Vísbending - 26.02.1999, Blaðsíða 1

V
V i k u
ISBENDING
iðskipti og efnahagsmál
r i t u m v
26. febrúar 1999
8. tölublað
17.árgangur
Orkubúskapur í slendinga
74%
Því hefur löngum verið
haldið fram að ísland sé í
hópi þeirra þjóða sem fram-
leiðir og notar orku með hag-
kvæmum og vistvænum hætti.
A alþjóðlegan mælikvarða er
ísland þó smáframleiðandi, ís-
land er aðeins í 119. sæti þeirrar
131 þjóðar sem gögn eru um hjá
Alþjóðaorkumálastofnuninni.
Hlutdeild íslands 1 orkufram-
leiðslu heimsins er aðeins
0,027%. Hjá þjóð sem aðeins
telur0,006%afíbúafjöldaheims-
ins hlýtur þetta þó að vera við-
unandi staða. Lítil gögn eru til
um hagkvæmnina en Island er í
það minnsta i hópi þeirra landa
sem framleiðir hvað mesta orku
á hvem íbúa samanber töflu 1 og í öðm
sæti yfir þau lönd sem nota hvað mest
rafmagn á íbúa samanber töflu 2. Þegar
skoðað er hvernig orkan er framleidd
kemst ísland í 21. sæti þeirra þjóða sem
framleiða orku með hvað minnstri
brennslu sem myndar koltvísýring.
Orkubúskapur íslendinga
Þegar orkubúskapur íslendinga 1997
er skoðaður nánar kemur í ljós að
rétt tæplega helmingur (48%) orkunotk-
unar hérlendis fékkst með vinnslu jarð-
hita. Hluturvatnsorku var 17,6%oghlut-
ur innfluttra orkugjafa var 32%. Heild-
arorkuvinnsla, þ.m.t. innflutt orka, nam
106,4 PJ árið 1997.
Jarðvarmi orkuríkastur
Það kann að koma á óvart að vægi
jarðvarma er næstum þrisvar sinnum
meira en vægi vatnsafls í orkufram-
leiðslu hér á landi. Eins og sést á mynd
1 er um 74% jarðvarmans nýttur til hús-
hitunar og bar Hitaveita Reykjavíkur
höfuð og herðar yfir aðra dreifmgaraðila
með um 60% hlutdeild í heildarsölu árið
1994. Síðan hefur hlutur hennar senni-
lega aukist. Sennilegt er einnig að hlutur
rafmagnsframleiðslu hafi aukist frá 1994
þar sem rafmagnsveita á vegum Hita-
veitu Suðurnesja og Nesjavallavirkjun
Mynd 1. Nýting jarðhita á Islandi
(Heimild: Orkustofun)
Húshitun
► Sundlaugar
► Snjóbræðsla
9% ► Iðnaður
4% ► Gróðurhús
3% o Fiskeldi
4% Raforkuvinnsla
Tafla 1. Orkuframleiðsla á ibúa (toe/íbúa)
^Nr. Land toe/íbúa^
1 Qatar 13,27
i2 Hollensku Antillueyjar 13,17
3 Samei. Arab. Furstad. 12,77
4 Brúnei 11,54
5 Bahrain 10,94
6 Kuvaet 8,72
7 ísland 8,44
8 Lúxemborg 8,28
9 Bandaríkin 8,04
1 0 Kanada 7,88
\j-leimild:Alþjóðaorkumálastofnunin(IEA) J
Tafla 1. Rafmagnsnotkun á
íbúa (KWst/íbúu) á
Nr. Land KWst/íbúa^
1 Noregur 24.033
2 ísland 17.353
3 Kanada 16.413
4 Kúvæt 16.022
5 Svíþjóð 15.244
6 Lúxemborg 14.577
7 Finnland 13.723
8 Bandaríkin 13.040
9 Qatar 9.375
1 0 Ástralía 9.047
\Jfeimild:Alþjóðaorkumálastofnunin (IEA) ^
hafa verið teknar í notkun og
Krafla er nú loks komin í fúlla
vinnslu. VinnslugetarafalaHita-
veitu Suðumesja er samtals um
17 MW og til stendur að bæta
við 30 M W á þessu ári. Alls voru
framleiddar 125 þúsund GWst á
árinu 1997. HitaveitaReykjavík-
ur hefur nú 60 MW ffamleiðslu-
getu og ffamleiðslugeta Kröflu
og Bjamarflags er 63 MW. Til
samanburðar má geta að uppsett
afl Búrfellsvirkjunar er 270 MW
og afl allra vatnsaflstöðva
Landsvirkjunar var 877 MW í
lok árs 1997.
Rafmagnsíramleiðsla
T andsvirkjun ber höfuð og herðar
I A'fir aðra framleiðendur raforku hér-
lendis. Raforkuframleiðsla með vatns-
aflsvirkjunum nam 4.951,9 GWst og var
það 95,2% af heildarframleiðslu raf-
magns með þessum hætti. Landsvirkj-
un framleiddi 250,6 GWst rafmagns með
jarðhitavirkjunum og var það 66,8%
framleiðslu rafmagns með jarðvarma i
landinu. Meðalverð rafmagns árið 1997
var 2,59 kr./kWst. og hafði það lækkað
um 1,9% frá árinu áður. Á síðasta ári
varð 12,4% aukning á rafmagnsfram-
leiðslu og nam hún 6.276 GWst. Stór-
notkun jókst um 23% frá árinu áður og
var 3.470 GWst.
Framleiðslugeta
Að mati Orkustofnunar er talið tækni-
lega mögulegt að virkja 64 þúsund
GWst á ári með vatnsaflsvirkjunum. Ekki
er þó talið að hagkvæmt sé að virkja nema
40 þúsund GWst á ári og þar af telst um
helmingur ódýr framleiðsla. Alls voru
virkjaðar 5.500 GWst árið 1997 þannig að
mögulegt er að auka framleiðsluna veru-
lega. Talið er að tæknilega sé hægt að
framleiða 20.000 GWst á ári af raforku
meðjarðvannavirkjunum. Möguleikamir
eru því miklir en þörf er á aðgæslu í um-
gengni um þessar auðlindir.
Heimildir: Orkustofnun, IEA, ársreikningarnokkurra
orkufyrirtækja.
1
Jarðvanni er mikilvæg-
asta orkulind okkar Is-
lendinga en miklir mögu-
leikar eru enn ónýttir.
2
Verðhjöðnun er ekki alltaf
til góðs. Ef allir bíða eftir
enn lægra verði dregur all-
an þrótt úr efnahagslífinu.
3
Seðlabankinn greip til að-
gerða til að stemma stigu
við þeirri þenslu sem talin
er geta orðið á næstunni.
4
Júlíus Sæberg Ólafsson''
forstjóri Ríkiskaupa gefur
nokkur heilræði við fram-
kvæmd útboða.