Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Blaðsíða 140
140
kvæmilega leita hinnar fyrri stöðu sinnar, rétt eins og
skopparakringla, sem sett er skökk í gang, en rétti sig við
vegna lögunar sinnar.
Öðru máli gegndi, ef tröllið tæki upp á því að hnoða
jarðkúluna dálítið, þrýsta henni saman um miðbaug, svo
hún yrði þar flatvaxin, en bungaði út á skautunum og um
einhvern ákveðinn lengdarbaug, þá mundi jörðin senni-
lega leita nýs jafnvagis um snúningsmöndul, er gengi í
gegnum hnöttin við núverandi miðbaug. Pólarnir flyttust
þá þangað, en nýr miðbaugur yrði um þann lengdarbaug,
þar sem jörðin bungaði mest út. Þetta ástand gæti orðið
varanlegt. Pólarnir hefðu fluttst.
Hugsanlegt er, að jarðsögulegar stórbyltingar hafi getað
áorkað nokkru í þesa átt. Jarðskorpan er sífellt á hreyfingu,
rís sums staðar en sígur neðar annars staðar. Stundum hafa
risið háir fjallgarðar, sem teygðu sig óravegu, þar sem áð-
ur var flatt land og jafnvel hafdýpi. Ekki er óhugsandi, að
þessar misfellur á yfirborði jarðar hafi getað breytt snún-
ingsjafnvægi jarðar, svo hún hafi orðið að leita nýs jafn-
vægis um nýjan snúningsmöndul og skautin þannig flutzt.
Auðvitað getr líka komið til greina, að jafnvægi jarðar
um snúningsmöndulinn raskist af einhverjum innri örsök-
um, þótt þeirra hafi ekki orðið vart á yfirborðinu.
Talið er, að jörðin skiptist inneftir í lög mismunandi að
eðli, ástandi og þyngd. Eðlisþyngd yzta skurnsins er aðeins
2,5—3, en kjarnans 13, að talið er. Ef við gerum ráð fyrir,
að þessi þungi kjarni geti hnikazt eitthvað til af ókunnum
ástæðum, gæti af því leitt þá jafnvægisröskun, er gerði til-
færslu pólanna óhj;ikvæmilega.
Þessi kenning gerir ekki ráð fyrir allsherjar kólnum lofts-
lagsins á jökultíma, heldur aðeins tilflutningi hitasvæð-
anna. I fljótu bragði virðist þetta stríða gegn þeirri stað-
reynd, að jökulsvæðið á norðurhveli jarðar var miklu víð-
áttumeira á ísöld, en það er nú eða var áður, og að jökul-
mörkin lækkuðu samtímis á hlýrri breiddargráðum. Þetta