Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1976, Blaðsíða 102

HUGLEIÐING UM BERGHLAUP
Áhrif umhverfisins á menn eru mismunandi, sumir taka vart eftir nátt-
úrunni umhverfis sig, aðrir hrífast af fegurð og stórfengleik hennar
og enn aðrir sjá í henni óteljandi heillandi rannsóknarefni. Olafur
Jónsson, sem um áratuga skeið var framkvæmdastjóri Ræktunarfélags
Norðurlands, er einn þeirra, sem bæði heillaðist af íslenskri náttúru,
og kom auga á óleyst rannsóknarefni. Hann lagði til atlögu við sum
þessara verkefna, hvort sem þau voru innan landbúnaðarins, sent
hann stundaði sem aðalstarf, eða þau tilheyrðu áhugamálum sem
hann sinnti sem aukastarfi. Meginhluta þess sem Olafur hefur ritað
um landbúnað má finna í Ársriti Ræktunarfélags Norðurlands, en
skrifaðan texta um áhugamálin hefur hann m. a. varðveitt i hinum
merku ritum Odáðhrauni og Skriðuföllum og snjóflóðum, þar sem
hann á lifandi hátt fléttar saman jarðfræði og sögu.
Enn hefur Olafur unnið þrekvirki og skrifað viðamikið og gagn-
merkt rit um jarðfræðilegt efni. Rit þetta nefnist Berghlaup og lýsir
Olafur þar af vísindalegri nákvæmni athugunum sínum á einni tegund
skriðufalla. Berghlaup eru mun stórbrotnari en hinar venjulegu aur-
skriður og verða þannig að stærri eða minni hluta fjallanna klofna
eða hrynja fram. I fjallinu myndast oft djúpar skálar en framan við
skálina má sjá hinar sérkennilegu hólaþyrpingar, og munu Vatnsdals-
hólar kunnasta dæmið. I bókinni gefur Olafur fyrst almennt yfirlit
yfir berghlaup, flokkar þau og greinir frá orsökum þeirra og eðli.
Síðan er getið hátt á þriðja hundrað berghlaupa hérlendis og flestum
þeirra lýst nákvæmlega í orðum, myndum og uppdráttum. Er bókin
auðlesin og ættu flestir, sem á annað borð virða náttúruna fyrir sér,
að sjá þar í nýju ljósi einhver náttúrufyrirbæri, sem þeir kannast við.
Ræktunarfélag Norðurlands gaf bók þessa út í tilefni af áttræðis-
afmæli höfundar 23. mars 1975. Er hér komið á markaðinn jarðfræði-
rit, sem sómir sér vel meðal fræðirita innlendra og erlendra jarðfræð-
inga, en einnig auðlesið rit sem almenningur hlýtur að hafa ánægju
af að lesa.
Bókin er 624 blaðsíður á góðum pappír og hefur prentun mynda og
uppdrátta tekist vel. Prentverk Odds Björnssonar á Akureyri prentaði
bókina og er mjög vandaður allur frágangur hennar.
Bjarni E. Guðleifsson.
104