Dagblaðið - 27.10.1979, Blaðsíða 10

10
DAGF ÐIÐ. LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 1979.
MMBIAÐIÐ
frjálst, úháð datfblað
Útgefandi: DagblaAð hf.
Framkvœmdastjóri: Svainn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Haukúr Helgason. Frótt^stjóri: Ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjórnar: Jóhannes Reykdal.
Íþrót Hallur Simonarson. Menning: Aöalsteinn Ingólfsson. Aðstoöarfréttastjóri: Jónas Haraldsson.
Hacdn sorímur Pálseon.
Blaöamer, <\nna Bjarnason, Ásgeir Tómasson, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Bragi
Sigurflsson, . óra Stefánsdóttir. Elln Albertsdóttir, Gissur Sigurflsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Ólafur
Geirsson, Sigurður Sverrisson.
Hönnun: Hilmar Karlsson.
Ljósmyndir: Árni Páll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjarnleifsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Sveinn Þormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Práinn PorleHsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Dreif-
ingarstjóri: Már E. M. Halldórsson.
Ritstjórn Síflumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadeild, auglýsingar og sknfstofur Þverholti 11.
Aflalslmi blaflsins er 27022 (10) linur).
Setning og umbrot: Dagblaflifl hf., Siflumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hi|mir hf., Slðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf., Skeifunni 10.
Áskfi^tarverfl á mánuði kr. 4000. «erð I lauMspjp kr. 200 eintaKtfl.
Dómarnir yfír andófsmönnunum sex
í Tékkóslóvakíu sýna, að forherðing
einræðisstjórna kommúnistaríkjanna er
söm við sig þrátt fyrir allt talið um
„þíðu” og „opnun”. Þeir minna einnig
á, að menn ættu að hætta að ræða um
svonefndan Helsinki-sáttmála sem -
markvert plagg og vernd hinna kúguðu. Þessi sáttmáli
er aðeins krumpað pappírsgagn.
Furðu oft er því haldið fram í umræðum, að sam-
komulagið, sem risaveldin og fjölmörg önnur ríki náðu
á ráðstefnu í Helsinki, hafi markað þáttaskil í þessum
efnum. Stjórnendur Tékkóslóvakíu benda á hið rétta.
Helsinki-sáttmálinn er ónýtur. í honum er þess getið,
að refsa megi fólki fyrir brot, sem varði öryggi ríkisins.
Auðvitað lá ljóst fyrir, að stjórnendur kommúnista-
ríkjanna allra hafa jafnan kallað hvers konar andóf
gegn sér tilræði við öryggi ríkisins. Hafi gagnrýni á
stjórnarstefnu komið fram, svo sem í Sovétríkjunum,
þóknast stjórnarherrunum að tala um, að verið sé að
,,sverta Sovétrikin” og ,,grafa undan” þeim. Gjarnan
er borið á andófsmenn, eins og nú gerist í Tékkó-
slóvakíu, að þeir hafi haft samband við einhver samtök
vestan tjalds, til dæmis Amnesty International, og
nefna þá CIA í leiðinni.
Höfundar Helsinki-sáttmálans skildu þannig eftir
nægilega stórt gat, svo að allt einræði kommúnista-
stjórnanna austan tjalds smýgur þar í gegn.
Síðla árs 1977 skrifuðu nokkrir Tékkar undir skjal,
sem kallað hefur verið „mannréttindaskjalið 77”, og
bentu á margs konar brot á Helsinki-sáttmálanum að
þeirra dómi, sem tíðkuðust í veldi Husaks. Rétt er að
minna á, að nýr sósíalismi hafði skotið rótum í Tékkó-
slóvakíu fyrir rúmum áratug. Dubcek hafði brotið af
sér einokun stalínisma í eigin landi og hugðist komast
undan yfirdrottnun Sovétríkjanna. Þá ríkti skamma
hríð blómaskeið frjálsrar hugsunar. Fólk, bæði innan
kommúnistaflokksins og utan, tók að tala eins og þar
færi frjáls þjóð og frjálsir einstaklingar. Tilraun Dub-
ceks var þó af vanefnum gerð, og henni var hrundTð
eins og alkunna er með innrás Sovétmanna og fylgi-
sveina þeirra.
