Dagblaðið - 28.01.1981, Qupperneq 17

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 28. JANUAR 1981.
17
Smurbrauðstofan
BJORNINN
Njáisgðtu 49 — Simi 15105
FYRIRTÆKI
ÓSKAST
Viljum kaupa fyrirtæki í verzlun, framleiðslu eða þjónustu
á Stór-Reykjavíkursvæðinu. Aðeins gott fyrirtæki eða
fyrirtæki með góða möguleika kemur til greina.
Vegna sérstakra kringumstæðna getur verið um mjög
verulega útborgun að ræða eða allt að 1.000.000,— nýkr.
Tilboð, sem farið verður með sem algjört trúnaðarmál,
óskast send á augld. DB fyrir 1. febrúar nk. merkt
„Framtíð — 502”.
„Frumvarp að nýjum barnalögum
hefur nú verið lagt sex sinnum fyrir Al-
þingi án þess að hljóta afgreiðslu,”
sagði Guðrún Erlendsdóttir í stórfróð-
legu erindi, sem hún flutti á almennum
fundi hjá félaginu íslenzk réttarvernd á
fimmtudagskvöldið var. Hún gerði þar
grein fyrir frumvarpinu, en hún er ein
fjögurra lögfræðinga í sifjalaganefnd-
inni sem hafa samið það að beiðni
dómsmálaráðuneytisins.
Meðal þeirra nýjunga sem frumvarp-
ið felur í sér eru þessar:
1. Foreldrum verður skylt að fram-
færa börn sín til 18 ára aldurs (í stað
17 nú) og í sumum tilvikum allt til
24ra ára.
2. Mæður óskilgetinna barna fá greitt
meðlag frá þeim tíma sem þær
höfða barnsfaðernismál, i stað þess
að áður var slíkt meðlag ekki greitt
fyrr en faðernisviðurkenning var
fengin og dómur fallinn, mörgum
mánuðum eða jafnvel árum síðar.
3. Feður óskilgetinna barna fá aukinn
rétt.
Móðirin getur gefið barnið
burt nema lögin verði
samþykkt
í Dagblaðinu 14. nóv. 1980 var
greint frá föður sem búið hafði með
konu í óvígðri sambúð í þrjú ár. Áttu
þau ársgamalt barn, þegar upp úr sam-
búðinni slitnaði. Móðirin vildi þá gefa
barnið burt. Faðirinn óskaði eftir að fá
það, en var með öllu réttlaus. Naut
hann þó stuðnings bæði foreldra sinna
og foreldra móðurinnar og loforða
þeirra um aðstoð við uppeldi barnsins.
Verði barnalögin nýju ekki sam-
þykkt innan fárra vikna missir þessi
faðir gjörsamlega af barni sínu. Og
aðrar umbætur sem lögin fela í sér
komast ekki til framkvæmda. Þau
snerta fjölda unglinga sem eru að verða
17 ára og þurfa ef til vill að hætta námi
nauðug vegna féleysis.
Sýnir það furðulegt skeytingarleysi
þingmanna um velferð barna og ungl-
inga að hraða ekki þessu máli. Sú hugs-
un læðist að manni hvort afgreiðsla
laganna hefði ekki gengið hraðar fyrir
sig ef fleiri konur sætu á þingi.
Barnið er einstaklingur
með róttindi,
ekki eign foreldra
Við samningu frumvarpsins var á
margan hátt tekið tillit til þróunar í ná-
grannalöndum. Nýr hugsunarháttur er
að ryðja sér til rúms. Orðið foreldra-
vald er ekki lengur notað heldur talað
um forsjá. Það er litið svo á að for-
eldrar hafi fremur skyldur gagnvart
börnunum heldur en vald. Foreldrar
eiga að sýna börnunum umhyggju,
stuðla að því að þau fái menntun og
starfsþjálfun við hæfi, og þeim ber að
hafa samráð við börnin og taka tillit til
óska þeirra.
Annað mikilvægt atriði er að hlutur
skilgetinna barna og óskilgetinna
verður nú jafnari en áður, og ekki
gerður jafnmikill greinarmunur eins og
fyrrum á þvi hvort foreldrar hafa búið í
óvígðri sambúð eða löggiltu hjóna-
bandi.
