Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1977, Blaðsíða 27
27
vinna, og því eðlilegt, að hann beindi kröftum sínum í fyrstu lotu
meira inn á við, að lifandi sambandi við heimaþjóðina sjálfa. Einn
þáttur í þeirri viðleitni var útgáfa hans 1924 á íslenzkri lestrarbók
1400-1900 með hinni merku ritsmíð hans um Samhengið í íslenzkum
bókmenntum.
En þótt bók þessi væri fyrst og fremst ætluð íslenzkum skólanem-
endum og alþýðu manna á íslandi, segir Sigurður svo í formála,
að hún ætti „ekki síður að geta komið að notum í erlendum háskólum,
þar sem íslenzkum bókmenntum er gaumur gefinn“.
Það var því ekki ófyrirsynju, að Sigurður sendi Halldóri Her-
mannssyni eintak lestrarbókarinnar svona til að kanna, hvernig hún
fengi á hann. Og það stóð ekki á svari frá Halldóri, hann skrifar
Sigurði 1. nóvember 19241) og segir þar m. a.: „Beztu þakkir fyrir
eintak það af Lestrarbók yðar, sem þér voruð svo vingjarn að senda
mér. Mér virðist það vera ágæt bók og vel í hana valið. Auðvitað
er það nokkuð, sem lengi má deila um, hvað eigi að taka í svona
bækur, enda verður smekkur hvers einstaklings að ráða þar um, og
enginn gerir svo öllum líki í því efni, en með sanngirni verður ekki
mikið fundið að vali yðar. Það skyldi þá helzt vera, að fleiri höf-
undar væru ekki teknir með, en þar sem þetta er lestrarbók og ekki
sýnisbók, hefur sú aðfinning lítið gildi.“
Halldór víkur nú að öðru efni og segir: „Merkilegt er að sjá, að
ráðizt hefur verið á yður útaf því, sem þér segið um Einar Kvaran,
en það er þó hverju orði sannara, sem þér segið um hann. Og greinar-
gerð yðar fyrir afskiptum yðar af þessum ‘Nobel prize rumor’ get ég
ekki annað en fyllilega fallizt á. Ég held, að Einar mundi “cut a
poor figure” sem Nobelsverðlaunamaður, og ég held varla neinum
mundi detta í hug að veita honum þau nema þeim, sem lesa íslenzkar
bókmenntir eingöngu.“
Halldór þakkar Völuspárútgáfu Sigurðar, er Háskóli íslards hafði
sent honum, og lýkur loísorði á verkið. Hann fagnar því og, að
Sigurður skuli ekki fara frá háskólanum (til Noregs, eins og til hafði
staðið). „Landið má ekki missa yður, enda mun það líka sannast,
að þér njótið yðar bezt sem andlegur leiðtogi heima, jafnvel þótt
erfitt sé þar ýmislegt fyrir vísindamann.“
Sigurður þakkar Halldóri þetta bréf í bréfi til hans 3. febrúar
1) Bréf Halldórs til Sigurðar eru varðveitt í Landsbókasafni, en Sigurður gaf því fyrir
nokkrum árum mikið safn bréfa, er honum höfðu borizt um ævina. - Bréf Sigurðar
til Halldórs eru hins vegar varðveitt í bókasafni Gornell-háskóla í íþöku, og hefur
Vilhjálmur Bjarnar bókavörður þar sent hingað heim ljósrit þeirra.