Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1985, Blaðsíða 32

32
JÓN HELGASON
„sem mér í höndum er“ benda fremur til að Páll hafi haft uppskriftina
að láni en að hann haíl talið sig eiga hana.
Páll vitnar stundum í Noregs konunga tal, sem hann kallar (Skýr.
93, 214 o. s. frv.), og á þá við Fagurskinnu, sem nú er jafnan nefnd
svo. Fagurskinna var til í Kaupmannahöfn á tveimur skinnbókum,
sem báðar brunnu 1728, en hölðu verið skrifaðar upp áður. Sú
uppskrift sem í útgáfum er kölluð A (með hendi Ásgeirs Jónssonar) er
371 fol. í háskólabókasafninu í Osló og er þangað komin frá Islandi;
Rudolf Keyser keypti hana 1826 í Reykjavík, en áður hafði Benedikt
Gröndal átt hana. Það virðist ekki ólíklegt að þetta sé eintak Páls
Vídalíns og hafi hann fengið það með atbeina Arna Magnússonar.
Páll hefur nálega 50 sinnum (Skýr. 5, 6, 19 o. s. frv.) tilvitnanir í
„Noregs konunga sögur“, sem hann nefnir svo, og er þá átt við þær
sögur af Magnúsi góða og Haraldi harðráða sem prentaðar eru í
Fornmanna sögum VI-VII eftir Huldu (AM 66 fol.) og í Flateyjar-
bók III 249 o. áfr. Einstöku sinnum er heimildartilvitnunin ívið
rækilegri: „Noregs konúnga sögur úr Flateyar bók“ (169), „í Noregs
konúnga sögum eptir Huldu“ (216), „eptir Noregskonúnga sögum á
membrana“ (262), „í mínum Noregskonúnga sögum eptir membrana
skrifuðum“ (299). Af þessu er að ráða að Páll hafi átt uppskriftir
þessara sagna bæði eftir Huldu og Flateyjarbók. Arni Magnússon
kveðst hafa látið Asgeir Jónsson skrifa Huldu vandlega upp í
Kaupmannahöfn og gefið sr. Pórði (Jónssyni) á Staðarstað, og eftir
þeirri uppskrift hafi síðan PVíd. látið Oemund Oemundsson skrifa
(KatAM I 45).
Af Skýr. 334 er að ráða að Páll hafi átt Laxdælu í þremur
eintökum. Sá staður sem hann talar um er í útgáfu Kálunds, 1889—
91, á bls. 232 í orðamun við 19du línu; þar er sagt um Bolla Bollason
að hann væri „ennibreiðr með fogrum hlýrum“. Páll segir að „í
mínum þremur exemplaribus“ sé síðasta orðið stafsett „hlírum“, „og
hefir þó eitt af þeim skrifað Asgeir Jónsson sem seinast varð
sórenskrifari í Borgarsýslu í Noregi“; engu að síður telur Páll víst að
orðið sé rétt stafað með y. Laxdæla með hendi Asgeirs Jónssonar er
varðveitt í ÍB 225 4to, en þar stendur (á bls. 251) orðið svo skýrt
skrifað ‘hlyrum’ að ekki getur ljósara verið. Líklega hefur þá verið til
annað Laxdæluhandrit með hendi Asgeirs, en það er þá glatað.
í grein sinni um orðið „mundang“ (Skýr. 341) vitnar Páll tvívegis í
Skikkju þátt, sem hann nefnir svo, en venjulega er kallaður Möttuls
saga. Nafnið Skikkju þáttur eða Skikkju saga kemur aftur fram í