi og þegar aðrar þjóðir settu
hann á fyrsta bekk rann allur ofsi af
íhaldinu sem fór að hæla honum.
Aftur á móti ráku kratar hann úr
ræðustól. Ég sá eitt sinn í sjónvarpi að
ritstjóri Morgunblaðsins sat við kné
Halldórs og horfði á hann i sælli
leiðslu likt og frelsaður maður.
Ég held að borgaraflokkarnir ættu
að safna saman gömlum nasistum og
öðrum sjókindum og hefja þá til
stjómar i þjóðfélaginu. Kannski fengi
þá Lúðvík uppreisn í leiðinni. likt og
Búkharin.
Halldór Pétursson
rithöfundur
Lúðvik Jósepsson, —
gjalda?
hvers á hann að