Vísbending - 07.01.1987, Blaðsíða 2

VÍSBENDING
2
Gjaldeyrismarkaöur
Spá um þróun helstu gjaldmiðla á nýju ári
Hagvöxtur ekki eins mikill og búist
hafði verið við
Tölur fyrir nýliðið ár 1986 sýna að rík-
ustu iðnaðarþjóðum heims tókst að
meðaltali að halda uppi hagvexti á bitinu
2-3% á sama tíma og verðbólga lækkað
sjötta árið í röð vel undir 5% á ársgrund-
velli. Þessi árangur er að flcstra mati alls
ekki eins góður og vænst hafði verið fyrr á
árinu. Tvær ástæður liggja að baki því að
búist var við meiri hagvexti en raun varð á.
f fyrsta lagi þá er að nefna að frá því í
janúar 1985 hefur olíuverð fallið sem
nemur rúmum 44% eða frá því um 27-28
dollarar á tunnu í það sem var snemma í
síðasta mánuði eða 15 dollarar á tunnu.
Búist var við því að þetta mikla verðfall
myndi leiða til stóraukinnar framleiðslu í
iðnríkjum. En eins og bent er á í nýjasta
hefti vikuritsins „the Economist“ þá eru
einmitt nokkur helsutu iðnríki heims
einnig olíuframleiðsluríki. Sú lækkun sem
hefur orðið á olíuverði hefur þannig leitt
af sér mikin tekju missi fyrir viðkomandi
lönd. Þetta hefur þess vegna leitt til tog-
streitu milli annarsvegar þess ágóða sem
lækkun olíuverðs hefur haft á hagkerfin í
formi t.d. hækkunnar á rauntekjum neyt-
enda og hinsvegar lækkandi útflutnings-
tekna landanna. Hin ástæðan fyrir því að
vonast var eftir meiri bata er sú að gengi
dojlara hefur lækkað á alþjóðagjaldeyris-
markaði allt undanfarið ár og hefur sú
þróun ekki leitt til minnkunar á hinum
mikla óhagstæða viðskiptajöfnuði Banda-
ríkjanna eins og hefði mátt gera ráð fyrir.
Þess í stað hefur hann aldrei verið meiri en
einmitt nú.
Spá helstu sérfræðinga um þróun
helstu gjaldmiðla á næsta ári.
í nýjasta hefti „Euromoney Treasury
Report“ er gerð grein fyrir áliti helstu sér-
fræðinga á alþjóðagjaldeyrismarkaði um
þróun helstu gjaldmiðla fyrir næsta ár.
Það sem hér fylgir á eftir er byggt á því
sem þar kemur fram.
Þýska markið
Almennt er talið að þýska markið muni
hækka mjög lítið gagnvart Bandaríkja-
dollara á næsta ári. Flest virðist benda til
að aðilar markaðarins telji að gengissig
dollara gagnvart helstu myntum sé nú
orðið nægilegt til þess að snúa við þeirri
þróun sem hefur verið á óhagstæðum við-
skipatjöfnuði Bandaríkjanna gagnvart
þjóðunum. 12 mánaða meðaltalsspá fyrr-
nefndra sérfræðinga er 1,95 DM. Sú spá
þýðir í raun að gengi þýska marksins
gagnvart dollara verði hærra en það hefur
verið í yfir 6 ár. Ef spáin rcynist rétt þá
þýðir jjetta einnig aö gengisskráning
þýska marksins muni aðcins hækka um
1% á árinu ef miðað er við gcngisskrán-
ingu myntanna frá 1. desember síðastlið-
inn á alþjóðagjaldeyrismarkaði. Að mati
sérfræðinga Manufacturers Hanover
Trust þá telja þeir að ólíklegt sé að að-
ildarlönd G5 fundarins svokallaða, sem
átti sér stað seint á árinu 1985, leyfi gengi
Bandaríkjadollar að hækka gagnvart
myntunum að einhverju ráði í náinni
framtið. Þýski seðlabankinn hefur t.a.m.
keypt og selt dollara hvenær sem þarlend-
um yfirvöldum hefur þótt sveiflurnar á
gengi marksins gagnvart dollara of
miklar. Það sem liggur að baki þessarar
væntanlegu sterku stöðu marksins gagn-
vart dollara er að spáð er 3,0% hagvextir í
Þýskalandi á næsta ári, óverulegri verð-
bólgu og áframhaldandi hagstæðum við-
skiptajöfnuði við útlönd.
