Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Blaðsíða 141

141
þarf þó ekki að vera nein mótsögn. iÞví er sem sé þannig
farið, að jökulsvæðið á ísöld markast ekki einvörðungu af
legu pólsins, heldur einnig af skipun landa umhverfis hann.
Ef við t. d. flytjum norðurskautið til Suður-Grænlands,
mundi sennilega af því leiða stórkostlega hjarnsöfnun um
norðanverða Norður-Ameríku og vestanverða Evrópu og
vafalaust mundu hjarnmörk breytast meira og minna um
alla jörðina, vegna þess, að skipting hennar í gróður- og
veðurfarsbelti yrði allt önnur en nú er. Auðvitað ætti þá
hitinn líka að hafa aukizt á öðrum svæðum og bent er á,
að svo kunni að hafa verið um austanverða Asíu. Þannig
varð engin hjarnsöfnun í austanverðri Síberíu og hiti þar
sennilega meiri en nú. Aðrir telja að þessu hafi valdið lág-
lendi og lítil úrkoma, en það skýrir þó málið tæplega.
Ekki getur þó flutningur heimskautanna skýrt þær miklu
hitasveiflur, er urðu á ísöld. Til þess að gera þessar sveiflur
skiljanlegar, verður eftir sem áður að grípa til samverkandi
orsaka, og þá er það, sem áhrif þeirra fyrirbæra, er rakin
voru undir 7. lið A, B, og C, koma enn til greina. Höfuð
orsök ísaldarinnar verður þá tilfærsla heimsskautsins, en
sveiflunum milli jtikulskeiða og hlýviðrisskeiða valda sam-
verkandi áhrif mismunandi afstöðu jarðar til sólar, Inn-
klination, Presession og breyting jarðbrautar.
Nú mætti ætla, að öllu réttlæti væri fullnægt, en svo er
þó ekki. Ef við hverfum aftur til hinna miklu ísminja frá
Kolatímanum, er fundizt hafa í mörgum löndum beggja
vegna miðjarðarlínu, og allar virðast vera eftir ísöld, er hag-
aði sér líkt og sú kvartæra, þá virðist erfitt að útskýra hana
með pólflutningi. Merkin eftir þessa ísöld ná til svo margra
svæða og vítt aðgreindra, að hvar, sem við setjum heims-
skautið niður, getur það aldrei gert grein fyrir hjarnsöfnun
nema á einu af þessum svæðum. Það virðist sem sé óger-
legt að koma heimskautunum þannig fyrir, að ísöld verði
aðallega á belti um miðjarðarlínu, og ekki er auðvelt að
koma auga á neitt annað ástand, er gat valdið þessu.