Vísbending


Vísbending - 19.02.1999, Page 3

Vísbending - 19.02.1999, Page 3
ISBENDING Þrjú verk að vinna — ' Þorvaldur Gylfason PSi prófessor Nýrrar ríkisstjórnar bíða þrjú brýn verkefni í utanríkis- og efnahags- málum. I. Evrópumál Ný ríkisstjórn þarf að láta það verða meðal fyrstu verka sinna að leggja inn umsókn um aðild Islands að Evrópu- sambandinu og lýsa því jafhframt yfir, að drög að samningi um aðild verði borin undir þjóðaratkvæði, þar sem hver ís- lendingur hefur eitt atkvæði óháð bú- setu. Tímann, sem það tekur að semja um aðild og meðfylgjandi réttindi og skyldur, getur þjóðin notað til að ræða þetta mikilvæga mál lil þrautar til að vera sem bezt undir það búin að ráða því til skynsam- legra lykta í þjóðaratkvæða- greiðslu á næsta kjörtímabili. Rök forsætisráðherra gegn umsókn um aðild vekja ekki traust. Hann segist vera búinn að spyrja þá í Brussel um kjör og kosti Islendinga í sambandi við sjávarútvegsmál — og að- eins afleitir koslir séu í boði. Ætli þetta sé ekki sama svar og Einar Olgeirsson, leiðtogi Sósía- listaflokksins sáluga, hefði sagzt hafa fengið, hefði hann verið forsætisráðherra, þegar við þurflum að taka af skarið urn aðild okkar að Atlantshafsbandalaginu á sín- um tima? Aðildarumsókn og samningar í kjöifar hennar eru eina færa leiðin til að fá úr því skorið, við hvaða kjörum við íslendingar eigum kost á að ganga inn í Evrópusambandið. Þessa leið fóru N orðmenn, þótl þeir séu ekki enn komnir á leiðarenda. Við íslendingar þurfum einnig að fá tækifæri til að ljúkaEvrópumálinu á lýð- ræðisvettvangi. Þessi sjálfsagði lýðrétt- ur hefur verið hafður af okkur fram að þessu. Rökin með og á móti aðild hafa þó verið þaulrædd. Þessar rökræður hafa að vísu átt sér stað í óþökk ríkisvaldsins, en þær virðast þó hafa dugað ti 1 að sann- færa meiri hluta þjóðarinnar um það, að aði Id að Evrópusambandinu fylgi líklega mikilvægari kostir en gallar. Margar skoðanakannanir Gallups og Félagsvís- indastofnunar Háskólans undangeng- in misseri og ár staðfesta þetla. Þeir, sem halda áfram að standa í vegi fyrir því, að Evrópumálið fái lýðræðis- lega umfjöllun og afgreiðslu, virðast láta tímabundna uppsveiflu í efnahagslífinu byrgj a sér sýn og halda að allt sé í himna- lagi. En svo er ekki, svo lengi sem lands- stjómendumir hafa ekki fúllan skilning ámikilvægi þess, að íslendingar silji við sama borð og aðrar Evrópuþjóðir. Um þetta þurfa þeir sljórnmálafiokkar og samtök, sem eiga enn eftir að marka sér skýra stefnu í Evrópumálinu, að fjalla fordómalaust hver á sínum vettvangi sem allra fyrst. Við megum ekki missa meiri tíma en þegar er farinn til spillis. r Il.Utvegsmál Ný ríkisstjórn verður að breyla lög- unum um stjóm fiskveiða, svo að tryggt sé, að úthlutun veiðiheimilda samrýmist stjórnarskránni. Viðbrögð núverandi ríkisstjórnar og þingmeiri- hlutans á bak við hana við dómi I læsta- réttar í desember leið knýja á um, að þetta sjónarmið sé ítrekað. Forsælis- ráðherra brást við dómnum með því að reyna fyrst að varpa rýrð á Ilæstarétt, og um 105 prófessora í Háskóla Islands hafði hann það að segja í áramótaávarpi, að þeir væru ólæsir „lýðskrumarar, sem skýla sér á bak við i'ræöititla". Utanrík- isráðherra var við sama heygarðshom og lagði til, að stjómarskránni væri breytt. Saulján stjómarþingmenn utan af landi bættu gráu ofan á svart með því að birta sameiginlega yfirlýsingu, sem var í raun og veru þess efnis, að stjórn- arskráin samrýmist ekki hagsmunum landsbyggðarinnar. Hæstiréttur þarf sem allra fyrst að fá tækifæri til að fjalla um nýju liskveiði- sljórnarlögin, sem alþingi samþykkti fýrir skömmu. Það er ósæmandi réttarríki, að vemlegur vafi leiki á því, hvorl svo mikilvæg lög samrýmist stjómarskránni eða ekki. Þessari réttaróvissu þarf að eyða án tafar. Tilraunir lil að tefja málið — t.d. frarn yfir kosningar í vor — jafngilda tilraunum til aó hindra fram- gang réttvísinnar. Það ber alls enga nauðsyn til að draga málið á langinn. Flýtiákvæðum í lögum erætlað að greiða fyrir skjótri málsmeðferð, þegar mikið liggur við. Nýr dómur Ilæstaréttar gæti þess vegna legið fyrir strax í vor. III. Bankamál ý ríkisstjóm verður að hreinsa loftið í bankamálum. Fyrir mörgum mánuðum ljóstraði fyrrum bankastjóri Sjálfstæðisfiokksins í Lands- banka Islands upp um meint misferli í bankanum og margslungið, og varð ekki annað ráðið af máli hans en að þar kynni að einhveiju leyti að vera um saknæmt alhæfi að ræða. Uppljóstranir banka- stjórans áttu ekki að þurfa að koma á óvart neinum þeim, sem þekkir til í bankaheiminum. Uppljóstr- anirnar virðast þó ekki enn hafa kallað á nein efnisleg viðbrögð af hálfu yfirvalda önnur en þau, að ríkisviðskiptabönkunum tveim var breytt í hlulafélög. Þessi viðbrögð flytja skýr skila- boð frá ríkisstjóminni: hneyksli, ef upp kemst, fiýtir framíörum. Enn er þó ekkert fararsnið að sjá á sérlegum sendiherrum stjóm- málafiokkanna í hankaráðum og bankastjómum (nema einn bankaráðsmaður úr stjómarand- stöðunni sagði af sér). Og ríkis- stjómin bíður nú bersýnilega færis til að koma enn einum flokksgæð- ingnum fyrir í bankastjóm Seölabanka Islands. Á meðan er m.a. þetta að gerast: gjald- eyrisforði Seðlabankans er kominn nið- ur fyrir viðtekin öryggismörk. Undan- gengin ár hefur gjaldeyrisforðinn dugað fyrir innflutningi í 3 - 4 mánuði. Algeng viðmiðun og jafnframt gólf undir gjald- eyrisforðann i OECD-löndum er þriggja rnánaða innfiutningur. Nú dugir gjald- eyrisforðinn hér heima fyrir innfiutningi í aðeins tvo mánuði — og það i upp- sveiflu, þegar hyggnir bústjómendur safna sjóðum í stað þess að eyða þeim. Á sama tíma hafa útlán bankakerfisins og peningamagn í umferð vaxið mjög ört, svo sem sjá má í Hagtölum mánað- arins frá Seðlabankanum. Verðbólga á sem betur fer erfiðara uppdráttar en áður, þar eð samkeppni hefur harðnað. Eigi að siður stafar þjóðarbúinu umtals- Framhald á síðu 4 3

x

Vísbending

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Vísbending
https://timarit.is/publication/281

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.