Sterlingspund
Spár um þróun sterlingspunds á næsta
ári bera mjög sterkan keim af dökku útliti
í efnahagsmálum Breta á næsta ári.
Meðaltalsspáin fyrir árið er að pundið
verði um 1,41 dollari sem þýðir í raun
1,4% sig frá þeirri gengisskráningu sem
var þegar spáin var gerð þ.e. 1. desember.
Spár um gengisþróun pundsins markast að
því er virðist af þeirri óvissu sem ríkir um
einstaka efnahagsstærðir á Bretlandi fyrir
þetta ár. Verðbólga er talin muni aukast
frá því sem verið hefur, þá er útlit fyrir að
viðskiptajöfnuður verði enn óhagstæðari
en verið hefur auk þess sem nokkurrar
óvissu virðist gæta um það hvaða stefnu
stjórnvöld eigi að taka varðandi gengis-
skráningu pundsins. Gagnvart þýska
markinu þá telja sumir sérfræðinganna að
pundið gæti jafnvel fallið niður fyrir eldri
mörk myntanna. D. Morrison einn sér-
fræðinga fyrirtækisins Goldman Sachs er
þessarar skoðunar en hann telur enn-
fremur að pundið muni hækka síðar á ár-
inu og ná jafnvægi gagnvart þýsku marki í
kringum 2,70 þýsk mörk. Það jafnvægi
komi til með að skapast eftir að Bretar
tengja sterlingspundið við myntir evr-
ópska gjaldeyriskerfisins en hann spáir að
það verða að veruleika nú í ár. Helsta
orsök veikrar stöðu pundsins á síðstliðnu
ári má rekja til áhrifa vegna lækkandi
olíuverðs og virðist sem þeirra áhrifa gæti
í þessum spám. Með nýtilkomnu sam-
komulagi OPEC ríkja um hækkun olíu-
verðs í 18 dollara á tunnu má telja líklegt
að staða sterlingspundsins gæti styrkst að
einhverju marki.
Yen
í spám um þróun japanska yensins
kemur fram að samkomulag það sem
stjórnir Japans og Bandaríkjanna gerðu
með sér um gengisskráningu myntanna
gagnvart hvor annarri mun ekki haldast
fram eftir árinu. I því samkomulagi er gert
ráð fyrir að Bandaríkin muni ekki reyna
að þrýsta á lækkun dollara niður fyrir 150
til 160 yen á dollara og gagnkvæmt þá
muni Japan ekki reyna að stuðla að
lækkun yens niður fyrir 170 til 180 yen á
dollar. Meðaltalsspá fyrir gengisskrán-
ingu myntanna er 156 yen á dollar en yfir
helmingur þeirra sem spáðu telja að yenið
muni hækka gagnvart dollara og að það
muni jafnvel verða skráð hærra en nokkru
sinni fyrr en hæst hefur gengi yensins
verið um 152,35 á dollar þann 19. sept-
ember síðastliðinn. Japanskir sérfræðing-
ar virðast flestir þeirrar skoðunar að gengi
yensins muni hækka umfram það sem
getið er í áðurnefndu samkomulagi og
telur t.d. Teiso Taya hjá Daiwa Securities
Research Institute að gengi yensins gagn-
vart dollara muni sveiflast á bilinu 160 til
180 yen á dollara. Það sem kemur einna
mest til með að ákvarða þróunina milli
myntanna er fjármagnsflæðið milli land-
7. janúar1987