Vísbending - 10.08.1988, Blaðsíða 4

VÍSBENDING
EB:__________________________________
Merki farin að sjást um sameiginlega
verndarstefnu gagnvart öðrum lönd-
um.__________________________________
Nú þegar hver áfanginn á fætur öðr-
um á leiðinni til sameiginlegs markað-
ar verður að veruleika, þá gerist
áleitnari spurningin um hver verði
staða fyrirtækjanna sem standa utan
Bandalagsins. Raunar vitum við að
mörg þeirra hafa þegar gert ýmsar ráð-
stafanir til að vera sem best búin undir
þær aðstæður sem þá munu ríkja. Fyr-
irtæki frá Svíþjóð, Sviss og Noregi
hafa aukið fjárfestingar sínar verulega
í löndum innan EB og t.d. IBM hefur í
sinni þjónustu tugi sérfræðinga í
Brussel til að fylgjast náið með þeim
reglum sem eru í undirbúningi. Þá
hafa samtök fjölþjóðafyrirtækja með
höfuðstöðvar í Bandaríkjunum mynd-
að þrýstihóp til að gera það sem í
þeirra valdi stendur til að sporna gegn
sameiginlegri verndarstefnu EB.
Evrópubandalagið er sér vel með-
vitað um viðbrögð fyrirtækja í öðrum
löndum og þess vegna m.a. hafa þau
gert ýmsar ráðstafanir, eða eru með
þær í bígerð, til að takmarka aðgang
utanaðkomandi fyrirtækja og treysta
stöðu sinna eigin í sessi. Tímaritið
“Business Week“ hefur tekið saman
lista yfir þessar ráðstafanir og verður
hér drepið á þær helstu.
Innflutningur japanskra bifreiða
verður væntanlega takmarkaður við
9,5% hlutdeild í EB-markaðinum,
sem er heldur minna en þau 11% sem
Japanir hafa í ár. Bönkum og öðrum
fjármálafyrirtækjum verður meinað
um aðgang að löndum EB nema að
viðkomandi lönd veiti löndum EB
sams konar réttindi hjá sér. EB hefur
sett pólitíska pressu á að bandarísk og
japönsk tölvufyrirtæki færi rannsókn-
ar- og framleiðslustarfsemi sína í rík-
ara mæli til Evrópu. Lögð hefur verið
áhersla á að samræmdir evrópskir
staðlar verði notaðir í rafeindabúnaði,
sem gera evrópsku fyrirtækin sam-
keppnishæfari, auk þess sem líkur eru
á að verndartollar verði lagðir á raf-
eindabúnað. í>á getur farið svo, að EB
komi á fót sérstakri styrktarstofnun á
sviði sjónvarps- og kvikmyndafram-
leiðslu, sem á að vera til mótvægis
bandarískum áhrifum á þessum svið-
um. Útboð verkefna í opinberri þjón-
ustu kunna ennfremur að verða tak-
mörkuð við fyrirtæki innan EB, ef
ríkisstjórnir annarra landa beita svip-
uðum takmörkunum. Og að síðustu
má jafnvel búast við því að ríkisstjórn-
ERLEND
FRETTABROT
ir einstakra aðildarlanda geti einokað
símaþjónustu og tækjabúnað í síma-
kerfi.
Alveg frá því að ljóst var að hug-
myndin um sameiginlegan markað
EB-landanna myndi verða að veru-
leika hafa heyrst svartsýnisraddir um
að slíkt gæti torveldað heimsviðskipt-
um. Evrópubandalagið myndi einung-
is hugsa um sitt svæði og freistast til að
byggja tollmúra umhverfis sig með
einum eða öðrum hætti. Norður Am-
eríka myndi síðan fara að dæmi þeirra
og svo einnig Asíulöndin. En það má
líka líta á málin frá annarri hlið.