Síðan hafa menn þó vonað, að einræðið í Tékkó-
slóvakíu yrði aldrei alveg samt við sig.
Meðal hinna vongóðu hafa vafalaust verið sumir
andófsmanna, sem vonuðu, að Husak kommúnistafor-
ingi mundi ekki áræða að hverfa til fulls til einræðis
þess, sem ríkti fyrir valdaskeið Dubceks. Ennfremur
bundu þeir einhverjar vonir við Helsinki-sáttmálann og
vildu að minnsta kosti láta á reyna, hvort hann dygði
þeim í einhverju í baráttu fyrir mannréttindum.
Stjórnarherrar Tékkóslóvakíu tóku í vaxandi mæli
að ókyrrast, þegar andófsmönnum óx fiskur um hrygg.
Snemma á þessu ári munu þeir hafa komizt að þeirri
niðurstöðu, að beita yrði hörku til að kæfa þennan vísi
að lýðræði.
Ellefu andófsmenn voru teknir höndum og hafa
setið i prísund síðan.
Sex þeirra hlutu dóma síðastliðinn þriðjudag. Þetta
eru tveir blaðamenn, leikritaskáld, stúdentaleiðtogi,
stærðfræðingur og sálfræðingur. Dómarnir eru frá
tveggja upp í fimm ára fangelsi.
í dómunum felst jafnframt skýr orðsending frá
kommúnistastjórnunum austan tjalds til þeirra, sem
reyna andóf gegn þeim, hvar í landi sem er: „Helsinki-
sáttmálinn mun í engu duga ykkur til verndar’’.
f"
Vestur-Þýzkaland:
Eituriyf elta
aukna velferð
Um nokkurra ára skeið hafa
Vestur-Þjóðverjar haft áhyggjur af
sivaxandi notkun ólöglegra fíkni- og
eiturlyfja. Almennt hafa þeir þó ekki
gert sér grein fyrir því fyrr en nýlega
að fíkniefnaneyzla og þá einkum
heróíns fer hraðvaxandi. Heróins,
sem er stórhættulegt efni, er nú neytt
í miklum mæli í Vestur-Þýzkalandi.
Fíkniefnaneyzla er sem sagt fylgi-
kvilli sem leggst á velferðarríkið
Vestur-Þýzkaland, sem hingað til
hefur meðal annars státað sig af
vinnusemi og dugnaði flestra sinna
þegna.
Ljósasta dæmi um hve mjög hallar
á ógæfuhliðina í þessum málum er
tölur sem birzt hafa nýlega um
stöðugt vaxandi fjölda þeirra sem
látast af völdum fíkniefna. Allt
bendir til þess að tala þeirra sem
látast muni af ofneyzlu fíkniefna
verði ekki lægri en sex hundruð í ár.
Það er há tala í ríki þar sem mann-
fjöldinn er um það bil sextíu
milljónir. í bandaríska blaðinu The
New York Times segir í grein frá
þessum málum að dánartala fíkni-
efnasjúklinga sé til muna hærri í
Vestur-Þýzkalandi en öðrum rikjum í
Vestur-Evrópu. í löndum eins og
Bandarikjunum hefur tala látinna af
völdum eiturlyfja lækkað verulega
undanfarin ár. Var um það bil eitt
þúsund og átta hundruð fyrir einum
áratug en er nú innan við fjögur
hundruð. í Bandaríkjunum búa nú
um það bil 220 milljónir þannig að af
þessu sést hve dánartala ofneyzlu-
sjúklinga á fíkniefnum er há í Vestur-
Þýzkalandi.
