Frjáls verslun - 01.02.1951, Blaðsíða 38

GUÐMUNDUR GUÐMUNDSSON:
Tómas Guðmundsson, skáld
fimmtugur
Tómas Guðmundsson, skáld, átti fimmtugsafmæli 6. jan.
s.l. í bví tilefni var honum haldið samsæti í Sjálfstæðishúsinu,
lau^ardaffinn 13. jan. s.l. í hófi þessu voru margar ræður
haldnar, eins og að líkindum lætur.
Einn af félÖRum V.R., Guðmundur Guðmundsson, tfjaUlkeri,
flutti ræðu og ljóð til skáldsins, sem vakti óskipta athypli
og mikla lirifnin^ii.
l»ar sem ræðutíminn var aðeins 3 mínútur og því íylgt
allfast eftir af veizlustjóra, að ekki væri farið fram yfir þann
tíma, þá varð Guðmundur að stytta ræðu sína talsvert og
gat t. d. ekkert flutt af síðari liluta hennar. Frjáls verzlun
sneri sér til Guðmundar og óskaði eftir að fá að birta ræð-
una alla. Fer hún hér á eftir.
Tómas Guðmundsson, skáld!
Virðulegu veizlugestir!
Ég býzt við að skáldinu sjálfu og ýmsum öðrum
verði á að spyrja: Hver er hann nú þessi? Látum það
liggja á milli hluta, en erindið er mér ljúft að tjá
ykkur.
Ef til vill er ég einn jjeirra fáu hér í kvöld, sem
aldrei hafa tekið í hönd þessa skálds, sem við hyllum
nú, aldrei átt tal við það persónulega, aðeins séð })ví
bregða fyrir.
Samt hefur þetta skáld tekið mig við hönd sér og
leitt mig inn í draumheima sína. Sagt mér óteljandi
heiflandi sögur, jafnvel trúað mér fyrir leyndarmál-
um hjartans.
Þess vegna langaði mig til að koma hér í kvöld og
þakka. Ekki aðeins fyrir mig sjálfan heldur einnig
fyrir þúsundirnar, sem dá þetta skáld, já og jafnvel
tilbiðja það á stundum, Allar hinar nafnlausu þús-
undir, sem ekki hafi einu sinni séð skáldinu sínu
bregða fyrir. En hafa samt upplifað með því ótal
ævintýr, grátið með jrví og hlegið, óttast og örvænt,
þráð og þerrað tárin, elskað og þjázt. Og loks unnað
með því landinu, frelsinu og lífinu.
En ég gæti trúað að það væru fleiri, sem bæðu að
heilsa í kvöld. Allar himnanna stjörnur eru andvaka
i nótt. Háloftin safírheið. Og ég veit, að eins og þú
segir:
„leiftrandi uggum litlir fiskar synda
á lítil stefnumót í djújtum unnum.
Af ást og sælu litlu tálknin titra.
I tunglskynsbjarma þang og skeljar glitra“
])ér til heiðurs. —-
Vesturbærinn hyllir skáldið sitt og lítill gluggi,
sem skáldið orti um og átti oft leið framhjá yrði efa-
laust þakklátur, ef skáldið mætti vera að láta sér
bregða fyrir. Og „gömlu bátarnir, sem dotta í naust-
unum letilega“ eiga j)á einu ósk fram að flytja, að
skáldið líti til j>eirra, áður en ]>eir fúna alveg og
Selsvörin gleyj)ir Jrá.
„Eygló“ og „Hanna litla, Hanna litla“ biðja líka að
heilsa, sömuleiðis „Ástur og Tótur með nýja hatta og
himinblá augu“. Einnig „Ungar stúlkur með óráðið
göngulag og undarlegar hugmyndir um ástina.“ Líka
„vinnumenn úr sveit með viðkvæm hjörtu, sem kaujva-
konan brást.“ Og íyrir sunnan Fríkirkjuna kom ég
auga á „ljósa lokka, lítin kjól og stutta sokka,“ sem
báðu að heilsa. Nú er stutti kjóllinn að vísu orðinn
nærri öklasíður og sokkarnir úr „nylon“ og kannske
smyglaðir í þokkabót. En hjartsláttur ungu stúlkunii-
ar er ör og örvæntingafullur, ekki síður en hjá móð-
ur hennar fyrir ca. 20 árum.
Penninn þakkar líka allt traustið og samstarfið og
liann fullyrti, að jiennar ætluðu almennt að vera blek-
fullir í kvöld.
Stúlkan frá Súdan: „Það er afríkanst myrkur í æð-
um hennar“, hún bað einnig að beilsa, að vísu austur
í Grímsnes . . en ég skila því nú samt. „Silfurlind-
in litla“ og nokkrar „generasjónir“ af Óðinshönum
senda einnig kveðjur sínar.
Austurstræti og hinar víðfrægu „Austurstrætisdæt-
38
FRJÁUS VERZLUN