Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1977, Blaðsíða 47
halldórs hermannssonar og sigurðar nordals
47
við Danmörku. Þar er menning og ‘scholarly tradition’, sem er óháð
pólitíkinni.“
Hann nefnir síðar nýlegt dæmi út pólitíkinni heima og bætir svo
við: „Slíkt skeður einungis á Islandi og ef til vill í sumum „Middle
West States“ í Ameríku, þar sem grænkan er eins mikil og á íslenzku
grasi í júlí.“
Islenzk blaðamennska fær hins vegar sinn skammt í bréfi Halldórs
24. janúar 1936, þar sem hann kemst m. a. svo að orði:
„Ég hef nýlega fengið blöð að heiman, og eins og vant er, hef ég
komizt í slæmt skap við að lesa þau. Er nokkurs staðar á jarðríki
til slík pressa? Mér finnst, að ísl. stjórnin ætti að senda mann út í
heim og reyna að finna eitthvað, sem jafnaðist við hana. Fyrir okkur
erlendis, sem verðum að byggja á henni um fréttir og ástand lands-
ins, er hún ómöguleg, og hvort partíið segir hitt ljúga, svo hverju á
maður að trúa. En kannske batnar þetta allt saman, þegar þeir
Laxness og Brekkan hafa kennt mönnum hina vísindalegu aðferð um
ritdóma, sem þeir tala um í yfirlýsingu sinni í „Nýja dagblaðinu“.
Ég hef ekki séð bókina, sem þar um ræðir, en ef nokkuð er að marka
dóm Ben. Kristjánssonar, virðist hún vera af lakara taginu. Ég er
hræddur um, að Laxness geti orðið hættulegur fyrir marga „would-
be writers“. Hann er gáfaður og getur öslað forina „with relative
impunity“, en svo þegar smælingjarnir fara að apa hann, þá verður
það bara saurinn einn. En þótt þannig sé illa statt með literatúrinn,
þá virðist þó pólitíkin og fínansarnir vera öllu verri. Ætla að endirinn
verði ekki, að við skríðum undir verndarvæng unga sjólans yfir ríki
því, þar sem aldrei sólin sezt?“
Þegar Sigurður skrifaði Halldóri 15. ágúst 1936, var hann kom-
inn í tveggja bréfa skuld við hann. Sigurður víkur þar m. a. að
hinni nýju Árnanefnd og segir: „Loksins fyrir viku síðan var afgreidd
kosning og tilnefning háskólans hér í hina nýju Árnanefnd eftir mik-
inn drátt og mjög klaufalegan undirbúning af Dana hálfu og talsvert
þras í háskólaráði, þar sem Ólafur Lárusson var, reyndar einn, á
móti öllu saman. Þú hefur verið tilnefndur af báðum háskólunum,
og ég vona, að þú neitir ekki að taka við útnefningunni, þó að þér
kynni að vera það næst skapi, eins og þú hefur einhvern tíma sagt
við mig. Að vísu skal ég viðurkenna, að þetta mál hefur af Dana
hálfu verið dregið skammarlega á langinn og að öllu leyti undirbúið
með hangandi hendi. Ég get heldur ekki sagt, að ég geri mér fyrir
fram neitt stórkostlegar vonir um afrek nefndarinnar. En - hugmynd-