Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1976, Blaðsíða 48

í jarðveginum, t.d. köfnunarefnis, fosfórs, brennisteins, kalís,
skortur eða ofgnótt vatns, mjög hátt eða lágt sýrustig o. fl.
Tegund beitargróðurs getur verið skepnum ólystug eða
haft lágan meltanleika. Þessi atriði geta verið sérlega afdrifa-
rík fyrir ungviði þar sem meltingarfæri þeirra eru að þrosk-
ast. Lömb virðast veikari fyrir að þessu leyti en kálfar.
Vanfóðrun veikir mótstöðuafl skepna mjög ákveðið gagn-
vart öðrum kvillum, einkum þeim er valda vanþrifum.
Sjúkdómsgreining vanfóðrunar getur verið mjög erfið.
Efnagreining á beitilandinu er oft gagnleg. Hjá skepnu, sem
er þá ekki því lengra leidd, er engin dæmigerð breyting
fyrir vanfóðrun og allir mælanlegir þættir haldast gjarna
innan eðlilegra marka. Albúmín í blóðvökva (serum) lækk-
ar þó venjulega og blóðfita (lípíðar) hækkar og þegar langt
er gengið lækkar hemóglóbínið. Þá er hætt við að keton-
efni (myndast við súrdoða) mjólkandi skepna aukist í blóði.
2. Skortur d snefilefnum sérstaklega.
Snefilefni, sem oftast vantar í beitargróðurinn eru: Kóbolt,
kopar og selen. Þótt það heyri ekki til snefilefna er rétt að
nefna magnesíum einnig hér. Þessi efni skortir oft á áborið
land þar eð áburðarefni í tilbúnum áburði hindra oft nýt-
ingu þeirra. Gróðurfarsbreyting t. d. samfara áburðarnotk-
un getur haft sín áhrif. Til að mynda inniheldur smáragróð-
ur yfirleitt minna af selen en grös. Aburðargjöf á land, þar
sem eitthvert þessara efna er í lágmarki en þó nóg, getur
orðið til þess að framkalla skort á því — venjulega þó vægan.
Þá getur áburðargjöf aukið á skort sem fyrir hendi var áður.
Oft eru mikil árstíða- og áraskipti að því hversu tíður og
alvarlegur viðkomandi efnaskortur er.
Kóbolt (Co)
Afgerandi skortur hefur í för með sér afgerandi vanþrif og
hor. Einkennandi er að ýmsir eiginleikar blóðsins breytast
svo sem eins og lækkun á hemoglobini (litarefni blóðsins og
50