Takmark - Lítið fréttabréf um heilbrigðismál - 01.11.1979, Side 1

4ítid fréttqbréf -unv heilbriqðismól
■ ■ ■ ■ W TT^rTTwww^r* I r • rWTTwwT^B^rTwl ■ rw»
3. tbl. 4. árg.
Nóvember 1979
Útgefendur: Krabbamelnstélag Reykjavfkur
og Krabbameinsfélag Islands, Suðurgötu
24, 101 Reykjavfk. Rltstjórar: Þorvarður
ömóltsson (ábyrgðarmaður) og Jónas
Ragnarsson. Upplag: 33.000 eintök. LJós-
setning og offsetprentun: ODDI hf.
Aukin tíðni lungnakrabbameins á íslandi:
TVÖFÖLDUN Á TÆPUM
TVEIMUR ÁRATUGUM
Nú er hvarvetna viðurkennt að síga-
rettureykingar séu langveigamesta or-
sök lungnakrabbameins. I þeim lönd-
um þar sem sígarettureykingar urðu
tyrst algengar er þessi sjúkdómur, sem
eitt sinn var sárafágætur, orðinn svo
tíður að jaðrar við landfarsótt.
Sem betur fer er Island ekki í hópi
þessara landa Hér færðust sígarettu-
reykingar ekki verulega í vöxt fyrr en
um og eftir síðari heimsstyrjöid, ára-
tugum seinna en viða annars staðar.
Síöan hafa þær aukist stórlega og af-
leiðingarnar meðal annars komið fram í
síaukinni tíöni lungnakrabbameins
bæði hjá körlum og konum.
Krabbameinsfélag Islands hefur frá
og meö árinu 1955 haldiö skrá um alla
þá sem greindir hafa verið með
Vetrarstarfið hafið
Fræðslustarf Krabbameins-
félags Reykjavíkur í skólum
landsins hófst að nýju í lok
septembermánaðar. Starfið
verður með svipuðu sniði og
síðastliðið skólaár en þá náði
það til um 15 þúsund nemenda í
94 skólum víða um land, auk
þess sem Takmarki var dreift til
fjögurra aldursflokka í öllum
skólum landsins.
I haust tók Sigurður Ragn-
arsson við starfi fræðslufulltrúa
hjá félaginu. Munu þeir Sigurð-
ur og Þorvarður örnólfsson
heimsækja skóla, ræða við
nemendur og sýna þeim kvik-
myndir. Auk þess mun ungur
læknir, Snorri Ólafsson, vinna
hjá félaginu fyrri hluta vetrar. □
krabbamein hér á landi. Er meðfylgj-
andi línurit byggt á upplýsingum úr
skránni. Sýnir það hvernig svonefnt
nýgengi lungnakrabbameins — þ.e.
fjöldi nýrra sjúkdómsgreininga árlega
af hverjum 100.000 íbúum, körlum
annars vegar og konum hins vegar —
hefur breyst síðan þe'ssi skráning
hófst. Hér er miðað við fjögur sex ára
tímabil og reiknað út meöalnýgengi
innan hvers þeirra.
I Ijós kemur að tfönin, þannig reikn-
uð, hefur hjá körlum aukist úr 11.9 í
22.5 á ári eða um 89% en hjá kon-
um úr 6.2 í 14.6 eða um 135% frá fyrsta
skeiðinu til þess síðasta. Fjöldi tilfella
síðustu árin hefur verið um fimmtíu á
ári.
Því miður mun tæpast vera von til að
þessi óheillaþróun sé i þann veginn aö
stöðvast; við höfum víst ekki enn sopið
seyðið af auknum reykingum á síðustu
áratugum. En við getum þó valdið
Kínverjar, mesta tóbaksræktarþjóð í
heimi, eru nú loksins farnir að viður-
kenna opinberlega að tóbaksreykingar
séu hættulegar. Núverandi valdhafar
vara eindregið við heilsuspillandi
áhrifum reykinga og fyrstu skrefin hafa
verið stigin í þá átt að banna reykingar
á opinberum stöðum.
Kurteisi Kínverja er við brugöið.
Þegar Joseph Califano, þáverandi
heilbrigðisráðherra Bandaríkjanna og
ötull baráttumaður gegn reykingum,
var í heimsókn í Peking fyrir nokkru var
frá því skýrt að kínverskir ráðherrar
hefðu bannað að reykja ( ráðstefnu-
miklu um hve langt hún kemst og
stuðlað að því að lungnakrabbamein
verði aftur fátiður sjúkdómur hér á
landi. Takmark lætur lesendur sína um
að ráða í hvernig það geti oröið. □
sölum hins opinbera meðan á heim-
sókninni stóð og allir öskubakkar voru
teknir burt.
Sérstök áhersla virðist lögð á að
sporna gegn reykingum æskufólks. Til
dæmis má nefna aö dagblaö í Yunnan
fylki i Suðvestur-Kína birti nýlega grein
frá þremur nafnkunnum læknum þar
sem skorað var á ungt fólk að hætta að
reykja og á skóla að taka upp fræðslu
um áhrif reykinga á heilsufar.
Valdhafar kenna „fjórmenningun-
um" svonefndu um það hve linlega yf-
irvöld tóku áður á reykingavandamál-
inu. ASH Information Bulletin. Tobaken och Vi.
KINVERJAR ERU LOKS FARNIR
AÐ ÁTTA SIG Á HÆTTUNNI