Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1977, Blaðsíða 33

HALLDÓRS HERMANNSSONAR OG SIGURÐAR NORDALS
33
„Árna Magnússonar stofnunin er í raun og veru íslenzk; hún var
gefin af íslending háskólanum, þar sem landar hans höfðu sérrétt-
indi til náms, sem nú hafa verið afnumin. Hún hefur frá byrjun að
mestu leyti verið undir danskri stjórn, nema að einn og stundum
tveir Islendingar hafa átt sæti í nefndinni og þeir verið jafnan starf-
mestir þar. Með hvarfi íslendinga frá Kaupmannahöfn mundi
Arnanefndin verða aldönsk, og er ekki að vita, hvernig hún kynni þá
að breytast með tímanum, og gætu íslendingar ekki fengið neitt að-
gert í því efni, nema einhverjir samningar væru gerðir milli ríkjanna
um þetta og annað, sem íslenzkt er í dönskum söfnum. Árnanefndin
væri einmitt vel til þess fallin að vera sambandsliður milli Dana og
Islendinga, en til þess yrði að breyta henni frá því sem er. Ég tel
heppilegast að gera þá breytingu á henni, að tveir prófessorar í
íslenzkum fræðum (sögu og bókmenntum) í Reykjavík yrðu embættis
síns vegna meðlimir nefndarinnar; þó að þeir byggju á íslandi,
þyrfti það ekki að hindra þá frá því að vera starfandi meðlimir
hennar, eins og verki nefndarinnar er háttað. Fjarlægðin hefur ekki
svo milda þýðingu nú á tímum, þegar samgöngur eru svo greiðar,
að hægt er bæði að ferðast fljótt og að koma skeytum skjótt milli
manna. Þá ætti og að vera bókavörður við Árnasafn, sem jafnframt
væri meðlimur nefndarinnar og skrifari hennar; hann ætti að skipa
einungis samkvæmt meðmælum bæði frá háskólanum íslenzka og
þeim danska; auðvitað ætti bezt við, að hann væri jafnan íslendingur,
þó væri ef til vill réttast að gera það ekki beinlínis að skilyrði, ef
maður annars væri vel fallinn til stöðunnar. Hann ætti að vera fram-
kvæmdarstjóri nefndarinnar og standa fyrir útgáfum allra þeirra
rita, sem gefin væri út af nefndinni, og fá menn til að vinna við rit-
störf, sem undir hana heyra. Þetta ætti að vera virðuleg staða og vel
launuð; en svo virðist sem nefndin og danska stjórnin hafi aldrei
getað komið sér saman jafnvel um einfalda bókavarðarstöðu, því að
það hefur stöðugt verið hringl um það fram og aftur.
Ég hef heyrt utan að mér, að ég í sambandi við þessa breytingu
hafi farið fram á stór fjárframlög til nefndarinnar. Þar í liggur
misskilningur nokkur. Ég stakk upp á því, að ef svona breyting
kæmist á, þá væri svo umbúið, að ýmsir styrkir, sem annars væru
veittir til íslenzkra eða sameiginlegra bókmenntalegra fyrirtækja í
Höfn, ættu að ganga til nefndarinnar og hún látin sjá um framkvæmd
á slíku, enda ber danska ríkinu ekki að leggja fram fé til íslenzkra
bókmennta að öðru en því, sem heyrði til samvinnu milli þjóðanna
3