Vísbending - 03.02.1988, Qupperneq 1

VÍSBENDING
VIKURIT UM ERLEND VIÐSKIPTI OG EFNAHAGSMÁL_
5.6 3. FEBRÚAR 1988
Dr. Guðmundur Magnússon
Lánsfjáráætlun - fyrirheit og efndir
Fjárlög og lánsfjárlög marka
efnahagsstefnu ríkisstjórnar á
hverjum tíma. Hve mikið mark er
takandi á þessum plöggum fer eftir
því, hve raunhæf þau eru miðað
við gefnar forsendur, hvernig ytri
og innri skilyrði þjóðarbúskapar-
ins þróast og síðast en ekki síst
hvaða aðhald er í framkvæmd lag-
anna.
Til þess að fá tilfinningu fyrir
því hvernig lánsfjáráætlun er gerð
skulum við líta á meðfylgjandi
töflu, sem sýnir lánsfjárlög fyrir
árið 1987. Sem sjá má var lánsfjár-
öflun opinberra aðilja áætluð sjö
milljarðar króna. Þar af voru um
4,5 milljarðar innlend fjáröflun,
en 2,5 milljarðar erlend lántaka.
Að meðtöldum einkaaðiljum var
gert ráð fyrir að erlendar lántökur
til lengri tíma en eins árs yrðu
8.125 millj.kr., afborganir 6.300
millj.kr. og hreint innstreymi er-
lends lánsfjár því 1.900 millj.kr.
En hvaða kröfur er hægt að gera
til stjórnvalda um að þessar áætl-
anir standist?
Innlendur sparnaður og aðgang-
ur að lánsfé
Tölur um lántökur einkaaðilja
innanlands sem utan eru fremur
spá en áætlun í þessu sambandi.
Það er þó nauðsynlegt að meta
framboð á innlendu lánsfé og eftir-
spurn í heild til þess að fá hug-
mynd um að hve miklu leyti hið
opinbera getur treyst á innlenda
lánsfjáröflun. Þetta ber ekki að
skilja á þann veg að einkafram-
takið eigi að hafa skilyrðislausan
forgang á innlendum markaði
heldur einungis þannig að marka
þarf stefnu í þessum efnum.
Áætlun og útkoma
í töflunni er einnig sýnt bráða-
birgðayfirlit um raunverulegar
erlendar lántökur árið 1987. Ljóst
er að innstreymi erlends lánsfjár
varð mun meira en áætlanir og
spár gerðu ráð fyrir. Sérstaklega
hefur einkageirinn notað meira
lánsfé en spáð var, eða yfir 100%
meira. En hið opinbera hefur
heldur ekki látið sitt eftir liggja og
farið um 25% fram úr áætlun.
Samanburður á áætlun og útkomu
Efni: Lánsfjáráætlun- fyrirheitog efndir 1-2
Þjóðhagsleg áhrif staðgreiðslukerfis skatta 3-4
Lánsfjárlög 1987. Millj.kr.
Útkoma
Áætlun (Bráðab. tölur)
1. Ríkissjóður 6.150
2. Ríkisfyrirtæki 500
3. Sveitarfélög 350
Opinberir aðiljar alls 7.000
4. Innlend fjáröflun 4.450
5. Erlendar lántökur opinberra aðilja 2.550 3.631
6. Erlend lán lánastofnana 1.565 2.717
7. Erlend lán einkaaðilja 4.100 6.542
(þar af fjármögnunarleigur - 2.493)
Erlend langtímalán alls 8.215 12.890
8. Afborganir langra lána -6.300 -5.715
9. Stuttar fjármagnshreyfingar, nettó - 2.119
10. Innstreymi erlends lánsfjár 1.915 9.288
Heimildir: Fjárlög og lánsfjárlög fyrir árið 1987 og Seðlabanki fslands.