Fyrir tæpum hálfum mánuði birtist
stór mynd í vestur-þýzka blaðinu Der
Stern. Þar sást ung stúlka með
sprautu í hendinni liggjandi látin á
gólfi almenningssnyrtingar. „Of-
neyzla heróíns er hvergi alvarlegra
vandamál en í Vestur-Þýzkalandi.
Rúmlega fjögur hundruð dauðsföll á
níu mánuðum og flestir hinna látnu
eru ungt fólk eins og 17 ára stúlkan á
myndinni.”
Vegna fregna af fíkniefnavanda-
málinu hefur dómari einn í Karlsruhe
krafizt þess að lögum vestur-þýzka
sambandslýðveldisins verði breytt
þannig að refsingar fyrir sölu og
dreifingu á fíkniefnum verði hertar
mjög. í stað fangelsis frá fjórum upp
í sex ár verði sett heimild fyrir allt að
fimmtán ára fangelsi fyrir að selja
fíkniefni. Dómarinn benti á að
dauðsföllum af völdum ofneyzlu
fikniefna hefði fjölgað ár frá ári.
Væri tala þeirra þegar komin upp
V
Staðreyndir
um ökukennslu
á íslandi
í kjallaragrein í Dagblaðinu 8. okt.
sl. kvéður sér hljóðs einn af stjórnar-
mönnum Ökukennarafélags íslands,
Öí, og lætur í ljós skoðanir sínar og
álit a ökukennslunni eins og hún er í
dag og tilhögun hennar.
Af því tilefni, svo og vegna blaða-
skrifa að undanförnu, sé ég úiig knú-
inn til þess að skýra frá mínum hug-
myndum og áliti um þessi mál, ekki
síst þar sem vegið hefur verið að mér
og fyrrverandi samstarfsmanni
mínum fyrir það að breyta kennslutil-
högun okkar frá hefðbundnum hætti
i það horf að gera ökukennsluna ein-
faldari, betri og um leið ódýrari. Það
síðasttalda, þ.e. ódýrara ökunám
virðist sviða sárast þeim sem ekki
vilja viðurkenna réttmæti þeirrar
kennslutilhögunar, sem ég hef tekið
upp.
Ég er greinarhöfundi alveg sam-
mála, þar sem hann segir: „Aukin
fræðsla og góð ökukennsla hlýtur að
skapa betri og öruggari umferð.”
Málið snýst hins vegar um það, að
okkur greinir verulega á um leiðir til
þess að bæta ökukennsluna.
Greinarhöfundur segir að öll
fræðsla i umferðarlögum og reglu-
gerðum fari fram í ökuskólunum.
Þetta eru hrein ósannindi, og lýsi ég
furðu minni á slíkum skrifum stjórn-
urmanns Öí.
Ég tel, svo og þeir leiðbeinendur
sem starfa við Fræðslumiðstöð Öku-
kennarafélags islands, FÖÍ, að sú
fræðilega kennsla, sem þar fer fram,
sé ófullnægjandi. Einsdæmi sé að
nemendur, sem þaðan fara beint í hið
almenna fræðilega próf hjá Bifreiða-
eftirliti ríkisins, standist þær kröfur,
sem þar eru gerðar til próftakans, án
frekari fræðslu og skýringa ökukenn-
arans úti í kennslubifreiðinni á sex-
földu gjaldi, miðað við það gjald,
sern greitt er fyrir fræðilega kennslu i
FÖÍ.
Óttast skertar
tekjur
Ég hef ásamt nokkrum öðrum
ökukennurum, áhugasömum um
aukna og bætta fræðilega kennslu,
lagt fram áskorun til stjórnar FÖÍ um
úrbætur í þessum efnum. Þvi miður
hefur til þessa verið mikil andstaða
gegn því hjá stjórn FÖÍ, svo og flest-
um starfandi ökukennurum, sem þá
óttast fækkun kennslustunda úti í
bifreiðinni og þar með skertar tekjur.
Það hugarangur, sem ég hef valdið
greinarhöfundi og allmörgum starf-
V