Vísbending - 02.04.1999, Síða 1

V
V i k u
ISBENDING
rit um viðskipti og efnahagsmál
2. apríl 1999
13. tölublað
17.árgangur
Frelsi símans
Aukið frelsi á samskiptasviðinu
hefur ýtt undir alþjóðavæðingu,
samkeppni og hagvöxt.
Hugarfarsbreyting í ríkisstjómun hefur
gert aukið frelsi mögulegt. Símafélög
hafa þó oft valdið hvað mestum
vandræðum og ágreiningi í hinni mikiu
bylgju einkavæðingar síðustu ára. Engu
að síður hefur orðið ótrúleg ^_____
breydng.
Arið 1989 vom einungis sex
lönd innan OECD með annað en
einokunarskipulag á farsíma-
markaðinum, tíu ámm síðar hafa
öll lönd OECD fleiri en eitt
fyrirtæki á innlendum farsíma-
markaði og langflest hafa þrjú
fyrirtæki í samkeppni eða fleiri.
Fráárinu 1992 tilársins 1997 hefur
símamarkaðurinn vaxið um 7% að
meðaltali á ári og var hagnaðar-
hlutfall stærstu fyrirtækjanna árið
1997 að meðaltali tvisvar sinnum
hærra en hjá Fortune 500-
fyrirtækjunum.
Hér á landi hefur einnig mikil
uppsigling átt sér stað; tvö ný
fyrirtæki, Tal og Íslandssími, urðu til
árið 1998. Enguað síðurjókLandssíminn
veltusínaum 1 l%ffáárinu 1997 til ársins
1998. Farsímanotkun jókst verulega og
margar nýjungar litu dagsins ljós.
Símafyrirtæki OECD
Tekjur símaþjónustufyrirtækja
í OECD löndum árið 1997 var ^---
um 623 milljarðarBandaríkjadala.
Japanski símarisinnNTT varmeð
mestu veltuna rúmlega 78
milljarða Bandaríkjadala sem var
meira en helmingi meiri velta en
hjá bandaríska risanum AT&T
en hún var rúmlega 51 milljarður.
Með þriðju mestu veltuna var
þýska símafæritækið Deutsche
Telekom, tæplega 39 milljarða. A
Norðurlöndum var sænska
símafyrirtækið Telia með 6,083
milljarða veltu árið 1997, Tele
Danmark4,624 milljarða, Telenor
í Noregi 3,608 rni lljarða og finnska
símafyrirtækið Finnet Group með
1,537 milljarða veltu. Þessar veltutölur
hér að framan eru allar miðaðar við
Bandaríkjadollara.
M:
Samrunar
ikið hefur verið um samruna
simafyrirtækja síðan einokun var
miklu yfirtökustríði við Italian telecom
þar sem síðarnefnda fyrirtækið beitir
öllum tiltækum ráðum til þess að koma
í veg fyrir að verða yfirtekið. Þá hafa
heyrst sögur af því að Telia í Svíþjóð og
Telenor í Noregi séu að ræða mikla
samvinnu eða jafnvel samruna.
Mynd 1. Velía símafyrirtœkja á
Norðuriöndum (milljónir Bandaríkjad.)
r
I
aflétt. Á árinu 1998 mátti sjá risasamruna
eins og SBC Communications og
Ameritech; Bell Atlantic og GTE; og
loks AT&T og Tele-Communication.
Hvorki SBC Communication/Ameritech
né Bell Atlantic/GTE hafa þó fengið
endanlegt samþykki fyrir samruna frá
samkeppnisyfirvöldum í
Bandaríkjunum. Á Ítalíu er Olivetti í
Mynd 2. Rekstrartekjur Landssímans
(milljónir króna)
Litlirisinnáíslandi
ársreikningi Landssímans fyrir
árið 1998 má sjá að velta
fyrirtækisins var 11.949 milljónir
í íslenskum krónum sem eru
tæplega 172 milljónir
Bandaríkjadala.1 í samanburði
við Telia í Svíþjóð þá er
Landssíminn með rúmlega 35
sinnum minni veltu og rúmlega
453sinnumminnienNTT í Japan.
Árið 1997 var Póstur og sími hf.
sjötta stærsta fyrirtæki landsins.
1 byrjun árs 1998 var fyrirtækinu
skipt upp í Landssímann og
íslandspóst. Miðað við veltu
Landssímans árið 1998 þá væri
fyrirtækið það ellefta stærsta á
sama lista en einungis dvergur í
samanburði við erlend símafyrirtæki.
Samkeppni
Arsskýrsla
athyglisverð
■ Tekjur af símanotkun
[1 Tekjur af afnotagjöldum
□ Tekjur af stofngjöldum
□ Aðrar rekstrartekjur
□ Fjármunatekjur
Landssimans er
en þar segir m.a.:
Tíðari breytingar urðu á gjaldskrá
Landssímans á síðasta ári en áður og
---N lækkaði verðskrá Símans fyrir
ýmsa þjónustu umtalsvert.
Ástæðurnar eru margar en þær
helstu eru tækniffamfarir, fjölgun
notenda og meiri notkun.
Samkeppnin leiðir að sjálfsögðu
einnig til verðbreytinga.“
Ástæðan fyrir verðlækkun á
íslenska markaðinum er að
sjálfsögðu nákvæmlega sú sama
og á öðrum mörkuðum sem eru
að opnast, þ.e. fyrst og fremst
vegna tilkomu samkeppni á
markaðinum.
(Framhald á síðu 4)
Símamarkaðurinn í f Ásgeir Jónsson hag- * » Tryggvi Þór Herbertsson i Landssímanum gekk vel áÁ
I OECD-löndum hefúr ) ffæðingur fjallar um 4 hagffæðingur fjallar um > ' | síðasta ári, er ekki rétt að
L vaxið um 7% að meðaltali Á gullaldarár íslenskra J áhrif fjárfestingar á T ganga alla leið í einka-
ífá árínu 1992. V smábæja frá 1972-1982. viðskiptajöfnuðinn. væðingunni?
1