Sunnudagur fylgirit Þjóðviljans - 26.09.1965, Blaðsíða 6

5TIGIÐ UT I TOMID
Geimbúningurinn þandist út
vegna iækkaðs þrýstings í út-
göngukiefanum. Þess er rétt
aö geta að búningur þessi er
haglega gerð uppfinning, sem
íamstarfshópur tæknimanna
hafði lagt i mikla vinnu, hug-
hvæmni og hugvit. í atuttu
máli — i þessari „brynju“ gát-
um við ósmeykir lagt til á-
taka við ókunn náttúruöfl.
Enn einu sinni, samkvæmt
fyrirmælum um tilraunina,
var geimbúningurinn athugað-
ur f útgönguklefanuum til þess
að ganga úr skugga um hvort
hann væri alstaðar þéttur. At-
hugað var hvort hjálmurinn
félli þétt að ©g hvort reyk-
lit ljóssían sneri rétt. Sumir
vísindamannanna óttuðust að
sólarljósið myndi blinda geim-
farann þegar hann stigi út í
opinn himingeiminn. En við
treystum ljóssíunum f hjálm-
unu okkar. Styrkleiki þeirra
hafði verið margreyndur með
lömpum með ijósrofi er mjög
nálgaöist sólarijósiö.
Vísindamennirnir og hug-
vitsmennirnir höfðu gert allt
hugsanlegt til að vernda geim-
farann fyrir hættum. Við bár-
um fullt traust til geimskips-
Ins okkar, hlera þess og geim-
búningins. Við vissum að þessi
tilraun, að maður færi út f
himingeiminn, hafði verið und-
234 — SUNNUDAGUR
lipphaf þcssarar frásagnar
af geimför þeirra Beljajeffs
og Leonoffs, er þeir fóru 18.
marz sl.,.en i þeirri ferð fór
maður í fyrsta sinn út úr
geimfari — út í himingeim-
inn, bírtist í 19. tbl., sem út
kom 20. júni sl. Þá var ekki
vitað að svo langt hlé yrði
á útkomu Sunnudags, en hér
kemur loks framhaldið.
irbúin í smáatriðum. öllu
í sambandi við önnur verkefni
hafði verið hugsað fyrir af ná-
kvæmni.
En snúum okkur aftur að
þvi sem fram fór í útgöngu-
klefanum. Þar var nú orðið
iofttómt rúm, — eins og í
himingeimnum. Eftir að hafa
gengið úr skugga um að nægj-
anlegt súrefni streymdi Ul
geimbúningsins gerði Leonoff
sér grein fyrir næstu atriðum.
Eítir fáeinar sekúndur myndi
skipstjórinn opna útgönguleið-
ina.
„Nú opna ég”, sagði hann.
Hierinn yfir útgöngukiefan-
um opnaðist Jíkt og gluggi út
í ókunnan dularfuiian heim.
Blindandi Ijós íéll inn í þröng-
an útgönguklefann. Á því
augnabiiki var ljóssían metin
að verðleikum. Jafnvel bak
við Ijóssíurnar varð geimfar-
inn að kipra saman augun. A-
hrifin voru líkust því að horfa
gegnum blátt gler á sjóðandi
stál í stálbræðslu eða kannski
öllu líkara því að horfa í log-
suðugeisla. En þessi áhrif vör-
uðu aðeins augnablik. Augun
vöndust fullu sólarljósi fljót-
lega.
Leonoff studdi sig við hlið-
ar útgönguklefans og nálgað-
ist opið og augnabliki síðar
var hann niður að mitti úti f
geimnum. Við honum blasti
himingeimurinn. Hann leit til
jarðar. Hún virtist flöt. Greini-
lega mátti sjá eins og íviðbogið
breitt kögur; hinn fagra boga
ljósroísins.
„Jörðin er hnöttótt samt sem
áður!“
Leonof leit upp og sá blá-
svartan himingeiminn skreytt-
an björtum blikandi stjörnum
umhverfis hvítglóandi sólar-
kringluna. Hún bar engan
geislabaug, enga krónu né
geisla. Langt fyrir neðan geim-
skipið var azúrblátt Miðjarð-
arhafið. Sandströnd Líbíu var
sýnileg. Hægt var að sjá meira
með því að teygja sig lengra
út. Ósjálfrátt bjó Leonoff sig
undir að stíga út í tómið.
