Vísbending - 14.05.1999, Blaðsíða 4

ISBENDING
(Framhald af síðu 3)
Bretar eiga hins vegar (eins og við
íslendingar) gjaldeyrisvarasjóð, sem
dugir fyrir innflutningi í aðeins sex vikur.
Þetta er samt ekki alvarlegt vandamál í
Bretlandi, því að gengi pundsins flýtur,
auk þess sem aðild Breta að
Evrópusambandinu tryggir þeim
greiðan aðgang að sameiginlegum
sjóðum Sambandsins, ef í harðbakka
slær, þóttekkijafngildisáaðganguraðild
að Myntbandalaginu. Enda virðist nú
ýmislegt benda til þess, að Bretar ætli
sér inn í Myntbandalagið innan tíðar.
Seðlabanki íslands á að vísu
samningsbundinn aðgang að fyrirvara-
lausri og umtalsverðri lánafyrirgreiðslu
erlendis frá, ef á þarf að halda, en sá
aðgangur jafnast þó að sjálfsögðu ekki
á við öryggið, sem myndi fylgja aðild að
Myntbandalaginu.
Öll hin löndin á myndinni eru bæði
í Evrópusambandinu og Mynt-
bandalaginu og bíða þess nú að taka
upp evruna í staðinn fyrir eigin
gjaldmiðla. Þörf þeirra fyrir erlendan
gjaldeyri er því minni en þörf hinna og
annars eðlis. Takið þó eftir því, að
Portúgalar og Spánverjar eiga
gjaldeyrissjóði, sem duga þeim fyrir
innflutningi í sex mánuði eða þar um bil.
Þeir eru á útjaðri Evrópu, og þeim virðist
þykj a allur varinn góður. Belgar eru eina
þjóðin, sem á minni gjaldeyrisforða í
seðlabanka sínum en við Islendingar
og Bretar.
Byggjumupp
Hver er niðurstaðan? Gjaldeyrisforði
Seðlabankans er of lítill. Það þarf
að byggja hann upp í samræmi við þá
stefnu stjómvalda að halda genginu
stöðugu, svo að fullt innbyrðis samræmi
sé í efiiahagsstefnunni. Innflutningur á
vörum og þjónustu hingað heim nam
227 milljörðum króna í fyrra, 1998.
Gjaldeyrisforði Seðlabankans þyrfti því
helzt að vera um 100 milljarðar króna við
núverandi aðstæður, eða 50-60
millj arðar í minnsta lagi, en ekki rösklega
30 milljarðar eins og nú.
Þeir, sem telja, að gengi krónunnar
sé of hátt skráð eins og löngum fyrr, og
þarfnist því lagfæringar, geta á hinn
bóginn horft vongóðir á veika
gjaldeyrisstöðu, því að hún dregur úr
líkum þess, að gengið haldist óbreytt
lengi enn, sérstaklega í ljósi þess, hve
hallinn á viðskiptum við útlönd hefúr
verið mikill að undanfomu. Enda stefna
erlendar skuldir þjóðarbúsins í sögulegt
hámark miðað við landsframleiðslu í
árslok 1999, ef svo fer sem horfir. Þá
ríður mjög á því, að stjómvöld grípi til
öflugra aðhaldsaðgerða og uppskurðar
til að halda innlendu verðlagi í skefjum.
Það er ekkert náttúrulögmál, að rétt
gengisskráning — það er gengis-
skráning, sem samrýmist varanlegu
jafnvægi í viðskiptum við útlönd og
örum vexti útflutnings — sé ómöguleg
án verðbólgu. Rök og margföld reynsla
utan úr heimi bera vitni.
Aðrir sálmar
i
(Framhald af síðu 2)
4. Samskiplamátinn hefur breyst frá
minnisblöðum (pappír eða tölvupóstur)
í óformleg samtöl. Lágmarkssamskipti
af formlegum toga eru rafræn. Póstur
sem kemur inn í fyrirtækið er skannaður
á tölvuform en póstinum sjálfum er eytt.
Öll fax-samskipti eru rafræn.
Þekkingarfyrirtækið
Arangur fyrirtækisins hefúr ekki látið
á sér standa. Veltan hefur aukist úr
450 milljónum danskra króna í 1.613
milljónir. Hagnaðurinn hefur aukist úr
18 milljónum í rúmlega 200 milljónir
danskra króna. Árið 1995 kynnti Oticon
stafrænt heyrnartæki sem hefúr farið
sigurför um heiminn og er nú selt í yfir
100 löndum. Þetta er fyrirtæki sem var
gjörsamlega staðnað undir lok síðasta
áratugar og bjó þá til heyrnartæki sem
voru bæði óþægileg og óhagkvæm. Nú
er það ffemsta fyrirtækið á markaðinum.
