Frjáls verslun - 01.08.1951, Blaðsíða 15

IvauKardaKÍnn 19. ÚKÚst s.l. cfndi FcKrun-
arfclaK Eeykjavíkur til fcKUrðarsamkeppni,
hinnar annarar í röðinni, ok skyldi vclja íck-
urstu stúlkuna í Reykjavík á liví iicrrans ári
1951. Fór samkcppni þcssi fram i skemmti-
Karðinum Tivoli, ok voru Þar mættir mörR
liúsund forvitinna bæjarbúa til að skoða fcK-
urðardísirnar ok heyra dómsúrskurðinn. —
Dómncfndin, en bana skipuðu ýmsir liekktir
borKarar, felidu ]iann úrskurð, að titilinn
„fcRursta stúlkan í Reykjavík 1951“, skyldi
Elín Sæbjörnsdóttir hljóta. Vinnur hún við
afKreiðslustörf lijá klæðavcr7.1un Gcfjunar.
Birtist hér mynd af sigurvegaranum, ásamt
Iieim öðrum feKurðardísum, scm gcngu nrcð
hcnni undir prófið.
Ljósm.: Ól. K. Magnúss.
grein, sem Skúli rak aukreitis við stofnanirnar, sem sé
húskapur hans og jarðrækt í Reykjavík. Skúla var Ijós
setningin „bóndi er bústólpi, en bú er landstólpi.“ —
Þegar samin er skrá yfir eignir stofnananna 1759 kem-
ur í Ijós, að þær eiga stórbú. Þar eru 20 kýr og 3
kálfar, 240 fjár og 36 hestar. — Þess er þá einnig
getið, að hafðar séu 100 ær í seli í Elliðakoti upp und-
ir Hellisheiði og þar séu ráðsmaður, ráðskona og 2
drengir á sumrum. Þetta er ekki alllítið bú, og til
þess að fóðra þennan fénað sæmilega hefur þurft mik-
inn heyskap, að minnsta kosti 1000—1200 hesta af
töðu, en 'hvar fékk Skúli hana? Af túnunum í Reykja-
vík. En hvar voru þau? Þau voru suður og vestur af
húsum stofnananna sem stóðu syðst í Aðalstræli, auk
Austurvallar, allt austur að læknum. — Skúli hefur
ræktað þessi tún, Tjarnarbrekkuna og vestur á Hóla-
völl, um Landakot að Túngötu, en þar tóku við Hlíð-
arhúsatún. Eitt túnanna hét Ullarstofutún. En hvernig
var þetta unnið? Á eignaskránni er hestvagn meS ak-
týgjum. Hann var notaður til þess að aka áburðinum
á túnin. Fjósið var þar sem Landssímastöðin er nú og
Austurvöllur út frá því. — Á skránni er líka verkfæri,
sem heitir plógur. Með honum lét Skúli danska bónd-
ann, sem hjá honum var, plægja og rækta túnin. —
Á reikningum stofnananna má sjá að til akuryrkjutil-
rautia hafði verið varið 5499 Rd. fyrslu 8 árin lil 1760.
Þess skal getið, að auk búsins í Reykjavík, rak Skúli
stórbú í Viðey. — Ég tel engan vafa á þvi, að Skúli fó-
geti var mestur jarðræktarmaður sinnar tíðar og mest-
ur á Islandi til þess tíma, og er það ekki einkennilegt,
að á þessu herrans ári 1951, 200 árum síðar, er af-
komandi lians og nafni, Skúli Thorarensen útgerðar-
maður, mesti jarðræktarmaður landsins. — Margir
afkomendur Skúla fógeta liafa í ríkum mæli erft stór-
hug hans og framkvæmdaþrek. —
Að lokum nokkur orð um Skúla sjálfan.
Því miður er engin mynd til af honum, en lýsing
svo nákvæm, að hægt er að gera af honum líkneski,
enda sumir afkomendur hans nauðalíkir honum, og
má liafa þá til hliðsjónar þegar mynd sú verður gerð
af Skúla, sem Verzlunarmannafélag Reykjavíkur hefur
samþykkt að koma upp og verði afhjúpuð á torgi í
Reykjavík, á 100 ára afmæli frjálsrar verzlunar 1954.
Skúli var einstakur drengskaparmaðuír og mætti
segja þess mörg dæmi. — Magnús sýslum. Ketilssön,
sem var systursonur Skúla, segir í dagbók sinni, að
hann hafi verið „manna iðjusamastur og hamhleypa
hin mesta, svo að hann gat aldrei iðjulaus verið.“ —
Jón Aðils segir, „að elja hans og þrek“ hafi verið svo
framúrskarandi, að þar hafi enginn verið honum
fremri nema Jón Eiríksson og Jón forseti Sigurðsson.
Framhald á hls. 118.
FRJÁLS VERZLUN
107