Frjáls verslun - 01.06.1954, Blaðsíða 1

Lega landsins — lífskjör fólksins
íslendingar búa í dag við góð lífskjör. Næg at-
vinna er í landinu, mikið er framleitt og sala af-
urðanna gengur greiðlega við hagstæðu verði. En
þjóðin man tímana tvenna og hún veit að í einni
svipan geta aflabrestur eða óþurrka sumar ger-
breytt afkomu hennar. Meginatvinnuvegir íslend-
inga eru svo hóðir legu landsins og veðurfari, að
þeir geta ekki tryggt landsfólkinu nægilegt efna-
hagslegt öryggi. Þar við bætist að landsmönnum
fer fjölgandi og nokkur tormerki virðast á að höf-
uðatvinnuvegirnir geti að óbreyttu tekið við fólks-
aukningunni og tryggt nýju kynslóðinni mann-
sæmandi lífskjör.
Það er því ekki ósennilegt að margur velti því
fyrir sér til hverra úrræða sé að taka, er aukið
geti atvinnu í landinu og tryggt öruggari afkomu.
A margt hefur verið bent og ýmislegt reynt. Þess-
ar línur munu þar trúlega litlu við auka, en á fátt
eitt skal þó drepið.
LEGA LANDSINS á norðurhjara veraldar hefur
oft verið talin til ókjara þjóðarinnar. Slíkt þarf þó
ekki að vera. ísland liggur á alfaraleið milli
tveggja heimsálfa. Sjórinn er enn í dag ódýrasta
flutningaleiðin. Því ekki að reyna að hagnýta
þessa legu landsins? Reyna að gera þetta eyland
að áfangastað í flutningum milli heimsálfanna,
umhleðsluhöfn og úrvinnzluver. Til þess að slíku
mætti til vegar koma, þyrfti auðvitað að koma hér
upp FRÍHÖFN. En það er fleira, sem til þarf.
ÞAÐ ÞARF ERLENT FJÁRMAGN. Ef við ætlum
að fá útlendinga til þess að flytja hingað hráefni
frá einni álfu og vinna þau hér og flytja þau svo
aftur út fullunnin til annarrar heimsálfu, nægir ekki
aðeins að koma hér upp fríhöfn. Það þarf að gefa
erlendu fjármagni það starfsrúm til framleiðslu, að
eigendur þess telji það ómaksins vert að leggja
það í rekstur hérlendis. Þyrfti í því sambandi bæði
að athuga SKATTALÖG og LÖG UM HLUTAFÉ-
LÖG. Menn hafa löngum verið tortryggnir gagn
vart erlendu fjármagni. Sá hugsunarháttur er eft-
irhreyta frá tímum einokunar og nýlendustöðu
landsins. Engin þjóð kemst í dag af án erlends
fjármagns, og erlendu fjármagni þurfa ekki að
fylgja nein pólitísk íhlutun eða skerðing á sjálf-
stjórn eins og áður tíðkaðist. Allar stærri fram-
kvæmdir okkar hafa verið framkvæmdar með er-
lendu fjármagni, erlendum lánum. Og því ættum
við ekki einnig að reyna að veita erlendu fjár-
magni inn í sjálfan atvinnureksturinn?
Þá eru að lokum ótalin NÁTTÚRUAUÐÆFI
LANDSINS. Okkur hefur löngum verið kennt það,
að á Islandi væru engar náttúruauðlindir, nema
vatnsföllin og heitar lindir. Þetta er enn að mestu
órannsakað mál. Rannsóknarráð ríkisins hefur
verið með nokkrar byrjunarathuganir á þessu
sviði og þó ekki með öllu án árangurs. Hér eru
mikil verkefni framundan. Það þarf að hefja hér
gagngera leit að verðmætum hráefnum og rann-
saka til hlýtar hagnýtingarmöguleika þeirra. Til
þess að þessu verki megi hraða sem mest og að
það verði unnið af sem haldbeztri kunnáttu, þurf-
um við enn að leita út fyrir landsteinana, enda
virðist liggja beint við að leita aðstoðar hjá tækni-
legum stofnunum Sameinuðu þjóðanna og fjár-
hagslegrar aðstoðar hjá sjóðum þeim, er stjórn
Bandaríkjanna hefur miðlað mörgum öðrum þjóð-
um af til hliðstæðra framkvæmda.
Þessir lauslegu þankar eru vitaskuld engin lausn
á flóknu viðfangsefni, en þeim er skotið fram til
umhugsunar, ÞVÍ AÐ AUKIÐ ATVINNUÖRYGGI
ER ÍSLENDINGUM TÍMABÆRT VIÐFANGSEFNI.