Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Síða 89

89
ur 5 ára og 34 vikna (ef hann hefði lifað), Þeli 5 ára og 17
vikna og Fylkir sléttra 5 ára við lok rannsóknar. Ef miðað
er við að velja til rannsóknar á stöð nautkálfa, sem fæddir
eru hvenær sem er á árinu og kvígur undan þeim eiga að
bera að fyrsta kálfi að haustlagi, virðist óhjákvæmilegt, að
meðalaldur nautanna að rannsókn lokinni verði um 5l/, ár,
eins og sést á eftirfarandi.
Nautið er tekið í notkun 12 mánaða gamalt, notað til
sæðinga í 2 nránuði, síðustu kvígurnar fæddar 9 mánuðum
seinna, þær hafa allar fest fang 16 mánuðum frá fæðingu
þeirrar síðustu, hafa lokið af burði 9 mánuðum síðar og
rannsókninni og uppgjörinu lokið 12 mánuðum frá því, að
síðasta kvígan bar. Þetta gerir samtals 60 mánuði eða 5 ár
frá fæðinug nautsins, og neðar er tæplega hægt að fara að
meðaltali. Við þetta bætast svo 6 mánuðir, ef dæturnar eiga
að fæðast síðsumars og bera rúmlega tveggja ára.
Ó. J. telur, að nautgriparæktarsamtökin hér á landi séu
þess ekki megnug að rannsaka álitlegan hóp nauta árlega.
Er rétt að ræða þetta atriði vandlega, því að árangur af-
kvæmarannsókna á nautum verður því aðeins mikill, að
hægt sé að rannsaka mörg naut og framkvæma strangt úr-
val að rannsókn lokinni milli nauta, sem til greina koma
sem feður að næsta ættlið nauta. Ef ekki er hægt að fram-
kvæma þetta úrval, hefur rannsóknin verið til lítils.
í grein minni í 73. árg. Búnaðarritsins um gildi afkvæma-
rannsókna, benti ég á nauðsyn þess að rannsaka hver erfða-
munur er á kúastofninum frá einu búi til annars og eins
milli héraða. Þegar vitað er, hversu rnikill þessi munur er,
er hægt að taka tillit til hans, þegar nautkálfar eru valdir
til kynbóta og eins þegar naut eru afkvæmarannsökuð eftir
skýrslum nautgriparæktarfélaganna. Sé verulegur erfða-
munur á kúastofninum frá bæ til bæjar og frá einu héraði
til annars, mun meðalnaut ekki bæta stofninn á meðalgóðu
svæði, en bæta hann nokkuð á lélegu svæði og skemma
hann á úrvalssvæði. Sé erfðamunur á kúastofni milli búa