Dagblaðið - 26.10.1979, Blaðsíða 23

Tóniist
KAMMERMUSIK
FYRIR SUNNAN
Tónlist
EYJÓLFUR
MELSTED

KammermúsBíkkibburinn.
1. tónteikar starfsársins, 23. október að Kjar-
vahstöðum.
Flytjendur: Guðný Guðmundsdóttir, fiöla;
Einar Jóhannesson, klarinetta, og Philip
Jenkins, píanó.
Efnteskrá: Trfó í Es-dúr op. 20 eftir Jan Vanhal;
Sónata fyrir klarinettu ogpianó, op. 120 no. 1,
eftir Johannes Brahms; Largo fyrir fiðlu, klari-
nettu og pianó eftir Charies Ives; Sónata fyrir
fiðki og pianó eftir Robert Schumann og Trió
fyrir fiðki, klarínettu og pianó eftir Aram Kat-
schaturian.
Nægur áhugi
Þeir voru ótrúlega margir sem
lögðu leið sina á Kjarvalsstaði i
gegnum rosann þetta kvöld. Sannaði
það, að nægur er áhuginn fyrir
kammertónleikum í Reykjavík. En
víkjum nú að tónleikunum sjálfum.
Jan Vanhal er eitt af þessum mörgu
ágætis tónskáldum sem fallið hafa í
skuggann af þeim frægustu. Hann er
nær óþekktur hér á landi og raunar
hef ég aldrei heyrt verk hans leikin á
öðru en nemendatónleikum. Það var
vel tilfundið hjá þeim þremenningum
að draga hann fram í sviðsljósið.
Þetla tríó Vanhals er afar viðkvæmt i
flutningi. í mýkt og nákvæmni
fylgdu þeir Philip og Einar Guðnýju
ekki nægjanlega vel og því vantaði
dálítið upp á jafnvægið í samleik
þeirra.
Klarínettusónötu Brahms lék Einar
með ágætum. Það er aðeins eitt sem
ég kann ekki við í leikmáta hans. Það
er að tónninn skuli verða holur þegar
hann tekur á. Án átaka er tónn
Einars þéttur og heilsteyptur. Ég man
í svipinn ekki eftir nema tveimur, eða
þremur klarínettuleikurum á Norður-
löndum sem ekki eru haldnir þessum
„ágalla” og sumum finnst reyndar
þessi klofningur tónsins við aukinn
styrk vera hluti af sjarma klarínett-
unnar.
Síðan kom Largo eftir Ives. Heldur
fannst mér stykkið rislágt og margt
hefur Ives skrifað meira spennandi en
þetta. Helsta spennan í því er að
fylgjast með hvort hljóðfæra-
leikurunum fatist á viðkvæmum
augnablikum. Þau komust í gegn án
áfatla.
Væmnislaust
Sónata Roberts Schumanns, opus
105, er beinlínis útþanið verk.
Mörgum fiðluleikurum hættir til að
gera hana þrautvæmna. En Guðný
gerir ekkert þannig lagað. Leikur
hennar var frábær, sérstaklega í
síðasta kaflanum.
Þessum tónleikum lauk svo með
tríói Katschaturians. Katschaturian
sagði víst sjálfur að það væri alveg
sama hvað hann ætlaði eða reyndi að
semja, úr því yrði ætíð dans. Honum
tókst að sitja töluvert lengi á sér í
þesu tríói en i síðasta kaflanum gat
hann ekki stillt sig t>g bunaði út
einum frisklegum kolo.
Fjórði spilari
í tríói
Þarna var samleikur þeirra
þremenninganna með ágætum, og að
tónleikum þessum loknum fóru allir,
nauðugir viljugir, að heilsa upp á
fjórða spilarann í tríóinu, slagverks-
manninn: Úrhellis rigninguna sem lék
undir nær allan tímann á þak
Kjarvalsstaða. -EM.
