Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Side 129

129
gegn íssöfnun en núverandi ástand að ýta undir hana. Auk
þessa mundi slík heimsókn vafalaust hafa valdið þeirri
röskun á sólkerfinu, að eigi hefði dulist.
4. Breytingar á afstöðu lands og sjávar. Alkunnugt er, að
ís safnast á háa fjallatinda, jafnvel í sjálfu hitabeltinu, því
mætti ætla, að upphafning lands í heimskautasvæðunum
hefði orsakað þar íssöfnun. Fastlendi með fjallgörðum, á
heimskautunum og í nágrenni þeirra, mundi auðvelda mjög
jökulsöfnun þar, er síðar gæti teygt sig sem risavaxnir skrið-
jöklar langt út frá þeim. Þannig er einmitt ástatt nú á suð-
urskautinu. Ekki er þó vitað, að þessu hafi þó sérstaklega
verið til að dreifa við norðurheimskautið á ísöld, og
ekki skýrir þetta hin fjögur jökulskeið með löngum hlý-
viðristímum á milli. Sú mikla og tíða röskun á hæðarstöðu
lands, á þessum slóðum, er þurft hefði til að valda slíkum
sveiflum, er með öllu óhugsandi, en nú er, svo sem kunnugt
er, djúpt haf á norðurskautinu og umhverfis það.
Þrátt fyrir þetta, er það þó skoðun sumra fræðimanna, að
ísaldir standi á einhvern hátt í sambandi við hin miklu
byltingaskeið, er orðið hafa öðru hvoru í jarðsögunni, með
uppbyggingu stórkostlegra fjallgarða. í kjölfar þessara
fjallamyndana hafi fylgt ísaldir. Þannig gerðist þetta á Kola-
tímanum eftir Calidonian-byltinguna, fyrir um 300 millj.
ára og síðar, eftir Appalachian-byltinguna fyrir um 150
millj. árum, og loks urðu til geysimiklir fjallgarðar á tertiær-
tímanum — Coinozoic-byltingin — fyrir um 40 millj. ára,
þegar Alpafjöll, Himalayafjöll, Klettafjöll og Andesfjöll
urðu til, og eftir þá byltingu kom svo Kvartæra ísöldin.
Ekki er þó auðvelt að finna orsakasamband milli þessara
atburða, eða að fá jökulskeiðin til að falla inn í rammann,
nema fleira komi til.
5. Kolsýrukenning „Arrheniusar“. Svante Arrhenius taldi,
að kolsýran (C02) í andrúmsloftinu ætti meginþáttinn í
því að draga úr hitageislun frá jörðinni. Hún verkaði eigi
óáþekkt og hjúpur úr gleri, er sleppti sólargeislunum í
9