Vísbending - 09.04.1999, Blaðsíða 2
ISBENDING
(Framhald af síóu 1)
var Esso með 40,5%, Skeljungur með
28,9% og Olís 30,7%. Skeljungur heíur
því aukið markaðshlutdeild sína frá
árinu áður á kostnað Olís.
Arðsemi eigin § ár var 8,4% hj á Esso,
12,6% hjá Olís og 8,5% hjá Skeljungi. I
öllum tilvikum jókst arðsemi frá árinu
áður, og var þó nokkuð yfír
meðaltalsarðsemi síðustu fjögurra ^—
ára en hún var 7,2% hjá Esso, 6,6%
hjá Olís og 5,2% hjá Skeljungi.
Esso
Olíufélagið hf., sem lauk 52.
starfsári sínu árið 1998, er
stærsta olíufélag landsins, að
markaðsverðmæti rúmlega 6,7
milljarðarkrónaí árslok 1998. Gengi
hlutabréfa í fyrirtækinu hefúr
lækkaðmjögffáárinuáður, í lokárs
1997 varþað 8,41 enílokárs 1998
var það 6,83. Um þessar mundir er
gengi hlutafbréfanna 7,5.
Stærstu hluthafar1 í félaginu
eru Vátryggingafélag íslands
(13,5%), Olíusamlag Keflavíkur
(13,1%), Samvinnulífeyrissjóðurinn
(13%), Samvinnusjóður íslands (11,6%)
og Sjóvá-Almennar tryggingar (10,4%).
Samtals eiga þessir hluthafar 61,6% í
fyrirtækinu. Einnig eru Vogun (4,9%),
Traustfang (3,5%), KEA (2,9%),
Lífeyrissjóður verzlunarmanna (2%) og
Starfsmannafélag Olíufélagsins (1,7%)
stórir hluthafar.
Esso á eitt dótturfyrirtæki, Ker ehf.,
og einnig á fyrirtækið 60% hlut í
Olíudreifingu ehf. á móti Olís. Þá á Esso
í Gasfélaginu ehf. (33,33%), Úthafsolíu
ehf. (33,33%), Skipaafgreiðslu
Suðumesja ehf. (24,82%), Olíustöðinni
Helguvík ehf. (50%),
Smartkorti ehf. (20%),
Fjölveri ehf. (33,33%) og
Innhafi ehf. (48%).
Fyrirtækið á einnig
rúmlega 3,8 milljarða í
öðmm félögum. Þau em í
eigu Hlutabréfasjóðsins
Ishafs en Oliufélagið á
56,1% í honum. Tap
sjóðsins á síðasta ári nam
rúmlega 151 milljón.
Skeljungur
Saga Skeljungs hf.
spannar 43 ár en 71 ár ef
H/F Shell er tekið með í
reikninginn. Markaðsvirði
fyrirtækisins var í lok árs
1998 um 3 milljarðar og
hefur það lækkað um tæp
11% frá árinu. Um þessar
mundir er gengi hlutabréfa
Skeljungs í 4,9 í samanburði
við 4,05 um áramót.
Stærstu hluthafar em The Shell
Petrolium Co. (17,2%), Eimskipafélag
íslands (13%), H. Benediktsson (8%),
Sjóvá-Almennar tryggingar (4,4%) og
Tryggingamiðstöðin (4,2%). Samtals
eiga fimm stærstu hluthafarnir 46,8%
hlut. Aðrir stórir hluthafar em The
Asiatic Petroleum Co. (3,5%),
Lífeyrissjóður verzlunarmanna (3,1%),
Lífeyrissjóður Vestfirðinga (3,1%),
Mynd 3. Velta hjá olíufélögunum þremur
síðustu fimm ár (milljónir króna)
hlut í ÚA (2%), Skagstrendingi (2,5%)
og Plastprenti (8%), svo að dæmi séu
tekin.
o
Ólafúr Björgúlfsson (2,8%) og Thor Ó.
Thors (2%).
Eina dótturfyrirtækið, Sápugerðin
Frigg, var selt á árinu vegna þess að
reksturinn stóð ekki undir væntingum.
Skeljungur áþó stóran hlut í fyrirtækjum
eins og Bensínorkunni ehf. (33,3%),
Fjölveri ehf. (33,3%), Fríkorti ehf.
(22,5%), Gasfélaginu ehf. (33,3%) og
Úthafsoliu ehf. (33,3%).
Skeljungur á rúmlega 979 milljón
króna eignarhlut í öðrum félögum.
Stærsti hlutur þeirra er í Haraldi
Böðvarssyni (4,5%) að bókfærðu virði
rúmlega 161 milljón. Einnig á það stóran
Olís
líuverzlun Islands á elstu samfelldu
söguna undir sama nafni af
olíufélögunum þremur eða 71 árs feril.
Markaðsverðmæti félagsins var í árslok
---N um 3,35 milljarðar. Á milli ára
lækkaði gengi hlutabréfanna úr
5,7 í 5,0. Um þessar mundir hefúr
gengið hækkað hratt upp í 6,47.
Stærstu hluthafar era Hydro
Texaco A.S. í Danmörku
(35,46%), Olíufélagið hf.
(35,46%), Sjóvá-Almennar
tryggingar (3,61%), Lífeyris-
sjóður verzlunarmanna (3,12%)
og Samvinnulífeyrissjóðurinn
(3,12%). Samtals eiga fimm
stærstu hluthafamir um 80,77%
og tveir stærstu tæp 71%.
Olís áeignarhluti í hlutdeildar-
félögunum Gasfélaginu ehf.
(33,33%), Olíudreifingu ehf.
(40%), Uthafsolíu ehf. (33,33%)
og Fjölveri (33,33%).
Olís er einnig stór hluthafi í nokkmm
fyrirtækjum á hlutabréfamarkaði.
Stærstur er hlutur þess, m.v. bókfært
verð, i Grandauppárúmlega 118 milljónir
(3,72%). Einnig er Olís hluthafi í Haraldi
Böðvarssyni (3,85%), Síldarvinnslunni
(6,93%) og Stálsmiðjunni (11,38%), svo
að dæmi séu tekin. Alls er eignahlutur
þeirra í öðmm félögum rúmlega
641milljón á bókfærðu virði.
Olíudreifing á
fákeppnismarkaður
Mynd 4. Hagnaður hjá olíufélögunum
þremur síðustu fimm ár (milljónir króna)
400
300
200
100
1994 1995 1996 1997 1998
■ Olís 112 163 146 123 282
■ Skeljungur 125 145 187 74 242
\JEsso 258 278 305 290 394
F ákeppnismarkaður
íslandi er
og tengsl
fyrirtækj a á markaðinum em
veraleg. Esso á35,46% hlut
í Olís og Esso og Olís eiga
saman fyrirtækið Olíu-
dreifingu ehf. Olíufélögin
eiga saman fyrirtækin
Gasfélagið, Fjölver og
Úthafsolíu, allt em þetta þó
mjöglítilfélög. Einnighafa
félögin átt í samstarfi um
innflutning á svartolíu frá
Noregi og Rússlandi. Þá er
mikið um sömu hluthafa í
félögunum og jafnframt
eiga þau stóra eignarhluti í
sömu félögunum.
Olíufélögin hafa verið
orðuð við verðsamráð þar
sem þau hafa oft verið
ótrúlega samstíga í
verðbreytingum. Það máþó
ekki gleymaþví að stór hluti
olíuverðs til neytenda eru
ríkistengd gjöld eins og
almennt gerist í Evrópu,
(Framhald bls. 4)
■ ■ Á
2