Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Blaðsíða 48

48
heiðarbændur á Jótlandsheiðum létu sér nægja, meðan þeir
brenndu og brutu lyngfláka heiðanna, rufu vatnsþétt allag-
ið og breyttu ófrjóum heiðunum í akurlönd. Nú hafa snot-
ur bændabýli, með hlýlegum, vel skipulögðum múrsteins-
byggingum útrýmt frumstæðum hreysum landnemanna.
Þetta svarar til bjálkakofanna, sem landnemar um víða ver-
öld reistu sér, er þeir hófu að ryðja merkur og rækta jörð á
ósnortnum víðáttum ónuminna landa. Þessi tilhögun á sér
því nægileg fordæmi og því skyldi eitthvert annað lögmál
gilda hér.
Bóndi, sem þarf mikið að byggja á jörð sinni, á ekki að
byrja á því að reisa rúmgott, vandað og varanlegt íbúðar-
hús. Það verður að bíða þar til önnur brýnni verkefni eru
leyst. Það er mín fyrsta ályktun í byggingarmálunum.
Um byggingu gripahúsa fer rnjög eftir því yfir hvaða
kvikfénað þarf að byggja. Líklega er dýrast hér að byggja
yfir mjólkurkýr, en þó má vafalaust spara þar nokkuð frá
því, er gerist og gengur, einkum þegar litið er í einu lagi
á fjós og geymslur fyrir hey og áburð. Þá verður fyrst og
fremst hægt að spara á áburðargeymslunum. Þegar um
venjuleg fjós er að ræða, er ekki lengur hagkvæmt að gera
áburðarkjallara, heldur aðeins opið haugstæði við fjósið
þannig staðsett, að auðvelt sé að koma áburðinum þangað
og að taka hann aftur úr því með traktor og ámoksturstækj-
um. Þó kemur til álita hvort geyma skal hland og haug í
einu lagi, sem í framkvæmd þýðir að verðmæti hlandsins
fara forgörðum. Persónulega hallast ég að því að skilja beri
hland frá haug og geyma það í sérstökum hlandþróm, sem
alltaf verða þó dýrar, auk þess sem þetta eykur kostnað við
flórana. Kemur því til álita, hvort sleppa eigi þeim ávinn-
ingi, sem sérgeymsla hlandsins hefur í för með sér og lækka
byggingarkostnaðinn að sama skapi. Hér má einnig fara
millileið. Gera ráð fyrir aðskilnaði hlands og haugs frá upp-
hafi en geyma að gera hlandþró, og byggja hana svo síðar
utanfjóss.