„Bíddu við. .. Tíminn er enn
ekki kominn..Beljajeff
stöðvaði hann. Stjórnandi
geimskipsins hafði fylgzt með
hreyfingum hans í sjónvarpi
geimskipsins, þar sem hann sá
yfirborð þess og umhverfi.
„Þú stígur út yfir Svarta-
hafinu."
Áætlun er áætlun, og Belja-
jeff var sem stjórnandi ábyrg-
ur fyrir að henni væri ná-
kvæmlega fylgt. Þá fyrst er
hann hafði enn gengið úr
skugga um að öll öryggistæki
Leonoffs væru í lagi, hjart-
sláttur hans og andardráttur
reglulegur gaf hann merkið:
„Nú ferðu út!“.
Vitanlega voru báðir menn-
imir töluvert spenntir á þessu
augnablikl. En það var eðli-
legur spenningur vegna þeirr-
ar ábyrgðar er þeir fundu til
gagnvart þjóð sinni og Komm-
únistaflokknum. Þeir vissu að
þjóðin og flokkurinn fylgdust
af áhuuga með þeim og treystu
þeim til að leysa starf sitt af
hendi með ágætum. Þeir vildu
af fremsta megni verðskulda
það traust sem til þeirra var
boriö.
Leonoff flaut út úr opinu út
í endalausan geiminn. Hann
sá indigóbláma Svartahafsins,
snæviþakta tinda Kákasus-
fjaiianna, höfnina í Tsemes og
til hægri hvíta röð hvíldar-
heimila og sjúkrahúsa í Sochi.
Hann sleppti fyrst annarri
hendi af öryggisgripinu, síðan
hinni og svo báðum samtímis
og færðist 20 sm frá geimskip-
inu. Svo færði hann sig að því
aftur og ýtti sér svo mjúk-
lega frá því og flaut eins langt
frá Voskod II. og strengurinrli'
sem hélt honum við skipið
leyfði.
Óiýsanleg tilfinning algers
sjálfræðis greip hann. Ekkert
hindraöi hreyfingar hans i
endalausu geimdjúpinu. Maður
í hundruðum kílóm. fjarlægð
frá jörðinni féll ekki niður,
hann „flaut“ meðfram geim-
skipinu er fór með um það
bil 30 þús. km hraða. Hann
fylgdist með þvi með sama
hraða án þess að finna til
mótstöðu, né nokkurrar hreyf-
ingar. títi í geimnum gat
hann ályktað um hraða sinn
aðeins með samanburði við
hve landslagið niðri á jörðinni
breyttist, þeim hraða sem ísi-
lagt Volgafljótið hvarf fljótt
fyrir tindum tJralfjallanna
og snæþakinn Síberíuskógurinn
fyrir fljótunuum Ob og Jeness-
ei...
Ætlunarverkimi lokið
Þar sem aðeins tíu mínútur
voru ætlaðar til þessarar til-
raunar reyndu geimfararnir að
nota hverja sekúndu til hins
ýtrasta. Allt sem Leonoff var
ætlað að gera úti í geimn-
um hafði geimskipstjórinn bú-
ið sig undir. Hann var viðbú-
Inn því, ef þörf krafði, að fara
út og framkvæma það ætlun-
arverk og Leonoff var einnig
viðbúinn því að taka við stjórn
geimskipsins. En þegar stundin
kom var hvor um sig kyrr á
sínum stað og vann sitt ætlun-
arverk.
Meðal margs sem Beljajeff
þurfti að gæta var að stýra
geimskipinu þannig að sjón-
varpstækin sendu skýra mynd
til jarðar af Leonoff og að
hann væri í sólskininu svo
mynd hans sæist sem skýrust.
Um leið og hann útvarpaði
orðum Leonoffs til jarðar
hlustaði hann eftir hverju orði
til að gera sér sem bezta grein
fyrir líðan hans. Þegar Yúri
Gagarín, sem var í stjórnstöð-
inni niðri á jörðinni tengdi
sendingar þeirra Moskvaút-
varpinu og fyrstu fregninni af
för Voskods 2. hafði verið út-
varpað urðu þeir báðir jafn-
hrifnir. Það var ánægjulegt að
heyra í hundraða kílómetra
fjarlægð frá jörðinni og þús-
undir km frá höfuðborginni,
að för þeirra hafði stóraukið
afrek sovétþjóðanna. Útvarpið
fyllti okkur nýjum þrótti.
Þjóðin vissi nú um för okkar,
Á leið út í himingeiminn.