Frjáls verslun - 01.01.1942, Blaðsíða 6

menn á vegum verzlunarinnar. Þeir starfsmann
anna, sem lengst hafa unnið hjá fyrirtækinu,
eru þeir Guðbjarni Guðmundsson fulltrúi og
Lárus P. Lárusson afgreiðslumaður.
Um sögu verzlunarinnar er raunar svipað að
segja og aðra verzlun í Reykjavík á síðastliðn-
um árum. Á tímabilinu frá 1923 til 1930 var
mjög mikið aðhafst í byggingaiðnaðinum, en
síðan skiftir um er kreppan hófst á árunum eft-
ir 1930. Haftastefnan komst í algleyming árið
1934 og mun engin nauðsynjavara hafa orðið
jafn hart úti og byggingarefnið hvað viðvíkur
innflutningsleyfum. Ilafa innflytjendur og
byggingariðnaðarmenn háð harða baráttu gegn
þessum ófögnuði, en oftast fengið litla áheyrn.
Má segja að haftastefnan hafi náð hámarki þeg-
ar bannað var að selja cement, járn og timbur
til nýbygginga í stríðsbyrjun 1939, og innflutn-
ingsleyfi lækkuð með það fyrir augum. Var því
banni ekki aflétt fyrr en haustið 1940. Það ár
munu hafa verið byggð 5 — fimm — íbúðarhús
í Reykjavík. Þessum aðgerðum hins opinbera
hefir lítt verið haldið á lofti þegar rætt hefir
verið um húsnæðisvandræðin hér í bæ. Veturinn
1939—40 svarf atvinnuleysi að byggingariðnað-
armönnum hér. Þá var það orðið nokkuð algengt
að þeir yrðu að draga ryðgaða nagla úr kössum
eða steypumótavið, og rétta þá við, vegna þess
að saumur var ófáanlegur. Þótti mörgum það
fremur óarðbær vinna. Um haustið 1940 kom
svo hinn svonefndi frílisti, en þeirrar rýmkv-
unar á innflutningi byggingarefnis fór ekki að
gæta fyrr en vorið 1941, því þá voru nýir örð-
ugleikar komnir til sögunnar. Fyrir styrjöldina
var mest allt byggingarefni keypt frá Þýzka-
landi, en þó var all-mikið af sementi og timbri
keypt á Norðui’löndum. Þessi sambönd voru nú
rofin og þurfti að leita nýrra sambanda og
panta vörur frá Englandi og Ameríku. Eins og
gefur að skilja var það ein afleiðing haftanna,
að engar byrgðir voru til í landinu, sem hægt
var að nota á þessum erfiðleikatímum.
Hvernig er útlitið um byggingarvöruverzlun-
ina nú?
Um það er í rauninni fátt hægt að segja.
Óvissan er mikil um út ,Tegun þessara vara, eins
og raunar flestra annarra og um verðið í fram-
tíðinni er auðvitað ekkert hægt að segja. En í
sambandi við ’mtta finnst mér vert að minna á
þá þýðingu, sem sérverzlanirnar hafa haft fyrir
almenning, því það er fullvíst að síðan þær tóku
til starfa hefir almenningur bæði fengið betri
vörur en áður og betra verð miðað við það verð,
sem verið hefir á markaðinum erlendis. Ég get
a. m. k. borið um að þannig er þetta hvað bygg-
ingarefnin varðar. Á þessum tíma munu bygg-
ingarefnaverzlanirnar nota þau tækifæri sem
gefast og reyna eins og áður að sæta hinum
beztu kjörum sem fáanleg eru og afla eins góðra
vara og tímarnir leyfa.
I þessa átt fórust Óskari Norðmann orð. —
„Frjáls verzlun" óskar honum og verzluninni til
hamingju með afmælið.
Úr Árbók Reykjavíkur.
Byggingar í Reykjavík.
Á haftaárunum minnkaði mjög um byggingar
í Reykjavík eins og sjá má á eftirfarandi töflu:
Árið 1929 voru reistar alls 203 byggingar
_ 1934 _ _ _ 204 —
— 1935 — —- _ 144 —
— 1940 — _ _ 35 —
I þessum tölum eru innifalin öll hús, bæði til
íbúðar og annara nota.
*
Útsvör verzlana í Reykjavík 1940.
Árið 1940 greiddu verzlanir í Reykjavík sam-
tals 34.5% af útsvarsupphæðinni, og skiftist
þetta þannig:
HEILDVEPZLANIR: 16,4%
SMÁSÖLUVERZLANIR:
Nýlenduvöruverzlanir 2,7 %
Vefnaðarvöruvelzl. og skóverzl. 5,3—
Aðrar smávöruverzlanir 8,8—
Lyfjabúðir 1,3—
--------18,1 %
Samtals 34,5%
Fólksstraumurinn til Reykjavíkur.
Árið 1936 fluttu 1255 manns úr sveitum og
kauptúnum til Reykjavíkur, en536 komu frá
kaupstöðum.
6
FRJÁLS VERZLUN