Dagblaðið - 27.10.1979, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 1979.
fyrir dauðsföll af völdum morða og
manndrápa.
Neyzla fíkniefna er lögbrot í
Vestur-Þýzkalandi eins og í flestum
löndum. Þess eru þó dæmi að þar séu
kveðnir upp skilorðsbundnir dómar í
málum slíks fólks. I frumvarpi til
laga, sem ætlunin er að leggja fyrir
þingið i Bonn á næsta ári, er gert ráð
fyrir heimild til yfirvalda um að
ákveða að fikniefnaneytendur verði
sendir á sjúkrahús til lækninga í stað
þess aðsenda þá í fangelsi.
Sérfræðingar telja að vaxandi
framboð og neyzla heróins, sem er
tvímælalaust eitt hættulegasta efnið á
markaði, stafi af vaxandi ræktun
opíumjurtarinnar í Pakistan,
Afghanistan og einnig í íran. Talið er
að ópiumuppskeran í þessum löndum
hafi vaxið um þrjátiu af hundraði á
síðustu árum og verði i ár um það
bil eitt þúsund lestir. Aður fyrr var
heróín, sem unnið er úr blómi ópíum-
jurtarinnar, unnið úr hráefni frá
„Gullna þríhyrningnum”, landsvæði
í Suðaustur-Asíu, og síðan flutt til
Evrópu. Pakistan, Afghanistan og
iran hafa nú tekið við hlutverki
„Gullna þríhyrningsins”.
í öllum þessum löndum hefur verið
mikil órgiða á öllum hlutum undan-
farna mánuði og ár. Eftirlit með
ræktun fíkniefnajurta hefur verið
lítið sem ekkert. Einkum á þetta þó
við landsvæði á landamærum
Pakistan og Afghanistan en þar er
ópiumjurtin einna algengust.
Fíkniefnin, sem unnin eru i efna-
fræðistofum í Miðausturlöndum,
koma á ólöglegan hátt til Vestur-
Berlínar, Vestur-Þýzkalands, Austur-
ríkis, Sviss og annarra landa í Mið og
Vestur-Evrópu. Mesl af efnunum
kemur frá Tyrklandi, sem er nokkurs
konar millistöð í þessum flutningum.
Mest er flutt landleiðina um Balkan-
skagann. Einnig er flogið og siglt
með fíkniefnin aðrar leiðir.
Fikniefni frá Afghanistan, Paki-
stan og íran fara nú aðallega til
Evrópu. Bandariskir sérfræðingar
eru þó sagðir óttast að brátt muni
líða að því að fikniefni frá þessum
löndum fari að berast til Bandaríkj-
anna og Kanada.
Bandaríkjamenn telja að vænleg-
asta leiðin til að draga úr fíkniefna-
neyzlu sé að fá þau lönd, þar sem
framleiðsla efnanna eða ræktun fer
fram, til að stöðva slíkt. Undanfarið
hafa yfirvöld vestra leitað eftir sam-
vinnu um slíkt við evrópska aðila en
með takmörkuðum árangri hingað
til, að þvi er sagt er í greininni i The
AÐ RUGLAST
í RÍMINU
Nú fyrir nokkru létu lögregluyfir-
völd landsins boð út ganga um að öll
byssuleyfi væru fallin úr gildi og
skyldu endurnýjast.
Endurnýjun byssuleyfa hefur
síðan farið fram með þeim hætti að
forkastanlegt mundi teljast meðal
nútímaþjóðar, enda hafa íslendingar
(sem betur fer) aldrei skilið byssur.
Menn, sem ekki hafa hreyft við
byssu í áratugi, fá byssuleyfi sín
endurnýjuð, bara með því að
staðhæfa að þeir eigi enn sama
vopnið, og fá leyfið endurnýjað án
þess að þurfa að sýna fram á að þeir
kunni yfirleitt að fara með vopn.
Formaður Skotveiðifélags
íslands, Finnur Torfi Hjörleifsson,
var nýlega á sjónvarpsskerminum og
talaði um að félag þetta beitti sér
fyrir því að menn kynnu að skjóta.
