Dagblaðið - 24.10.1979, Blaðsíða 7

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 24. OKTÓBER 1979.
7
RéttarhöldiníPrag:
Sjö bama móðir
dæmd fyrir undir-
róður gegn ríkinu
—sex baráttumenn mannréttinda dæmdir í tveggja til
fimmárafangelsi
Sex baráttumenn fyrir mannrétt-
indum hlutu í gær dóma fyrir
andróður gegn tékkneska ríkinu.
Dómarnir hljóðuðu upp á frá tveggja
til fimm ára fangelsi
Sjö barna móðir, Dana Nemcova
sálfræðingur, var meðal hinna
dæmdu. Hlaut hún tveggja ára fang-
elsisdóm. Virtist hún vera veik við
réttarhöldin og bar sig illa.
Réttarhöldin, sem stóðu styttra en
búizt var við fyrirfram, fóru fram í
litlum dómsal í Prag. Þar var ættingj-
um hinna ákærðu neitað um
inngöngu. Fulltrúum erlendra ríkja
var einnig neitað um inngöngu svo og
fulltrúum mannréttindasamtakanna
Amnesty International.
Réttarhöld þessi, sem eru hin
mestu af þessu tagi í Tékkóslóvakíu
síðan Helsinki samkomulagið var
gert árið 1975, hafa vakið heims-
athygli og hafa margir mótmælt
þeim. Allir hinir ákærðu eru tengdir
Charter 77 ávarpinu þar sem krafizt
er mannréttinda í Tékkóslóvakíu og
að farið sé að i þeim málum sam-
kvæmt Helsinki samkomulaginu sem
Tékkóslóvakía undirritaði.
Þyngstan dóm hlaut tækni-
fræðingurinn Peter Uhl, fimm ára
fangelsi. Hann sat i fangelsi í fjögur
ár eftir dóm fyrir undirróður gegn
rikinu árið 1971.
Allir hinir ákærðu neituðu sakar-
giftum en saksóknari krafðist allt að
tíu ára fangelsisvistar yfir þeim.
Þekktastur hinna dæmdu er leikrita-
skáldið Vaclav Havel. Verk hans fást
nú ekki gefin út í Tékkóslóvakiu en
hann er allþekktur í Vestur-Evrópu.
Havel sagði við réttarhöldin að
honum hefði verið boðið að hverfa á
brott frá Tékkóslóvakíu og sleppa við
fangelsisdóm. Hann hefði þó hafnað
því. Að minnsta kosti hluti hinna
dæmdu eru ákveðnir vinstri menn,
sem aftur á móti vilja ekki sætta sig
við þá túlkun og framkvæmd sósía-
lismans sem tíðkast í Tékkóslóvakíu.
Síðan Sovétherinn réðst inn í
Tékkóslóvakiu árið 1968 og steypti
stjórn Dubceks frá völdum hefur al-
mennt frelsi þar í landi verið einna
minnst að fylgirikjum Sovétríkjanna
í Austur-Evrópu.
Carter bannar ný-
smídi kjamavera
Ráðgjafar Carters Bandaríkjafor-
seta munu hafa ákveðið að leggja til
að ekki verði leyfðar byggingar á
fleiri kjarnorkuverum þar í landi að
sinni. Gerðist þetta fyrir nokkrum
dögum á lokuðum fundi, að sögn
bandaríska blaðsins The New York
Times. Að sögn mun forsetinn hafa
fallizt á þessar tillögur.
Ákvörðun þessi vekur athygli
meðal annars vegna þess að brezka
stjórnin hefur nýlega tilkynnt að þar
verði reist allt að tuttugu kjarnorku-
ver á næstu árum. Stjórn Margrétar
Thatcher telur kjarnorkuna vænleg-
asta kostinn fyrir Breta í orkumálum
framtíðarinnar.
Ákvörðun Bandaríkjamanna er
tekin i Ijósi þeirra kannana sem
gerðar hafa verið á orsökum kjarn-
orkuslyssins sem varð í orkuverinu
við Harrisburg. Nefnd sem sett var i
að kanna það slys var einnig falið að
setja nýjar reglur um öryggiskröfur
og eftirlit með kjarnorkuverum og
starfsmönnum þeirra.