„ÞEIM SKAL LEIÐAST”
GÆRKVOLDI
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 26. OKTÓBER 1979.
Forsetanum af hent gjöf:
Dýr bók um laxveiðar
— kostar 1300 dollara
Síðastliðinn þriðjudág var forseta
íslands afhent vönduð og óvenjuleg
gjöf.
Það var bók um laxveiðar sem aðeins
«C
Haraldur Stefánsson varaslökkvistjóri
og Kristján Eldjárn forseti skoða lax-
veiðibókina.
DB-mynd: Sv. Þorm.
er gefin út i hundrað tölusettum
eintökum og fékk forsetinn fyrsta og
virðulegasta eintakið.
Það er amerískur jarðfræðingur og
auðkýfingur, Joseph P. Hubert að
nafni, sem látið hefur gera bókina.
Hún er á mjög fögrum pappír og ríku-
lega myndskreytt af sænska listamann-
inum Sundström. Eru það bæði teikn-
ingar og eftirprentanir af málverkum
hans. Um helmingur bókarinnar fjallar
um Island en Hubcrt hefur oft komið
hingað og látið heillast af islenzkum
laxveiðiám.
Eintak númer tvö fær Karl Breta-
prins en númer þrjú fer til ekkju Eisen-
howers Bandarikjaforseta. Þær níutiu
og sjö bækur sem þá eru eftir eru
flestar seldar einstaklingum og kosta
þrettán hundruðdollara stykkið.
Vinur Huberts, Haraldur Stefánsson
varaslökkvistjóri á Keflavíkurflugvelli,
afhenti forsetanum gjöfina.
-IHH.
,,Þeim skal leiðast” er líklega
mottó þeirra snillinga rikisútvarpsins
er ákveða kvölddagskrá landsmanna
það eina kvöld sem útvarpið hefur án
samkeppni við sjónvarp til að vinna
hugi og hjörtu fólks á þessu veður-
barða og verðbólguhrjáða eylandi.
Það er ekki verið að gripa til gömiu
og vinsælu spurningakeppnanna, eða
t.d. létts rabbs í síma við landsmenn
hér og þar með ívafi léttrar tónlistar,
eða þá umræðu, léttrar eða alvar-
legrar, milli skemmtilegra kjaftaska.
Allt 'slíkt er fjarri á sjónvarpslausu
kvöldunum og í hlustendur skulu
þættir um sérþarfir, vafasöm leikrit
og sinfóníutónleikar sem útvarpaðer
beint frá þeim stað, þar sem megin-
þorri fólks sem á vill hlusta er að
hlusta á án milligöngu útvarps. Varla
verður talið að 30—40 ára gamlar
plötur með Hreini Pálssyni lífgi upp á
kvöldið, eða þátturinn Áfangar sem
verið hefur að drepa venjulega út-
varpshlustendur ,,i áföngum” um
langt skeið.
Til að kóróna gleðina fengum við í
fyrri fréttatima enn einn fyrirlestur
erlends fréttamanns — núna um sið-
asta Kennedybróðurinn Það var
sami flytjandi og talaði sem spekings-
legast um Kina i sjón\ arpið i fyrra
kvöld. Ekki var nú frekar en í öðrunt
,,fréttaskýringar”-þáttum ■ getið
nokkurra heimilda. Allt vita þessir
spekingar á eigin spýtur. Þessi hug-
myndastuldur er að verða einn versti
bletturinn á rikisfjölmiðlamönnum
okkar og voru þeir þó all blettóttir
fyrir.
Og hvi skyldi fólk í siðari frétta-
tíma þurfa að heyra sumar fréttir í 3.
eða 4. sinn yfir daginn áður en kont
að einustu nýju frétt kvöldsins, sern
margir biðu eftir, allra aftast á mer-
inni.
KAMMERMÚSÍK
- FYRIR N0RDAN
hefur ótvírætt vald yfir hljóðfærinu.
