Vísbending - 06.07.1992, Blaðsíða 1

ISBENDING
rit um viðskipti og efnahagsmál
júlí
1992
26. tbl. 10. árg.
Húsnæðis-
markaður:
Verðhækkun í
byrjun árs en
líkur á lækkun
á næstunni
„Tilboð hefur borist í húsið þitt.
Boðnar eru fimm milljónir í íslenskum
krónum, auk þess ein milljón norskra
króna og ein milljón eistneskra króna,
eða samtals sjö milljónir króna."
Hætt er við að húseigandi myndi ekki
sætta sig við slíka útlistun kauptilboðs.
Sennilega myndi hann krefjast upp-
lýsinga um verðgildi þess í íslenskum
krónum miðað við nýjasta markaðs-
gengi. Fasteignasalar kynna kaup- og
sölutilboð þó ekki á ósvipaðan hátt. Talið
er upp hvað borga á mikið í peningum
strax, hve mikið næstu mánuði og hve
mikið í húsbréfum. Þetta er svo allt lagt
saman, rétt eins og engu skipti að húsbréf
eru seld með 12% afföllum frá nafnverði
og að greiðslur á borðið hljóta að vera
verðmætari en það sem greitt er seinna.
Þannig fæst nafnverð húsnæðis, sem er
jafnan 10-20% hærra en raunverð, eins
og sést hér á myndinni. Flestir gera sér
greinfyriraðmáliskiptirhverniggreiðslu
er hagað, en raunverulegt verðmæti er
þó ekki al veg ljóst, því að það er sjaldan
reiknað út. í bílaviðskiptum tíðkast ýmsir
greiðsluskilmálar, sem kunnugt er, og
þar er nú orðið algengt að tilgreint sé
staðgreiðsluverð. Hvernig má það vera
að mun kæruleysislegar sé farið með fé
í fasteignaviðskiptum, þegar oft er um
aleigu fólks að tefla? Slegið hefur verið
fram skýringu, semeraðöllum líkindum
rétt: í lögum um fasteignaviðskipti segir
að fasteignasali megi ekki taka sér meiri
þóknun en nemur 2% af kaupverði eignar.
Fasteignasalar segja þetta minna en
meðalþóknun í nágrannalöndunum, en
auk þess hlýtur slfkt hámark að teljast
mjög óeðlilegt þegar flest önnur
verðlagshöft hafa verið afnumin. En
með því að nota nafnverð í stað raunverðs
Verð íbúða í fjölbýlishúsum á höfuðborgarsvæðinu '91-'92, dús. kr. á m2, verðlag júní 1992
^^ Sölutilboð _____—«—
^^ "~~\^ ^"^~^
___ ^^
^-\^ ^_^-^-""""~ Nafnverð í viðskiptum
^~*-^~

___
"~~"-\^^ Raunverð ^^**^
"""---------
Heimildir: Nafnverð og raunverð í viðskiptum: Fasteignamat ríkisins. Sölutilboð:
Fasteignablað Morgunblaðsins
hækkar grunnurinn sem þóknunin
miðast við um nálægtl5%að meðaltali.
Þannig má víkka nokkuð takmörk
laganna.
Verðhækkun í upphafi árs
en líklegt að verð lækki á
næstunni
SamkvæmttölumHúsnæðisstofnunar
um húsbréfaviðskipti hefur kaupum á
gömlum íbúðum fækkað um fjórðung á
fyrstu fimm mánuðum ársins frá sama
tíma í fyrra. Verð hefur aftur á móti
hækkaðnokkuðáhöfuðborgarsvæðinu.
Fermetraverð í fjölbýlishúsum hækkaði
um tæp 4% að raungildi frá fjórða
ársfjórðungi 1991 tilfyrstaársfjórðungs
1992. Nafnverðhækkaðinokkruminna
og má skýra mismuninn með minnkandi
afföllum húsbréfa. Breytingin er í sam-
ræmi við verðhækkun í sölutilboðum,
en tölur um þau eru unnar upp úr
Fasteignablaði Morgunblaðsins (sjá 13.
tölublað). Sölutilboð breyttust lítið á 2.
ársfjórðungi 1992, fermetraverð
hækkaði um innan við 1% að raungildi.
Nokkra athy gli vekur að fasteignaverð
skuli heldur hækka þrátt fyrir slæmt
efnahagsástand. Hitt kemur ekki á óvart,
að viðskipti hafi almennt dregist saman.
Líklegt er að nýjar fréttir um minnkun
aflakvóta dragi úr hug fólks á húsnæðis-
kaupum og stuðli að verðlækkun þegar
líða tekur á árið. Einkum á þetta við um
sjávarþorp, sem verða verst úti í
kvótaniðurskurðinum, en fólks-
flutningar til Reykjavíkur gætu hleypt
einhverju lífi í húsnæðismarkaðinn þar.
Hér er því þó spáð að húsnæðisverð
lækki áhöfuðborgarsvæðinu ánæstunni.
Húsbréfadeild: Skuldabréf
vegna íbúðakaupa
ian mors mai júl sup nov jon mars
1991 1992
Heimild: Húsnæðisstofnun ríkisins
Mun meiri sveiflur í verði
íbúða í fjölbýlishúsum en
einbýlishúsaverði
Fermetraverð í fjölbýlishúsum hefur
verið 8-18% hærra en í einbýlishúsum
frá 1987, samkvæmt upplýsingum
Fasteignamats ríkisins. Munurinn hefur
verið sveiflukenndur, frá seinni hluta árs
1987 hefur verð einbýlishúsa mjög lítið
breyst, en þó nokkrar breytingar hafa
orðið á verði íbúða í fjölbýlishúsum.
Það hækkaði mun meira en
Fasteignamarkaður
Tryggingarekstur
Veiðigjald