Vísbending - 25.05.1988, Síða 1

VIKURIT UM
VIÐSKIPTI0 G
El FNAHAGSMÁL
20.6 25. MAÍ1988
EFNAHAGS-
AÐGERÐIR
OG SKIPU-
LAGS-
BREYTING-
AR
Aðgerðir og íyrirheit ríkisstjórnar-
innar____________________________________
Efnahagsaðgerðir ríkisstjórnarinnar
í kjölfar 10% gengisfellingar hafa nú
séð dagsins ljós og koma í sjálfu sér
ekki á óvart. í grófum dráttum hafa
slíkar aðgerðir yfirleitt haft tvenns
konar markmið. Annars vegar eiga
ýmsar aðhaldsaðgerðir að koma í veg
fyrir verðlagshækkun af völdum geng-
islækkunarinnar, og í þetta skipti er
það helst reynt með því að takmarka
launahækkanir við það sem um var
samið fyrir gengislækkunina og jafn-
framt ýjað að afnámi vísitölubindingar
launa. Hins vegar er oftast með ýmsum
ráðum reynt að milda aðhaldsráðstaf-
anirnar, og í þetta skipti með því að
flýta hækkun persónuafsláttar og með
yfirlýsingu um að komið skuli í veg fyr-
ir misgengi launa og lánskjara.
Aðrar aðgerðir bera það með sér, að
þeim er ætlað að friða þær raddir sem
hafa farið fram á ríflegri gengislækkun
en raunin varð á, og jafnframt hrópað á
vaxtalækkun. Pessar aðgerðir fela ann-
ars vegar í sér lánafyrirgreiðslu til fyrir-
tækja í útflutnings- og samkeppnis-
greinum og hins vegar afnám eða
takmörkun á verðtryggingu fjárskuld-
bindinga. Dæmi um hið síðarnefnda er
sú ákvörðun að banna verðtryggingu
fjárskuldbindinga sem eru til skemmri
tíma en tveggja ára, og fyrirheit um að
komið verði í veg fyrir misgengi launa
og lánskjara.
í yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar eru
einnig ýmis fyrirheit um aðgerðir og
eru þar ítrekuð nokkur markmið
stjórnarsáttmálans; t.d. rætt um nauð-
syn enn frekara aðhalds í ríkisbúskapn-
um og skipulagsbreytinga í landbúnaði
og sjávarútvegi. Pessi fyrirheit um að-
gerðir eru hins vegar svo óljós að þau
virðast mega sín lítils gagnvart hinum
raunverulegu aðgerðum, sem þegar á
allt er litið virðast vera til þess fallnar
að ýta undir þenslu, þvert ofan í tilgang
þeirra.
Hagstjórnartækin og aðhaldið
Víðtækar efnahagsráðstafanir, af
þeim toga sem nú hefur verið gripið til,
eru ekki óþekktar. Pegar ytri skilyrði
hafa versnað hefur jafnvel mátt treysta
því að „gripið yrði til aðgerða“. í gróf-
um dráttum hafa aðgerðirnar falið í sér
tilraun til að treysta rekstrargrundvöll
fyrirtækja í útflutnings- og samkeppn-
isgreinum með gengisfellingu, styrkj-
um eða lánafyrirgreiðslu, og hins vegar
hefur verið reynt að búa þannig um
hnúta að úr kostnaði fyrirtækja dragi
og þá einkum launakostnaði. Samt hef-
ur árangurinn yfirleitt látið á sér standa
og í það minnsta til lengri tíma litið hef-
ur kostnaður haldið áfram að vaxa
hraðar en tekjurnar.
Efni:
•^Efnahagsaðgerðir og
skipulagsbreytingar
• Ágengi aðverafast
eða fljóta
• Erlend fréttabrot
Aðgerðir og fyrirheit ríkisstjórnarinnar í
efnahagsmálum
ívilnandi aðgerðir:
• 10% gengisfelling
• Fyrirtækjum I útflutnings- og samkeppnisgreinum heimiluð erlend
lántaka til endurskipulagningar.
• Erlend lántaka Byggðastofnunar til fjárhagslegrar endurskipulagn-
ingar (200 m. kr.)
• Aukafjárveiting til jöfnunarsjóðs sveitarfélaga (40 m. kr.)
• Hækkun persónuafsláttar flýtt.
• Ellilífeyrir og aðrar bætur almanna trygginga hækki í samræmi við
hækkun launa skv. kjarasamningum 1. júní 1988.
íþyngjandi aðgerðir:
• Þeir sem hafa lausa kjarasamninga fái ekki meira en sem aðrir
hafa samið um.
• Verðbréfasjóðir verji 20% af aukningu ráðstöfunarfjár til kaupa á
ríkisskuldabréfum.
• Erlend lán til fjárfestinga takmarkist við 60% eða 70% af fob-verði
vóla og tækja í stað 60% eða 70% af innlenda verðinu.
• Óheimilt verður að verðtryggja fjárskuldbindingar sem eru til
skemmri tíma en tveggja ára.
Fyrirheit um aðgerðir:
• Aðhald í ríkisbúskapnum.
• Aógerðiríbyggðamálum.
• Endurskoðun framleiðslustjórnar í landbúnaði og á búvörusamn-
ingi.
• Endurskoðun fyrirkomulags verðtryggingar.
• Samræming starfskjara á fjármagnsmarkaði.
• Lækkun vaxtamunar.
• Markvissar reglur um útflutning á ferskum fiski.