Áform EB gætu orðið til þess að setja
þrýsting á þessi heimssvæði um að
draga alhliða úr viðskiptahindrunum
og skapað möguleika á því að draum-
urinn um frjálsa heimsverslun verði
einhvern tímann að veruleika. Ef til
vill er þetta leiðin til að setja kraft í
Gatt-viðræðurnar sem löngum hafa
þótt fremur máttlitlar.
V.Pýskaland:_________________________
Útlit fyrir að dragi úr hagvexti á
næsta ári og áfram mikio atvinnu-
leysi________________________________
í nýútkominni skýrslu OECD um
ástand og horfur í v.þýskum efnahags-
málum er búist við 2,25% hagvexti á
þessu ári og aðeins 1,75% á því næsta.
V.Þjóðverjum er hrósað fyrir árangur
í peningamálum, en OECD býst við
1% verðbólgu í ár og 1,5% árið 1989.
Hins vegar er ekki búist við miklum ár-
angri í baráttunni við atvinnuleysi,
sem er áætlað að verði 8% bæði árin.
OECD gengur svo langt að segja
efnahagslífið vera komið í vissa sjálf-
heldu. Að óbreyttri efnahagsstefnu
myndi smám saman draga úr fjárfest-
ingum og atvinnusköpun og almenn
stöðnun væri þess vegna fyrirsjáanleg.
Ráð OECD við vandanum eru
raunar þau sömu og v.þýska stjórnin
lofaði að beita þegar hún komst til
valda árið 1982. Mikilvægast væri að
gera ráðstafanir til að örva framboð á
vöru og þjónustu og í því sambandi
væru skattalækkanir æskilegar. Jafn-
framt væri nauðsynlegt að draga úr
ríkisstyrkjum, sem hefðu aukist úr
6,5% af þjóðarframleiðslu árið 1982 í
6,8% árið 1986. Sérstaklega var deilt á
styrki til húsnæðismála, landbúnaðar
og járnbrauta, en um helmingur allra
styrkjanna fer til þessara málaflokka.
Bandaríkin:___________________________
Vaxandi útflutningur til allra heims-
hluta_________________________________
Á fyrstu fimm mánuðum ársins
minnkaði hallinn á vöruskiptajöfnuð-
inum niður í 55 milljarða dollara eftir
að hafa verið 66 milljarðar á sama tíma
í fyrra. Á þessu eina ári hefur vöruút-
flutningur aukist um 31% á meðan
innflutningur jókst um 12%. Það vek-
ur athygli í þessu sambandi að það eru
einkum smærri fyrirtæki sem hafa tek-
ið við sér í kjölfar lágs dollaragengis,
og leiða að einhverju leiti þann upp-
gang sem nú ríkir í bandarísku efna-
hagslífi.
Það vekur einnig athygli að útflutn-
ingsaukningin dreifist á ýmsa heims-
hluta. Mesta aukningin gagnvart ein-
stöku landi er til Taiwan, eða aukning
upp á rúmlega 100%. Yfirleitt er aukn-
ingin mest til Austur-Asíu landanna
(40%), en hún er einnig umtalsverð til
iðnríkjanna, eða 26%. Nú er svo kom-
ið að vöruviðskipti á milli Bandaríkj-
anna og Bretlands eru nánast í jafn-
vægi, en mest hallar á Bandaríkin
gagnvart Japan, jafnvel þótt útflutn-
ingur þangað hafi aukist um 44% og
innflutningur þaðan aukist um aðeins
4%.
Ritstj. og ábm.: Finnur Geirsson.
Útg.: Kaupþing hf. Húsi Verslunarinnar,
Kringlunni 7.103 Reykjavík. Sími 68 69 88.
Umbrot og útlitshönnun: Kristján Svansson.
Prentun: Isafoldarprentsmiðja hf.
Öll réttindi áskilin. Rit þetta má ekki afrita með
neinum hætti svo sem með Ijósritun eða á
annan hátt að hluta eða í heild sinni án leyfis
útgefanda.