Þessi stefnumótunarbreyting sein
sneri rekstri Oticon við, beindist fyrst
og ffemst að því að uppræta sóun og
ýta undir nýsköpun, að hafa viðskipta-
vininn í öndvegi. „Spaghettí-fyrir-
komulag" á ekki við öll fyrirtæki en mörg
fyrirtæki á íslandi gætu lært margt af
þessu stórskemmtilega og árangursríka
iýrirtæki. Oticon brey ttist úr framleiðslu-
fyrirtæki í þekkingarfyrirtæki og þau
umskipti gerðust með einföldum hætti
eða eins og Kolind segir: „[.. .jumskipti
verða ekki að veruleika með því að skrifa
minnisblöð, árangursrík umskipti verða
þegar tveir eða fleiri einstaklingar koma
saman, fá innblástur, skemmta sér og
hugsa það óhugsanlega."
Heimildir: Managing the Unmanageable for
a Decade e. M. Morsing (1998), The
Strategy Concept I e. H. Mintzberg (1987)
Vinsælt er að kynna og hanna vörur
með kynþokka og kvenlega mýkt
að leiðarljósi. Stjórn breska neðan-
jarðarlestakerflsins hefur tekið upp á
því að láta silkimjúka rödd Marilyn
Monroe sjá urn allar tilkynningar til
vegfarenda, þeiin til yndirsauka. Einnig
hefur bandaríska fyrirtækið Intimate
Brands lífgað upp á ársreikning sinn
með limafögrum konum sem léttklæðast
Victoria's Secret nærfatnaði, sem er eitt
vörumerki fyrirtækisins, lesendum
væntanlega til mikillar gleði.
Sigurvegari kosninganna
Allir reyna að sjá eitthvað jákvætt
við kosningaúrslitin. Steingrímur
J. Sigfússon hefur náð rniklu af fyrra
fylgi Alþýðubandalagsins og nokkru
af Framsóknarmönnum úti um land. Þó
nokkur hluti kjósenda vill enn
ómengaðan sósíalisma af gamla
skólanum. Samfylkingin tefldi fram
Jóhönnu Sigurðardóttur í efsta sæti í
Reykjavík og hún endurtók leikinn ífá
því 1995 þegar hún tapaði rniklu fylgi
Þjóðvaka í kosningabaráttunni. Jóhanna
er líkt og Steingrímur föst í fortíðinni og
henni tókst að tefja ýmis framfaramál
þegar hún var í ríkisstjóm. Hins vegar
var hugmyndin á bak við Sam-
fylkinguna á sínum tíma sú að skapa
krataflokk með frjálslyndu yfírbragði en
með Jóhönnu á oddinum var sú tilraun
dauðadæmd. Kosningakerfið varð fyrir
enn einu áfallinu með því að nokkur
hundruð Vestfirðingar komu manni á
þing meðan að þúsundir Reykvíkinga
hefðu ekki náð slíkum árangri. Sem betur
fer munu ný kosningalög minnka líkur
á slíkum slysunt en nteð þeim dregur
mjög úr vægi þingmanna fámennustu
byggðarlaganna sem löngum héldu
jrjóðfélaginu í gíslingu. Framsóknar-
menn rnunu í stjórnarmyndunar-
viðræðunt leggja mikla áherslu á að
halda iðnaðar- og viðskiptaráðuneyti
vegna þess að enn sé langt í land að
fyrirtæki tengd flokknum hafi náð sér á
slrik. Nauðsynlegt sé að samvinnu-
sjónannið ráði áfram í bankamálum.
Flokkurinn leitar að skýringu á fy lgistapi
en áttar sig á því að gamaldags
sérhagsmunasjónarmið sem m.a. hafa
birst í stjórn llokksins á bankamálum
eiga ekki upp á pallborðið í þéttbýlinu.
Sjálfstæðisflokkurinn er sigurvegari
kosninganna líkt og allra annarra
Alþingiskosninga frá stofnun flokksins
árið 1929 því hann fær flest atkvæði.
Auk þess bætir hann við sig fylgi frá
síðustu kosningunt og eykur þingstyrk
sinn. Nú reynir á hvoH hann kann að
nýta sér sigurinn til þess að auka enn
frelsi og jafnrétti eins og úrslitin gefa
tilefni til. Steingrímur .1. átti kollgátuna
þegar hann sagði: „Niðurstaðan er
heilbrigðisvottorð fyrir lýðræðið í
landinu og dóntgreind kjósenda."
v_____________________________________.
ÁRitstjórn: Eyþór Ivar Jónsson ritstjóri _ög'
ábyrgðarmaður, Benedikt Jóhannesson.
Útgefandi: Talnakönnun hf., Borgartúni 23,
105 Reykjavík.
Slmi: 561-7575. Myndsendir: 561-8646.
Netfang:visbending@talnakonnun.is.
Málfarsráðgjöf: Málvisindastofnun Há-
skólans.
Prentun: Gutenberg. Upplag: 700 eintök.
Öll réttindi áskilin. © Ritið má ekki afrita án
leyfis útgefanda.
4