Frjáls verslun - 01.03.1942, Blaðsíða 2

Skattamálin á Aljoingi
Um langt skeið hefir verið all-mikil óánægja
ríkjandi út af skattalögunum. Breytingar á þeim
hafa verið tíðar, en þær hafa flestar gengið í þá
átt að auka skattana. Skattarnir hafa yfirleitt
komið þungt niður á öllum rekstri í landinu og
hafa raddir verið uppi um að lækka bæri skatt-
stigann og minnka þannig byrði gjaldenda. Eina
vörnin sem skattþegnarnir hafa haft gegn hin-
um þungu skattaálögum hefir verið sú, að skatta
hefir mátt draga frá tekjum í skattaframtölun-
um. Þetta hefir verið sá hemill sem dugað hefir
til þess að tekjur margra fyrirtækja frá ári til
árs færu ekki allar í skatta.
Á síðasta Alþingi var loksins tekið nokkuð
tillit til þeirrar almennu kröfu að lækka skatt-
stigann og var mikil bót að þeirri breytingu,
sem þá var gerð á skattalögunum. Nú hefir
ríkisstjórnin borið fram á Alþingi ný skatta-
frumvörp, sem enn gera talsverða breytingu á
lögunum. Breytingarnar eru aðallaga þær sem
hér segir:
1. Frádráttarheimild skatts og útsvars er
numin úr gildi.
2. Skattfrjálst varasjóðstillag fyrirtækja er
lækkað mjög mikið.
3. Með frumvarpi um stríðsgróðaskatt eru
skattar hækkaðir mjög mikið á háum tekj-
um.
Til þess að vega á móti afnámi frádráttar-
heimildarinnar hefir skattstiginn verið lækkað-
ur nálega um helming. Því er haldið fram, að
þetta geri litlar eða engar breytingar fyrir
skattgreiðendur, en komi þeim að gagni, sent
hafa misjafnar tekjur frá ári til árs. Þetta er
að vísu rétt, þegar tekið er tillit til tekjuskatts,
því að í lögunum er sett hámark fyrir álagn-
ingu hans þannig, að hann getur ekki tekið
meira en 22% af tekjunum. En stríðsgróða-
skatturinn er auðvitað þar að auki. Hinsvegar
eru eng'n takmörk sett um það, hversu hátt út-
svar megi leggja á skattgreiðanda og er hann
því gersamlega varnarlaus gagnvart álögum
bæjarfélagsins, ef sú aðferð er upp tekin að út-
svar og tekjuskattur fæst ekki dregið frá tekj-
um áður en skattur og útsvar er ákveðið. Lögin
eru því stórkostlega gölluð, þar sem þau raun-
verulega svifta skattgreiðendur allri vernd gegn
óhóflegri skattaálagningu hins opinbera.
Um það má deila hvor aðferðin sé heppilegri,
að nota frádráttarheimildina eða ekki, en því
verður ekki neitað að niðurfelling frádráttar-
heimildarinnar er að mörgu leyti réttmæt. En
það er með öllu óviðunandi að fella frádráttar-
heimildina niður nema í staðinn komi skýr og
ákveðin lagafyrirmæli um það, hvar hinu opin-
bera séu takmörk sett um álagningu tekjuskatts
og útsvars. Það mun koma í ljós ef frumvarpið
verður samþykkt, án þess að þessi breyting
verði á því gerð, að þess mun skammt að bíða,
að nýjar breytingar verði gerðar á þessum marg-
breyttu lögum.
Skortur á rekstursfé hér á landi hefir verið
mjög áberandi um langan tíma. Þess vegna hef-
ir jafnan verið talið æskilegt að skattalögin
ýttu undir það að fyrirtækin safni varasjóðum.
Ákvæði skattalaganna um að helmingur vara-
sjóðstillaganna skyldi vera skattfrjáls hefir
valdið því, að flestir hafa notað sér þessi fríð-
indi og lagt arð fyrirtækjanna í varasjóð. Þetta
er ein aðal-trygging þess að reksturs- og áhættu-
fé geti safnast hjá atvinnufyrirtækjum og því
er illa farið, ef nú verður úr þessu dregið svo í
hinu nýja frumvarpi, að menn hafi meiri hvöt
til þess að greiða arðinn til hluthafa en að
leggja hann í varasjóð. Ætti sízt að örva menn
til slíks eins og til háttar hér á landi. Hinsveg-
ar er auðvelt með skynsamlegri lagasetningu
að setja skorður við því að varasjóðir séu teknir
út úr fyrirtækjunum, en þeir eru bezta trygg-
ingin fyrir öruggum atvinnurekstri.
Þess er að vænta að Alþingi samþykki ekki
skattafrumvarp það, sem fyrir liggur nema
breyting verði á því gerð í samræmi við það,
sem hér hefir verið lýst.
2
FRJÁLS VERZLUN