Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Blaðsíða 122
ar vegna tómstundavandamálsins, sem kallað er, og nú er
hrópað á ráðstafanir til þess að aðstoða fólk í leit að tóm-
stundaviðfangsefnum, er fullnægt geti athafnaþrá þess,
að afloknum 8 stunda vinnudeginum. Þessi viðfangsefni
mega helzt ekki nefnast vinna og mega helzt ekki vera arð-
berandi, því þá er þetta orðin áþján og vinnuþrælkun til
þess að afla lífvænlegra tekna. Sósialistisk hugmyndakerfi
geta stundum verið furðulegur hugmyndagrautur.
Ef litið er á vinnuna í réttu ljósi, verður að skoða hana
sem hverja aðra vöru, sem látin er í té á ákveðnu verði, og
því skyldi þá verð þessarar vöru breytast eftir því, á hvaða
tíma sólarhringsins eða vikunnar hún er afgreidd. Þvert á
móti mætti ætla, að sú vinna, sem reidd er af höndum eftir
8 stunda vinnudag, sé lakari vara en sú, sem framreidd var
á hinum lögskipuðu átta stundum. Auðvitað er sá, er selur
einhvern varning, sjálfráður að því, hvort hann vill afgreiða
eftir ákveðinn lokunartíma og vel getur verið, að sá, sem
á vörunni þarf að halda, sé svo aðþrengdur, að hann sé þess
albúinn að greiða hana þriðjungi eða helmingi hærra verði
á þeim tíma, til þess að fá hana. Venja hefur þó verið að
nefna slíkan verzlunarmáta „að nota sér neyð annarra" og
fáum verið talið til hróss.
Mitt viðhorf er því það, að á hverri tegund vinnu skuli
aðeins vera einn taxti. Verkamennirnir eru auðvitað sjálf-
ráðir að því, hvort þeir halda í heiðri átta stunda vinnudag
eða eigi. Þeir, sem eiga sér brennandi tómstundaviðfangs-
efni, geta gert það og helgað þeim frístundir sínar, hvort
sem þeir heldur uppskera laun fyrir eða aðeins ánægju.
Hinir, sem engin slík áhugamál eiga, geta eytt frístundum
sínum á vinnustað og tekið laun fyrir, og sé ég ekki, að tóm-
stundavandamálið verði leyst betur á annan hátt.
Þá eru þeir, sem segja: Margir, sem vilja virða átta stunda
vinnudaginn, eru þvingaðir til að vinna lengur til þess að
hafa nauðþurftarlaun.
Hvað eru nauðþurftarlaun? Því hefur held ég aldrei ver-