Mér hefur hingað til skilist að
frumskilyrði alls veiðiskapar sé fyrst
og fremst að hitta bráðina, og því
ekki skrítið að félag af þessu tagi
beiti sér fyrir þeirri lágmarks-
kunnáttu sinna félagsmanna.
Engar lág-
markskröfur
Slíkt takmark áhugamannafélags
skiptir bara hreint engu máli, það
sem skiptir sköpum er, að engar
almennar reglur eða lágmarkskröfur
virðast vera gerðar til þeirra manna,
sem fara með vopn um landið.
í löndum, þar sem ég þekki til,
þurfa félagar í veiðimannafélagi að
gangast undir hæfnispróf, áður en
veiðitími hefst árlega, í viðurvist
löggæslumanna.
Þar þýðir lítið að veifa tuttugu til
þrjátiu ára gömlum byssuleyfum eða
sýna ryðgaða tvíhleypinga og hlaupa
svo bara af stað út um allar trissur,
þegar einhver yfirvöld hafa gefið til
kynna hvað af lífriki landsins sé
leyfileg bráð.
Með reglum og eftirliti yrði ómaki
þvi, sem nú virðist hvíla á „landeig-
endum”, lyft af þeim og þeir gætu
snúið sér að öðrum og brýnni
verkefnum.
Nú er svo ástatt i landi hér, að sá
Kjallarinn
BorgþórS.
Kjæmested
hluti þegnanna, sem hefur að atvinnu
framleiðslustörf á landinu, á kjöti og
mjólk og öðrum afurðum, getur
meinað vcrulegum hluta íbúanna að
tina ber, sveppi, eða yfirleitt að fara
um kletta og móa.
Þetta er óeðlilegt ástand og þar
þýðir ekkert að bera fyrir sig húseig-
endur sem leigja ibúðir til afnota,
eins og fulltrúi bændastéttarinnar
gerði í sjónvarpi, enda er mér ekki
grunlaust um að slíkir leigusalar séu
i mörgum tilvikum þeir sömu og þeir,
sem meina fólki aðgang að landi á
viðavangi.
Hér verður að útbúa löggjöf,
sem tryggir almannarétt til útivistar
ýmiss konar, á sama tima og fólki
yrði hreinlega kennt að ferðast uni
landið.
Skaut fjögur
ungmenni
Nýlega hefur þessum málum verið
komið í eðlilegt horf þar sem ég
þekki til á Norðurlöndum, en þeir
einu, sem börðust gegn auknum al-
mannarétti þar, voru einmitt svo-
kallaðir landeigendur.
Rétt eftir gildistöku laganna gerði
cinn bóndinn sér litið fyrir og skaut 4
ungmenni. sem höfðu lcvft sér að
t jalda á landareign hans.
Maðurinn var dæmdur, en er nú
bókasafnsvörður fangelsins, og þess
varð almennt vart til sveita að niikill
skilningur ríkti í garð þessa land-
eiganda”, sem „varði rétt sinn til
lands síns” og mvrti fjögur ung-
menni sofandi i tjaldi sínu.
Sl. sumar gerði utanrikisráðherra
landsins tilraun til þess að hleypa
manndrápsþjálfurum Keflavikur-
flugvall .r lausum á allt þjóðlifið,
þ.tr neð talið ferðalög að eigin geð-
þóita um land allt. Það tóV■ • að
stöðva, en ekki heyrðist hc>s i nc
stuna frá neinum „landeiganda .
Allir þeir, sem risu upp gegn
þessum áformum utanrikisráðherr-
ans, litu á landið sem sina
sameiginlegu eign og ekki sem eign
nokkurra fárra útvaldra.
Til þess að koma reglu á þessi mál
þarf löggjöf, sem veitir öllum
jslendingum rétl til yfirferðar og
fristunda um landið, ásamt almcnnri
herferð um tillitssemi við þá, sem
hafa lífsafkomu sína af hinum ýmsu
starfsgreinum þessarar þjóðar.
