Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1977, Blaðsíða 13

KRINGUM KRINGLU
13
úr bókinni, hefði slíkt blað fremur átt að verða viðskila við bókina en
varðveitta blaðið, en ljóst er af uppskrift Ásgeirs að ekki hefur vantað
annað blað í sama kveri. Varðveitta blaðið hefur því losnað úr kver-
inu við það að heftiþráður hefur slitnað eða verið skorinn.
Allar líkur benda til þess að Jón Eggertsson hafi fjarlægt blaðið úr
Kringlu þegar hann skrifaði hana upp, þar sem bókin fór til Noregs
sama árið og Jón lauk uppskrift sinni (sbr. 4. kafla), og það væri með
ólíkindum að Þormóður hefði látið blaðið frá sér eftir að hann fékk
Kringlu til Noregs og var ekki enn búinn að láta skrifa hana upp. Ekki
verður vitað hvort Jón hefur látið blaðið fylgja uppskrift sinni til
sannindamerkis um að hann skrifaði eftir mjög gamalli membrana
ellegar það hefur borist til Svíþjóðar síðar, en sambúð ríkjanna var
ekki með þeim hætti á 17. öld að Svíar hefðu fúlsað við fágæti úr
dönsku safni, enda þótt það væri miður vel fengið. Til marks um
fláttskapinn má nefna að eftir að Jón Eggertsson var búinn að vera á
snærum Svía í fimm ár, hafði bæði keypt fyrir þá handrit á íslandi og
skrifað upp fyrir þá í Kaupmannahöfn - m. a. í fangelsi þar - vott-
aði sænska fornfræðastofnunin 1686 að hann hefði aldrei orðið henni
úti um íslensk handrit. En hér á ekki við að vanda um siði löngu
látinna manna, því að blaðið úr Kringlu hefði orðið eldsmatur eins
og aðrir partar bókarinnar ef Jón Eggertsson hefði ekki gripið það úr
henni. Tiltæki hans varð því í rauninni happaverk.
6. Útlit blaðsins
Kringlublaðið er fremur þunnt, þannig að skriftin skín sums staðar í
gegn um skinnið. Það er ljósleitt eins og títt er um handrit sem hafa
verið í Noregi og hafa ekki verið lesin jafn-oft og af jafn-mörgum kyn-
slóðum og í jafn-lélegum húsakynnum og þorri þeirra skinnbóka sem
varðveittust á íslandi fram á 17. öld eða lengur.
Að undanskildum kjalgeira þeim sem á var minnst í síðasta kafla er
breidd Kringlublaðsins 23,2 - 23,5 sm., en hæðin er 25,6 - 26,6 sm.
Upphafiega hefur blaðið þó verið mun hærra, því að neðri spássía er
svo sem engin nú. Auk þess mun bókin hafa verið (endur)bundin á
16. eða 17. öld og efri og ytri spássía þá verið skornar, því að orð frá
16. öld á ytri spássíu (sbr. 7. kafia) eru skert og raufar á ytri blað-
jöðrum, sem gerðar eru þegar strikað er fyrir dálkum og línum, eru
allar horfnar nema ein sem sést uppi yfir innstu dálkjöðrum. (Leifar
af strikum með bleki fyrir dálkum og línum verða varla greindar þar