Ekki er enn vitað hvort hinar nýju
reglur um kjarnorkuver eigi að ná til
um það bil fjörutíu kjarnorkuvera
sem nú eru i smiðum eða eru um það
bil að taka til starfa. Ef svo færi yrði
málið mikið hitamál því margir aðilar
eru nú að koma sér upp slikum orku-
verum með þeim kosti sem ódýrastur
er.
Grænland:
800 Danir við her-
stöðvarnar hóta að
hætta vegna skatta
Átta hundruð borgaralegir starfs- Grænlandi hóta nú að hverfa heim,
menn herstöðva Bandaríkjamanna á ef svo fer að þeim verði gert að greiða
skatt af launum sínum i rikiskassa
Grænlendinga. Tekjuskattur þessi
verður sextán prósent. Byrjað verður
að leggja hann á frá og með I. janúar
næstkomandi.
Helzti forystumaður starfsmann-
anna í Thule segir að þeir sem
skipað er að greiða skattana öðlist
engin borgaraleg réttindi á Græn-
landi, hvorki atkvæðisrétt né annað.
„Þetta er því ekki skattur, sem taka á
af okkur, heldur hrein og klár eigna-
upptaka,” segir forystumaðurinn.
Samningur Dana og Bandaríkja-
manna um herstöðvarnar á Græn-
landi er frá árinu 1951. Hann kemur
ekki í veg fyir að hægt verði að skatt-
leggja laun borgaralegra starfsmanna
á herstöðvunum. Mál þetta er nú í
athugun hjá stjórn Grænlands.
K
Sleðahundarnir eru enn eina lausnin
við erfiðustu aðstæður á Grænlandi.
Á myndinni sést hópur þeirra rétt
við lágreista mannabústaði í þessari
einni norðlægustu byggð jarðar —
Thule.
Noregur:
ASTRID VARD
AÐ EDDIE 0G
Áni ANITU
Astrid fæddist árið 1940 i Noregi. sina uppfyllta. Árið 1%3 hvarf Astrid
Er hún óx úr grasi hlaut hún mörg af öllum opinberum skjölum. Á
viðurnefni. Fólki þótti hún ávallt skírnarvottorðinu varð Astrid að
heldur dularfull og reyndar svolitið Eddie. Eftir nokkra uppskurði og
karlntannleg. Karlmaður hefði hún hormónameðferð var Eddie Espelid
líka gjarnan viljað verá. Astrid átti kominn fram á sjónarsviðið. Hann er
erfiða æsku og hraktisl á milli upp- nú kvæntur eiginkonu sinni Anitu.
tökuheimila. Loksins fékk hún ósk
Vestur-Þýzkalandi:
Hua formaöur
skoðar hjarta
Evrópuiðnaðar
— Helmut Schmidt kanslari leggur
áherzlu á gott samband við Sovétríkin
Hua formaður kommúnistaflokks
Kína fer i dag um mestu iðnaðarsvæoi
Evrópu og virðir fyrir sér þau fyrirtæki
í Vestur-Þýzkalandi sem borið hafa
hróður þess lands ' iða. Mikið af tima
formannsins undanfarna tvo daga
hefur farið i að ræða stjórnmál og við-
skiptamál við Helmut Schmidt kansl-
ara Vestur-Þýzkalands.
í dag á Hua að fara með þyrlu um og
yfir Ruhrhéraðið. Þar litur hann við
hjá Thyssen stáliðjuverunum. Á
morgun mun hann fara til Messer-
schmidt-boelkow-Blohm flugvélaverk-
smiðjanna i Hamborg og einnig
Daimler-Benz verksmiðjurnar sem eru
nærri Stuttgart.
Þeir Hua og kanslarinn munu undir-
rita samning um samvinnu Kina og
Vestur-Þýzkalands á sviði efnahags-
mála, viðskiptamála og menningar og
lista.
Vel hefur farið á með þjóðarleiðtog-
unum og Ijóst er að Þjóðverjar hafa
áhuga á samvinnu við Kínverja.
Schmidt kanslari hefur þó lagt áherzlu
á að hann vill undir öllum kringum-
stæðum halda góðri samvinnu og sam-
búð við Sovétmenn. Friðsamleg sam-
skipti i austur virðast nú vera höfuð-
atriði i vestur-þýzkri utanríkisstefnu.