Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1980, Blaðsíða 39

hefur sænski stofninn Sol II sem er tiltölulega seinþroska stofn
oftast verið notaður, og hans er venjulega fyrst getið í leið-
beiningum Handbókar bænda. Stofnar korntegunda eru
yfirleitt skamma stund á markaði, svo sem Þorsteinn Tómas-
son (1979) bendir á og því varla von að þeir stofnar sem nú eru
falir finnist í gömlum tilraunum, þó Sol II sé undantekning.
Sé miðað við ráðlagða stofna í Handbók bænda 1979 finnst
enginn nema Sol II í eldri tilraun en frá 1972. I samantekt
þeirri sem hér er sett á blað er því enginn hafratilraun eldri.
Arið 1973 verða nokkur tímamót í ræktun grænfóðurhafra
hér á landi, en þá eru svonefndir vetrarhafrar reyndir í fyrsta
sinn. Af flestum korntegundum eru til bæði sumar (eða vor)
og vetrar (eða haust) afbrigði. Skilur þar á milli að vetrar-
formin eru tvíær, þ.e. skríða ekki samsumars og sáð er, en lifa
einn vetur. Vetrarafbrigðum er sáð til kornþroska seinsumars
eða á haustin. Sumarformin eru hins vegar einær, þ.e. gefa
korn sama sumar og sáð er. Vetrarformin vaxa yfirleitt mjög
lítið sáðárið, þó þeim sé sáð snemma. Hjá höfrum finnast
eiginleg vetrarafbrigði ekki, en til er að sumarafbrigði séu
ræktuð á sama hátt og vetrarafbrigði séu vetur nægilega
mildir. Á Bretlandseyjum eru þá notuð mjög seinþroska af-
brigði eins og t.d. Maris Quest, Peniarth og fleiri sem við
könnumst nú orðið við. Á Ítalíu eru aftur Sol II og Niphafrar
skráð sem vetrarafbrigði.
Það sem einkum greinir sumar- og vetrarhafra við græn-
fóðurrækt er, að vetrarhafrarnir skríða seint eða ekki, og
spretta því síður úr sér en sumarhafrarnir. Hins vegar þurfa
þeir lengri sprettutíma til að gefa sömu uppskeru.
Jurtir af krossblómaætt hafa mjög verið reyndar til græn-
fóðurræktar hér á landi, og allt frá aldamótum ef rótarvöxtur
rófna og næpa er talinn grænfóður. Af því sem almennt er
kallað fóðurkál (Magnús Óskarsson 1975) er fyrst getið um
mergkál í Gróðrarstöðinni í Reykjavík 1931 og 1932 (Guðm-
undur Jónsson 1979) og á Akureyri er mergkál borið saman
við fóðurrófur nokkuð snemma að því er virðist (Ólafur
Jónsson 1950). Síðan liggja tilraunir að langmestu niðri
framundir 1960.
41