Maður sem býr með konu þegar hún
fæðir barn eða tekur upp sambúð við
Ættt það verði búið að ferma þessi börn, áður en barnalagafrum varpið hlýtur afgreiðslu?
dómsmálaráðuneytisins að umgengni
barns við foreldri sé andstæð hag þess
og þörfum. Ef það foreldranna sem
hefur forsjá barnsins torveldar hinu að
umgangast barnið er heimilt að beita
dagsektum allt að 200 nýkr. þangað til
úrhefurrætzt.
Forsjárforeldrið má heldur ekki
flytjast úr landi með barnið án
samráðsviðhitt.
Öll ágreiningsmál af þessu tagi eiga
að leysast af dómsmálaráðuneytinu og
jafnan fyrst og fremst með hag
barnsins að leiðarljósi.
Verið er að semja
barnaverndarlög
Allt þetta kom fram í erindi
Guðrúnar Erlendsdóttur. Hún sagði
einnig frá nýmælum er upp hafa verið
tekin erlendis. { Bretlandi, Banda-
ríkjunum og Svíþjóð geta foreldrar
haft sameiginlega forsjá barna sinna
(joint custody). Og í Noregi verða brátt
samþykkt lög um sérstakan „barna-
umboðsmann”. Hann á að vernda
réttindi barna (t.d. þegar foreldrarnir
deila), og ennfremur á hann að setja
fram hugmyndir að bættum uppvaxtar-
skilyrðum, t.d. við skipulagningu þétt-
býlisstaða.
Það kom greinilega fram, að laga-
greinar falla ekki tilbúnar ofan af
himnum heldur eru þær samdar eftir
miklar vangaveltur og umræður. Nú
eru ný lög um barnavernd í undir-
búningi (þar eru m.a. ákvæði um hvað
gera skal, þegar báðir foreldrar virðast
óhæfir) og kom fram á fundinum mik-
ill áhugi fyrir að ræða þau.
Þess skal að lokum getið að félagið
íslenzk réttarvernd hefur undanfarin ár
beitt sér fyrir nokkrum fundum varð-
andi réttindi almennra borgara, t.d. um
upplýsingaskyldu stjórnvalda og um-
boðsmann alþingis. Það hefur opna
skrifstofu að Frikirkjuvegi ll.milli 10
og 12 á laugardagsmorgnum, sími
22035. Formaður félagsins er dr. Bragi
Jósepsson. -IHH
hana skömmu siðar telst faðir barnsins,
nema hann mótmæli því sérstaklega.
Hann fer einnig með forsjá barnsins
ásamt móðurinni, og er það breyting
frá eldri lögum þar sem ógift móðir fer
ein með forsjá barns, þótt hún búi
með föður þess. Og stjúpforeldri er
skylt að framfæra stjúpbarn eins og
væri það eigið barn. Forsjá er þá einnig
sameiginleg.
Dómsmálaráðuney tið sker
úr ágreiningsmálum
Eins og áður sagði aukast nú réttindi
feðra óskilgetinna barna. Dómsmála-
ráðuneytið getur kveðið svo á að þeim
verði veitt forsjá barna sinna, t.d. i til-
vikum þar sem móðir er ekki hæf til að
hafa hana á hendi, eða ef hún veitir
samþykki til að barnið sé ættleitt.
Skal þá m.a. tekið tillit til tengsla
barns við föður að undanförnu.
Þótt foreldrar búi ekki saman á
barnið rétt til umgengni við báða,
nema sérstök atvik valdi því að mati
Afgreiðsla bamalaganna gengur seint:
VELKJAST Á ALÞINGI
SJÖnA SINNK) í RÖD
— Feður óskilgetinna bama fá aukinn rétt, meðlagsaldur hækkar úr 16 í 17, meðlagsúrskurðir ganga
greiðar fyrir sig—og það viðhorf verður sterkara að böm séu einstaklingar með eigin réttindi
20" 7800 7410
22" 8550 8120
CD CM 9925 9430
Verð Staðgr.