Vísbending - 13.01.1988, Síða 1

VISBENDING
VIKURIT UM ERLEND VIÐSKIPTI OG EFNAHAGSMÁL
Veröbólgan - Þar og hér
Á síðustu tíu árum hefur verðbólga
á íslandi verið að meðaltali rúmlega
fimmfalt meiri en í öðrum löndum
OECD, eða um 43% á móti um
8%. Og þótt hún hafi talist vera um
25% á seinasta ári þá var hún samt
um áttfalt hœrri en hún var að með-
altali í löndum OECD.
OECD löndin
OECD -the Organisation for
Economic Co-operation and
Development- samanstendur af 24
löndum, sem eiga það sameiginlegt
að hafa tiltölulega þróað efnahags-
óg atvinnulíf og betri lífskjör en
tíðkast víðast hvar í heiminum. En
í gegnum tíðina hefur ísland haft
þá sérstöðu meðal þessara þjóða,
að þar hefur verðbólga yfirleitt ver-
ið hæst. Aðeins Tyrkland hefur
komist með tærnar þar sem við höf-
um hælana í þessum efnum, en auk
Islands og Tyrklands hafa
Grikkland, Portúgal og Spánn oft-
ast verið talsvert fyrir ofan meðal-
talsverðbólguna. Á árunum 1974-
83 var meðalársverðbólga á íslandi
49%, en var á sama tíma 38% í
Tyrklandi, 22% í Portúgal, 18% í
Grikklandi og f7% á Spáni.
Frá árinu 1983 hefur verðbólga
farið heldur hjaðnandi í flestum
löndunum, nema helst í Tyrklandi
sem hefur haft árlega verðbólgu á
bilinu 35 til 48%. Athyglisverður
árangur hefur náðst á Spáni, sem
hafði um 5% verðbólgu á seinasta
ári, og í Portúgal, sem hafði um
10% verðbólgu. Einnig hefur mið-
að í jákvæða átt í Grikklandi. en
þar mun verðbólgan vera 12.5%
um þessar mundir. Bæði Spánverj-
ar og Portúgalar gengu nýlega í
Evrópubandalagið og hafa gert
ýmsar breytingar á hagkerfi landa
sinna til aðlögunar ríkjandi skipu-
lagi í EB, þótt enn sem komið er
hafi þessar þjóðir ekki gerst aðilar
að Evrópumyntkerfinu. En athygli
vekur að lækkun verðbólgunnar í
þessum löndum hefur ekki orðið til
þess að auka atvinnuleysi, sem er
reyndar með meira móti. t.d. um
20% á Spáni.
Að því er flest önnur lönd innan
OECD snertir hefur verðbólgu-
þróunin haldist í grófum dráttum í
hendur á seinustu 10 árum. Flest
fylgja þau meðaltalsþróuninni er
fram kemur á línuritinu, sem sýnir
verulega hækkun verðbólgu í kjöl-
far olíuverðshækkunarinnar 1979
og síðan smám saman lægri verð-
bólgu, sem hefur frá 1983 verið á
bilinu 0 til 5%.
En þótt verðbólgusveiflur á bil-
inu 0 til 5% þyki ekki tiltökumál
hér á landi þá horfa málin öðruvísi
við annars staðar. I Bandaríkjun-
um hefur verðbólgan aukist úr
2.5% á seinni helmingi 1986 í 4.4%
á seinasta ári og er talið að skýring-
arinnar sé að leita í áhrifum af
gengissigi dollarans. I löndum á
borð við Japan, Þýskaland, Sviss og
Beneluxlöndin hækkaði verðlag
örlítið 1987, frá því að hafa verið
svo til óbreytt á árinu 1986. Og í
öðrum hópi landa, svo sem í Bret-
landi, Ítalíu og Kanada hefur verð-
bólgan haldið áfram að vera þetta 4
til 5% á s.l. ári og yfir höfuð er
búist við litlum brcytingum á verð-
bólgu í þessum löndum á næsta ári.
2.6 13. JANÚAR 1988
Efni: Verðbólgan - þar oghér 1-2
Hvað kostar lífeyris- skuldbindingin? 2-3
Vextirog verðbólga 2-3

Verðbólga í OECD löndum
%