Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Side 53

53
irnar einu seljanlegu afurðir búsins, en hitt allt aðeins
hjálpargögn, er stuðla að framleiðslu þeirra, en gefa ekki
beinan arð.
Val bústofns á býlið fer að sjáifsögðu eftir ástæðum og
aðstæðum. Þar sem sæmileg skilyrði eru tii nrjólkursölu eða
söiu mjólkurafurða, er líklegt að nautgripirnir skipi fyrsta
sess, og á mörgunr stöðum er það álitamál, hvort svari kostn-
aði að hafa annað búfé. Eins og það er álitamál, hvort ekki
er hagkvæmast að hafa aðeins sauðfé á þeim jörðum, sem
vel eru fallnar til sauðfjárræktar. Ég tei það ekki þótt kýr
séu hafðar aðeins til heimilisþarfa. Hér á landi eru bænd-
ur mjög hneigðir til blandaðs búfjárhalds og skal viður-
kennt, að nokkuð kann að mæla með því, svo sem nýting
heys og lands og ef til vill fleira, en ég ætla þó að miklu
fleiri og þyngri rök mæli gegn, eins og stóraukinn bygging-
arkostnaður, miklar sveiflur í vinnuþörí frá einni árstíð til
annarrar og oft þegar verst gegnir, og ýmsir örðugleikar á
að samrýma hagkvæman rekstur þessara tveggja búgreina —
nautgripa og sauðfjár — svo vel sé. Aðra kvikfjárrækt, er
samrýmist betur nautfjárbúskapnum, eins og svína- og ali-
fuglarækt, eru bændur mjög tregir til að taka upp. Nokkur
afsökun er það, að tvísýnt er um arðinn af þeim búfénaði,
ef almennur yrði í landinu, þótt hann nú geti gefið góðar
tekjur meðan hæfilega lítið er af honum í landinu.
Lítill vafi er á því, að höfuð ástæðan til þess hve algeng-
ur blendingsbúskapur með kýr og sauðfé er, getur ekki tal-
izt hagræn heldur miklu fremur hugræn. Fjöldi bænda hef-
ur ánægju af að umgangast sauðfé, en leiðist kýr. Þeir hafa
því sauðfé sér til skemmtunar og sálubóta en kýrnar ein-
vörðungu vegna arðseminnar. Þetta viðhorf er að sjálf-
sögðu ekki hyggilegt og ekki líklegt að leiða til bezta árang-
urs í nautgriparæktinni.
Rétt er að benda á það í þessu sambandi, að búfé er eng-
inn ófrávíkjanleg nauðsyn í landbúnaði almennt. Búfjár-
hald má í raun og veru telja sem illa nauðsyn, er grípa verð-