BorgþórS. Kjærnested.
A Um rjúpnaskyttirí, manndrápsþjálfara og
^ þá sem bera byssur eftir messur á sunnu-
dögum.
andi ökukennurum með því að breyta
svo kennslutilhögun minni að mér er
nú mögulegt að útskrifa nemendur
mina hæfa til próftöku fyrir mun
lægra gjald, veldur þessum skrifum
hans og deilum.
Vegna aðdróttana i garð nemanda
minna, sem ég hef útskrifað hæfa til
próftöku eftir aðeins 6—8 tíma verk-
legar æfingar, leyfi ég mér að full-
yrða að þeir eru ekki síðri öku-
menn enþeir sem greinarhöfundur út-
skrifar eftir 18—20 tima kennslu.
Vangaveltur hans um þau mörgu
spursmál, sem hann ber fram í grein
sinni, hljóta að vera vegna þess að
annaðhvort skilur hann ekki eða vill
ekki skilja og viðurkenna gildi og til-
gang fræðilegrar kennslu.
Nokkrar staðreyndir vil ég benda
á:
Hörðgagnrýni hefur komiðjram á
ökukennsluna og það ekki að
ástæðulausu. Ég hef tekið þeirri gagn-
rýni og get vel viðurkennt að öku-
kennarar eiga þar sök á, að nokkru
leyti, hvernig ástandið er í okkar um-
ferðarmálum í dag. Ég held þó að all-
flestir starfandi ökukennarar neiti þvi
algörlega að bera nokkra ábyrgð á
ástandi mála og skýla þeir sér bak við
„kerfið” og segja einfaldlega, að það
sé ekki þeirra að breyta nokkru í
framfaraátt, það sé stjórnvalda að
gera það. Þetta eru helstu rökin, sem
ökukennarar Ieggja á borð fyrir sam-
borgarana fyrir aðgerðaleysi sínu, og
það erlátiðgott heita.
Stöndum öðrum
að baki
Því verður hins vegar ekki neitað,
og er það einnig mitt álit, að
Kjallarinn
Halldór Jónsson
„bremsan” á jákvæða þróun i átt að
umferðarmenningu er i höndum
æðstu valdhafa okkar.
En geta ekki ökukennarar, þrátt
fyrir „bremsukerfið”, bætt eitthvað
úr? Ég segi, jú vissulega, ef við
kærum okkur um það. Ökukennarar
hafa aðstöðu til þess að auka fræði-
lega kennslu, bæði í umferðarlögum
og reglum svo og fræðilega kennslu í
stjórnun og meðferð bifreiða. Þessa
fræðilegu kennslu má alla flytja inn i
ökuskóla, eða FÖÍ, ef vilji væri fyrir
hendi, þannig að sú fræðsla uppfylli
þær kröfur, sem gerðar eru til próf-
taka í hinu almenna fræðilega öku-
prófi.
Þegar unnið var að undirbúningi H-
umferðar hér á landi, voru staddir
hér reyndir og vel þekktir ökukennar-
ar frá Noregi og Svíþjóð. Bentu þeir
okkur á þá staðreynd, að við stæðum
þeim 10—15 árum að baki hvað
snerti umferðarmenningu. Síðan
hefur mikið vatn til sjávar runnið, en
ekki er hægt að sjá að umferðarmál-
um okkar hafi miðað i rétta átt, siður
en svo.
Svokallað „umferðarbreytingar-
gjald” er enn innheimt af bifreiðaeig-
endum. Hvaða tilgangí var þeim
sjóði ætlað að þjóna? Ráðamenn
okkar svara því væntanlega.
Ökukennarar og þáverandi stjórn
Öí lofuðu þvi þá að vinna ærlega að
málefnum félagsins, þ.e. samkv. lög-
um félagsins að vera leiðandi afl og
skapandi til framþróunar umferðar-
menningar. Samræma skyldi fræðslu
og kynningarstarf, umferðar- og
ökukennslu við það sem best þekktist
í nágrannalöndum okkar. Fögur
fyrirheit, en hverjar hafa efndir orðið
þar á? Ekki sjáanlegar, að mínum
dómi.