Sónötur Schumanns eru nefnilega
ekkert áhlaupaverk. Þær liggja mikið
á daufu millisviði og rithátturinn er
stundum býsna klossaður þó þetta sé
í sjálfu sér gullfalleg músík. Philip lét
sitt heldur ekki eftir liggja og skilaði
hárfinu, lýrisku píanóspili sem unun
var að heyra.
Húmor efst
á blaði
Lokaverkið, Trio, eftir Kat-
sjatúrían, er um margt bráðsnið-
ugt, með allskonar Rímsky-
korsakoffskum þjóðlagavend-
ingum en þó dálitið þreytandi þvi
byggingin er (að minum smekk)
alltof jöfn, ..symmetrian” einum um
of áberandi Fn riihátturinn fyrir
hljóðfærin er „brilljani" og þvi ekki
nema von að solistat ul þessu tagi
hafi gaman af að fást við þetta.
Þremcnningarnir léku lika með
miklum tilfinningum á báða bóga, og
þá var húmorinn efstur á blaði sem
ekki veitir af. Það skipti heldur
engum togum, rétt eftir konsertinn
fóru vindar að blása að sunnan,
frostið úr sögunni og nú skin blessuð
sólin og hitinn er kominn hált i
fimmtán stig. Þökk séGuði. -I.Þ.
glæsilegri stíltilfinningu og því bara
skemmtilegt eða eigum við að segja
snoturt?
Dálítið
pokalegur
Þá léku þeir Einar og Philip klari-
nettusónötuna op. 120 nr. 1. e.
Brahms, og þá fór nú aldeilis að
færast stuð á mannskapinn enda var
þetta meistaralega framreitt. Einar er
músíkant af lifi og sál og hefur
óbrigðula tækni. Tónninn var að visu
eitthvað daufur og kom það mér á
óvart þvi ég hef heyrt piltinn
framkalla einn fegursta klarinettutón
á byggðu bóli, fyrir sunnan Kannski
var það veðrið eða salurir tþurr og
heitur), maður veil aldrei ncð þcssi
blásturshljóðfæri. En þctta var samt
glæsilegur Brahms, tilfinningarikur
og sterkur og auðvitað, og það finnst
mér aðalsjarminn við kallinn, dálítið
pokalegur.
Eftir hlé lék trióið Adagio eftir
Ives og var það yndisleg smásmíð.
Guðný og Jenkins komu svo með a-
moll sónötu Schumanns og gæddu
hana ómótstæðilegum lífskrafti. Satt
að segja hef ég ekki heyrt Guðnýju í
svonagóðu „formi” lengi og sannaði
hún þárna (hefur sosum gert það oft
áður) að hún er mikill stílisti og
Það kemur fyrir að Akureyri
bregður fyrir sig betri fætinum og
gerist menningarbær. Einn slíkra
hamingjudaga var á laugardaginn
þegar hátt í tvö hundruð manns
steðjuðu í Borgarbíó að heyra þrjá
snillinga leika músík meistaranna.
Þetta þætti að vísu ekki há
prósentutala á t.d. Sauðárkróki eða
Húsavík en samt var þetta bæði at-
hyglisverður og ánægjulegur
viðburður.
Þarna voru mætt til leiks Guðný
Guðmundsdóttir konsertmeistari,
Einar Jóhannesson klarinettuleikari
og sá ágæti Philip Jenkins sem er
raunar gamall Akureyringur, starfaði
hér um árabil við kennslu og
Guðný Guðmundsdóttir
tónleikahald. Það er að vísu ekki um
auðugan garð að gresja þegar um er
að ræða tríó fyrir fiðlu, klarinett og
píanó en alltaf má þó tína eitthvað
gott til og það hafðist einnig í þetta
skipti. Fyrst kom að visu heldur létt-
vægt tríó eftir einhvern Vanhall, ekta
18. aldar miölungsmúsík, en þetta
var leikið með miklum „elegance” og
Philip Jenkins
Einar Jóhannesson