Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1985, Blaðsíða 13

BÆK.UR í VlÐIDALSTUNGU OG Á ÞINGEYRUM
13
fram í B né C og mun ugglaust glatað; „Norðraskúta“, sem á því stóð,
hefur líklega verið kvæði (Norðri er dvergur og skúta er skip; þá er
norðraskúta kvæðiskenning).
Eftir lát Páls Vídalíns hefur sundurþykki milli erfingjanna brátt
komið í ljós. Magnús Pálsson hefur fyrst ætlað sér að taka við
Víðidalstungu og hefur borið málið undir Arna Magnússon (jörðin
var veðsett Arna sökum skuldarinnar); svarbréf Arna 1729 er prentað
BiblArn XXXI 135—7. Hólmfríður Pálsdóttir haíði verið nokkur ár í
Skálholti sökum þess að faðir hennar vildi fyrir hvern mun stía henni
frá presti sem sóttist eftir henni fyrir norðan, en skólameistari í
Skálholti var þá Bjarni Halldórsson og felldu þau Hólmfríður nú hugi
saman; skömmu eftir að Páll dó hröðuðu þau sér í hjónaband (sbr.
Vísnakver CII); þau vildu nú fá Víðidalstungu, og Þorbjörg móðir
Hólmfríðar studdi dóttur sína (sbr. bréf Orms Daðasonar, PrivBrevv.
105). Bjarni varð eigandi Víðidalstungu 1730 (Alþingisbækur íslands
XI 615, sbr. 494) og hafa þau Hólmfríður búið þar næstu ár (sbr.
Smæ I 617), en Magnús orðið að víkja. Bjarni varð sýslumaður í
Húnavatnssýslu 1728. Hólmfríður dó 1736 af barnsförum,1 og árið
eftir fékk Bjarni umboð Þingeyraklausturs og Huttist að Þingeyrum.
Af Magnúsi Pálssyni fara litlar sögur (sbr. Smæ II 676—7, Vísnakver
XCVI), enda virðist hann hafa verið friðsamur maður og heiðar-
legur. Engin vísbending hefur fundizt í þá átt að hann hafi eignazt
neinar af bókum íoður síns.
Ormur Daðason hefur skrifað Árna tvö bréf sumarið 1728, annað
28da júlí (AM 450 fol.), hitt 18da sept. (AM 439 fol.), útdrættir
prentaðir í PrivBrevv. 104—5. Hann minnist á skipti (eftir Pál
Vídalín) er farið hafi fram um vorið og verið „soddann ein Confution,
sem hverke yfervallded edur Erfingiarner gieta læknad utann med
stærsta ömake“. Bækurnar, bæði þær sem Árni átti og þær sem hann
vildi kaupa, voru að því er Ormur segir, „allar edur flestar komnar, á
Ringulreid, sumar ad Hoolum, adrar til Gottorps2, sumar til
Hustruarinnar (þ. e. Þorbjargar), og Monsr Biarna (þ. e. Bjarna
Halldórssonar), Eingvar til Mons' Magnusar (þ. e. M. Pálssonar),
annars væru þær nu þegar j minum Hóndum . . . 011 Scripta HEr
1 Barnið var skírt Þorbjörg, en amma þess, Þorbjörg Magnúsdóttir, er sögð hafa dáið 1737
(Vísnakver LXXXIX). Hér er þá dæmi þess sem mjög var fátítt fyrrum, að barn var látið
heita í höfuðið á ættingja sem enn var á lífi (sbr. Sjötíu ritgerðir helgaðar Jak. Ben. bls. 553).
2 Laurits Gottrup bjó á Þingeyrum og dó 1721, síðan tók Jóhann sonur hans við.