Skipaðar hafa verið nefndir og ráð
til þess að vinna að þessum velferðar-
málum okkar. Hver hefur árangur
orðið af þeirra störfum? Ályktanir
og tillögur hafa verið lagðar fyrir
ráðamenn okkar og hafa legið þar í
5—lOár.
Fráfarandi dómsmálaráðherra
sagði i sjónvarpsþætti fyrir nokkru,
að málið væri í athugun og endur-
skoðun.
Einhverjir hafa viljað halda þvi
fram, að of ör fjölgun ökutækja sé
aðalorsök slysa og óhappa. Það er,
að minu mati, ekki alveg rétt. Aðal-
orsökin er öfugþróun i gerð ak-
brautakerfis okkar, svo og það að
stjórnendur ökutækja hafa ekki verið
undir það búnir að mæta þessum
brevttu og siversnandi aðstæðum.
Meðan stjórnvöld og ráðamenn
okkar ekki vilja gera neitt raunhæft i
niálum þessuni, þá verða ökukennar-
ar að taka höndum saman og auka og
bæta fræðslustarf sitt svo að
vcrðandi ökumenn verði sem best
undir þann vanda búnir, sem kann að
bíða þeirra að loknu ökuprófi.
Litlar kröfur um
menntun
Alla fræðilega kennslu, sem að
mínum dómi er undirstaða verklegra
æfinga, s.s. i umferðarlögum og regl-
um, hlutverki stjórn- og öryggis-
tækja, viðnámshæfni, sálfræðilegum
atriðum o.fl., skal færa út úr
kennslubifreiðinni inn i ökuskóla og
vera veitt af ökukennurum helst sér-
menntuðum. Úti í kennslubifreiðinni
^ „Þyrnirósarsvefn þeirra, sem þurfa ára-
tug eöa enn lengri tíma til þess aö „at-
huga og endurskoða” málin, leysir ekki vand-
ann
skulu aðeins fara frant æfingar
nemanda i mcðferð stjórntækja og
öryggisbúnaðar. Á þann hátt verður
kennslan ein faldari, áþreifanlcgri,
bctri og jafnframt ódýrari.
Stjórn FÖÍ sjái þcint leiðbeinciul-
um, sem þar starfa, fyrir starfsþjalf
un og helst sérmenntun, svo þeir gui
bctur gegnt sínu hlutverki.
Þcss skal hér getið, vegna þeirra
sem ekki þekkja til þessara mála, að
engar kröfur eru gerðar lil mennt-
unar ökukennara hér á landi. um-
fram það að þcir skulu hafa ntcira-
prófsrétlindi og lágmarksaldur er 25
ár. Má það út af fyrir sig teljast
furðulegt í menningarþjóðfélagi.
í nágrannalöndum okkar þurla
verðandi ökukennarar að ganga
gegnum strangt nám, og að loknurn
prófum skulu þeir starfa við öku-
kennslu undir stjórn og á ábyrgð
reyndra ökukennara og ökuskóla.
áður en þeir öðlast l'ull ökukennara-
réttindi.
Öf sjái meðlimum sínum fyrir
endurhæfingu og beiti sér fyrir sam-
ræmdurn aðgerðum og tilhögun
akstursæfinga.
Öí beiti sér fyrir þvi að fá æfinga-
svæði fyrir byrjendur í ökunámi.
Það er von min að starfandi öku-
kennarar sjái brátt að hverju stcfnir
að öllu óbreyttu. „Þyrnirósarsvefn"
þeirra, sem þurfa áratug eða enn
lengri tíma til þess að „athuga og
cndurskoða” málin, leysir ekki vand-
ann, við verðum að gera það sjálfir.
Nema nýskipuðum dómsmálaráð-
herra gefist timi til að hafa áhrif á
„kerfið”.
Halhlnr Jónsson
ökukennari