Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1977, Blaðsíða 82

82
HANNES FINNSSON
Kirkjan og bæjarhúsin í Haukadal í Biskupstungum samkvæmt teikningu J. T. Stanley 1789,
í einni af dagbókum manna hans, sem varðveittar eru í Lbs. 3886-88 4to.
seme, hvör i þvi er falenn, ad Fólked hefur næga atvinnu, þó þad
fiölge, enn hvar þá Friófseme edur Landgiæde vantar, deyr Lands-
lýdur af Húngre jafnódt og hann fædest (25), þegar misært verdur.
§. 20.
Efter Manntalenu 1769 (§ 11.) voru alls giptar Manneskiur á Sudur-
lande 5300 eda í þad hædsta 2650 standande Hiónabönd. Hefur þá
einn Þridiúngur alls Fólksens vered i Hiónabande, enn af þeim sem
alldur til Hiúskapar [hjöfdu voru [.................mjóte hvörium 2
[...........] Hióna Lage. Sie nú tekenn Medaltalann af 5 fyrre
árunum (§ 12) er lióst ad 1 hefur fædst af hvörium 4,3 standande
Hiónalögum. Af þessum ádurgetnu 2650 Hiónalögum voru 1249
giptar Konur frá 16 til 40 ára, þad er, Helmingur allra eigingiptra
Kvenna hefur vered úr barn Eign. Enn þar 4,3 börn ádur reikn-
udust af öllum Hiónum, þá sest ad 1 barn árlega fædest45 af hvörium
2 standandi Hiónalögum hvar Konan er á barneignar alldre, og ad
soddan Konur hafa láted lited yfer 2 ár mille hvörs barns (26). Þared
nú almennast46 er i ödrum Löndum ad 4 börn reiknest af hvöriu
Hiónabande, enn her eru börnenn fleire, þarad auke varla finnst
(25) Her tek eg til dæmes Eyuna Formosa, hvar sagt er ad engenn Kona mege barn ala
fyrr enn hún er hálf fertug, enn verde hún14 fyrr barnshafande þá berie Hofgydiann
á Magann á henne til þess henne leysest Höfn: Montesquieu Esprit des Loix livr:
23 chap: 16. Nýare Sagna Skrifarar bera þó brigdur á Sannende þeirrar Frásögu.
(26) Adgiætande er ad her eru talder aller fædder, enn Tala þeirra laungetnu ætte fyrst
frá ad dragast.
44 Breytt úr „ef kona verdur“.
45 Breytt úr „freklega 2 börn reiknast".
46 Breytt úr „annars almennast“.