Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1976, Blaðsíða 30
Hérlendis hefur kalsveppa verið leitað nokkuð í tengsl-
um við hinar miklu kalskemmdir á undanförnum árum, en
yfirleitt án árangurs (Bjarni E. Guðleifsson, 1972, Romme-
dahl, 1972). Vorið 1975 fannst þó einn þessara sveppa,
Fusarium nivale (snæsveppur eða snæmygla) á einum stað
á suðvesturlandi (Einar I. Siggeirsson, 1976). Vorin 1974
og 1975 var gerð allumfangsmikil leit að kalsveppum á
norðurlandi. I annari ritgerð (Hörður Kristinsson & Bjarni
E. Guðleifsson, 1977) er gerð nákvæm grein fyrir fram-
kvæmd og niðurstöðum þessara rannsókna, en hér verður
stuttlega greint frá þeim.
Rannsóknaraðferðir.
Sýnum af dauðum og deyjandi grösum var safnað við skafl-
jaðra í túnum er snjóa leysti seinni hluta vetrar og að vori.
Var einkum farið um Eyjafjörð, en einnig leitað annars
staðar ef færi gafst. Þeir sveppir sem fundust voru svo teknir
til smásjárathugunar og ræktunar á vinnustofu og reynt að
greina þá til tegundar. Sveppirnir voru ræktaðir á skálum
með uppleystum næringarefnum í agar við lágt hitastig,
4°C, til þess að fá einungis svokallaða lághitasveppi og
hindra íblöndun annarra sveppa og baktería sem nær alls
staðar vaxa. Enn fremur voru Engmo vallarfoxgrasplöntur
ræktaðar á agar með uppleystum steinefnum í sótthreinsuð-
um tilraunaglösum, þær hertar við 1,0—2,5° C í kæliskáp
með 16 tíma ljós á sólarhring og loks smitaðar með þeim
lághitasveppum, sem vaxið liöfðu á skálunum. Sama hita-
stigi og lýsingu var haldið áfram eftir smitunina. Var síðan
fylgst með því hvort sveppurinn sýkti og dræpi plöntuna eða
ekki. Var hverjum sveppi gefin einkunn frá 2 til 5 þar sem
2 merkir að sveppurinn sýki ekki plöntuna, en 5 merkir
að grösin hafi drepist. Með þeim aðferðum, sem hér hefur
verið lýst má finna hverjir sveppanna eru lághitasveppir og
jafnframt sýklar, en það eru sveppir sem gætu kallast kal-
sveppir.
32