Frjáls verslun - 01.02.1950, Blaðsíða 21

ársins 1948. Bifreiðaframleiðendur sandu t d.
frá sér 12 bíla( fólks- og vörubíla) á hverri mín-
útu allt árið, og heildarframleiðsla ársins nam
samtals 6,200,000 bifreiðum, en það var langt
umfram áætlun og nm 800,000 meira en framleitt
var metárið 1929. Fjarsýnistækjaiðnaðurinn óx þó
tiltölulega mest á árinu. Framleiðslan tvöfaldað-
ist rniðað við árið áður og var nú 2l/> milljón
tæki. í árslok var eftirspurniin orðin svo mikil,
að framleiðendur tóku það ráð að skammta tæk-
in til verzlana. Annar iðnaður var sömuleiðis
stóraukinn á árinu. Má þar nefna sokkafram-
leiðslu, en hvorki meira né minna en 1,7 milljarð-
ir para voru framleidd 1949. Þá er ekki úr vegi
að geta þess, að 4,2 milljónir ísskápa voru full-
gerðir í Bandaríkjunum á s.l. ári, og mundi án
efa ei'tthvert íslenzkt heimili hafa þegið að geta
notið góðs af þessari framleiðslu.
Meiri vinnuafköst.
Hvað var það svo, sem olli þessari miklu frant-
leiðsluaukningu? Aukin vinnuafköst áttu sinn
stóra þátt í þessu, en fyrstu árin eftir stríð voru
þau talin með lakasta móti. Menn unnu nú mun
betur eins og sjá má af því, að afköst þeirra 58
milljón manna, sem að jafnaði stunduðu atvinnu
árið 1949, voru næstum þau sömu og 59 milljón
manna, ler voru við atvinnu árið áður. Gnægð
hráefna og betri vélar gerðu það einnig að verk-
um, að framleiðslan gekk hindrunarlaust, þá
loksins hún komst í fullan gang.
Úr myndasafriL V.R.
XXVIII,
Sigur frjáls framtaks.
Athyglisverðast við viðskipti og framleiðslu
Bandaríkjanna á s.l. ári var ekki bað, hve rekst-
urinn var góður, heldur lvitt, að bandarískir
kaupsýslumenn almennt liöfðu sýr.t þessum efa-
blandna heimi sósíalistískra tilhneiginga og alls
konar hafta það svart á hvítu, að hagkerfi bvggt
á frjálsu framtaki er traust í framkvæmd. Sam-
dráttur í framleiðslu og viðskiptum þýðir ekki
endilega að stefnt sé að kreppu og hruni.
Verðbólgudraugurinn hverfur.
Fáir hagfræðingar innan Bandaríkjanna
muindu segja, að viðskiptalíf landsins liefði öðl-
ast fullkominn stöðugleika á árinu. Hinu veiður
þó ekki neitað, að tekizt hafði furðanlega v\ 1 að
koma framleiðslu og viðskiptum á fastan grund-
völl, eða að minnsta kosti mun fastari en verið
hafði, og hleypa um leið nokkuð úr því verð-
Einar Ásmundsson.
bólgukýli, sem hefði getað orðið hæfctuleg mein-
semd, lekki einungis fyrir hið bandaríska þjóð-
félag, heldur og stóran hluta heimsins. Vöruverð
á ýmsum lielztu inauðsynjum lækkaði á árinu
frá 4—5%, en heildarframfærslukostnaður lækk-
aði um 1,1%. í stuttu máli sagt, þá var verðlag
jafnt og þétt á niðurleið. Verðbólgudraugurinn,
sem hafði ásótt menn svo mjög undanfarin fjög-
ur ár, var þó ekki að fullu kveðinn niður, en
reimleikarnir voru samt orðnir hverfandi á móts
við það, sem verið hafði.
FRJÁLSVERZLUN
21