Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1961, Blaðsíða 64

64
þeirra, útbreiðslu í ýmsum landshlutum og hagnýtingu
þeirra til aldursgreiningar á hverjum stað. Engan veit ég
færari Sigurði Þórarinssyni til þess að gera slíkan handhæg-
an leiðarvísi og engum er það skyldara.
Ekki get ég fellt mig við þá aðferð S. Þ., þegar hann met-
ur árlegan jarðvegsauka milli öskulaganna og byggir á því
mati samanburð á áfokinu á mismunandi tímum, þá miðar
hann einvörðungu við þykkt jarðlaganna og kornstærð. Mér
virðist þó auðsætt, aðþví ofar sem jarðlögin eru, því þykkri
hljóta þau að mælast með sama áfoki, vegna þess, að lífræn-
ar leifar þeirra eru minna rotnaðar og sundurleystar en í
eldri jarðlögum. Eldri og dýpri lögin hljóta einnig að hafa
þjappazt meira saman en þau yngri, bæði vegna meiri ald-
urs og meira fargs. Nok'kuð áþekkt getur gilt um kornstærð-
ina. Eldri lögin eru eðlilega fínkornaðri vegna þess, að þau
öfl í jarðveginum, bæði kemísk og fysísk, sem starfa að sund-
urdeilingu jarðvegskornanna, hafa verið þar miklu lengur
að verki, heldur en í efri og yngri lögunum. Þc>tt þetta nægi
sennilega ekki til að jafna mismuninn á jarðvegsaukning-
unni, ber þó að taka þetta með í reikninginn.
Af ályktunum greinarinnar ræð ég þetta: Bæði náttúru-
hamfarir (öskugos) og sveiflur veðurfarsins hafa oft, eftir
að ísöld lauk, veitt landinu stc>r sár og þungar búsifjar, en
yfir þetta hefur gróið aftur, á löngum eða skömmum tíma,
meðan búseta var engin og ekkert búfé í landinu, og til þess
að svo mætti æ verða áfram, hefði landið helzt aldrei mátt
byggjast, eða að minnsta kosti ekki fyrr en um síðustu alda-
mck, því fyrr en á þessari öld hafa engin tök verið á því að
ráðast með árangri gegn þeim öflum, sem jarðvegseyðingu
valda, hvort sem það er nú sauðféð eða náttúruöflin.
Athyglisverðust þótti mér sú kenning Sigurðar, að upp-
blástur hefði hafizt fyrr í blágrýtishéruðunum heldur en
þar, sem móbergið er ráðandi, og að sum svæði hinna fyrr-
nefndu héraða mundu hafa orðið örfoka skömmu eftir að