AvangnâmioK - 01.02.1954, Blaðsíða 20
44
AVANGNÅM I OK’
nr. 2
riaKarpoK, akitsorterpatdlåt piumanérukiartortarmata,
piginåussuserdle sarKumissariaKarpoK atorfigssaerii-
kumanane.
arnat kivfaussartut najugkamingnit piniartaria-
Kartåsagaluarpåt sulisinåussutsimik agdlagartå kivfå-
ngorniarfingmingnut nivtartagagssartik nalunaerértå-
savdlutigdlo KanoK sivisutigissumik najugkatik na-
jorumagitik. maunåinaK soraertartut akilerumanéru-
kiartormata, tamånalume inup sulivfigssaKarumassup
ilerKorissariaKångilå ingminut akorriutigssauvdluf-
narmat.
sulineK navianartoKångilaK, kisiåne inunerme
agsorssuaK iluaKutauvoK.
Godhavn, den 16. februar 1954.
Mette Dalager.
Pasteur, tagpiorangnartunik
toKoraissoK.
(Det bedstemit nugtigaK. P Dalager.)
fauna franskeK misigssuissorssuaK tamavta
akiligagssaKarfigårput.
uvagut inuit nuname måne ingerdlatitdluta tag-
piorangnartut akornavtine nungutitsiuarsimåput; ta-
måko umåssuseKartukaslt issigigssåungitsut peKå-
ssusé ilisimanagitdlumt milliardit toKUSSutigisima-
vait. aitsåt-una ukiut 100 matuma sujornatigut to-
Kumut akerakasigut tamåko ungussaussut uteriariar-
tortineKalerdlutigdlo.
taimanimitdle inuit inåssarnerat avguaKatigigsit-
dlugo mardloriagkamik tagdlivoK, kisiåne uvagut a-
jugaunerssuaK tamåna taimåitugssåinavigtut issigi-
ssarparput. puiorparput tamåna taimailingikatdlarmat
ilungersornerujugssuaK KanoK agtigissoK pisimasscK,
silarssuardlo Kulartunik ulivkårtoK Louis Pasteurimik
igdlautigingnigtuinarnik nersualårfngitdlufnartunig-
dlo, angussflvdle tåussuma akernat Kulaerpai sujug-
dlerpåmigdlo ajutortivigsordlugit såssutdlugit.
franskinguaK tåuna mikissoK amangnaitsumik
Kingalik nukigdlårnikungajak avungarujutåK issigi-
ssuvdlunilo sapitsorssuvoK taimåikamilo inuit oKa-
lugtuarissaunerata kapitallsa tupingnarnerssåt aut-
dlarnerpå. timingua KajangnaraluartoK taimåitordle
unigfeKarane suliuartoK åma avdlarpagssuarnik tag-
piorangnartuinåungitsunik imaKarsimavoK: uparuar-
tussissorssuvoK; misigssuissarfine Parisip avKuser-
nginut nugpå, Frankrigip narssainut naggorigsagka-
nut, tumerparpårssuitdlusoK kasugtarpai tagpiorang-
nartunik misigssuivfine kalerrisårutigalugo. ivangki-
liumik nutåmik nalunaiaissuvoK, inungnut autdlarti-
tauvoK påtsorsimanerånit nusugkiartortitdlugit. OKa-
lugtualiame kungip erniussauvoK, Kunumingitdlui-
nardlune nåpåumut någdlifltivdlo umassorujugssua-
nut ardlaligpagssuarnik niaKulingmut panarssuarmik.
kivitsissoK.
Louis Pasteurip angutå franskit nunåta kangia-
ne igdioKarfingme Arboisime åmerissuvoK, åtavialo-
nunåussuarme Kimagutugssaunane inugsiautausima-
vok. 20-t KaKingikatdlaramigit pingortitanik misig-
ssuissorssuångornigssaminik pasinartutaKarsimångi-
laK. atuarfine ukatarivdluarpå nukagpiarauvdlunilo
piuminaKissoK. suliagssaKångivfingmine amissarpoK
kugssuaK angume åmerissarfiata kigdlingatigut kug-
toK åssilissardlugo. 1842-me atuarfingme ilisimatu-
sarfingme Besanconimitume soraerumérame kemi-
mik nåmåinartumik angussaKarsimavoK: „ajorpat-
dlångilaK".
aitsåt-una ukioK atauseK anigorsimalermat kemi
sunit tamanit nuånernerssautilerå — KujanaKaorme
professor J. B. Duma Sorbonnernep universitetiane
Parisimitume oKalugiaussartoK tusarnårsimangmago.
tusagkane tamåna nutåK åsseKångitdluinartumik nuå-
narå, singnagtuaussartututdlo ilisimavdlune OKalugiau-
ssarneK Kimagpå. „Kangataimak kemi ilisimatiissut
tupingnaKaoK,“ KatimalugpoK ingminigdlo påsivdlu-
ne nangminertaoK uvdlut ilåne kemimik pitdlarKig-
sorssuångorumårdlune. Parisime avKusernit pujor-
mat Kassertisimassut tåssångåinaK avdlamut åsséru-
ssivai, sordlo silarssuaK påtsivérusimassoK OKausig-
ssaKångitsoK kemip kisime isumaKalersfsinausså. a-
missaraluarnine taimaitivigpå, erKumitsuliortausiata-
le (iluanltup) ilumiugissåta igalåmernit Kalatitsivit
igalåmernitdlo misigssuivft imerpalassunik (Kalipau-
tigigsunik) amiutigigsunik imagdlit tungånut nutsug-
på. ernglnaK nangminérdlune tugsapigkaluartumik
misilmiartalerpoK.
Pasteur misigigtajassuvoK, inuitdlo någdliutait
erdloKi'ssutigissaKai. Kulailuanik ukioKaratdlardlune
Arboisime sagfiorfingmit Kiångarme KimåsimavoK
tåssane sagfiup naussorigsaissoK amareumit perdle-
rortumit kineKarsimassoK nakorsaleKingmago. nu-
kagpiaraK tåuna issigingnårtunit isordliuvdlune ni-
korfavoK erKaminitutdlo isuvssuaKinerssuat sanerKu-
tinardlugo nutaråtdlagpatdlagtoK tåssångåinaK tusar-
dlugo. tåssa savimineK KaKortuinångordlune aumar-
KersimassoK naussorigsaissup neKånut aserusimassu-