Frjáls verslun - 01.04.1960, Blaðsíða 25

Q Athafnamenn og frjálst framtak
Krisfinn Pétursson
blikksmiður
Kristinn Pétursson er fæddur í
Reykjavík 16. febrúar 1899. For-
eldrar hans voru Anna Kristjana
Bjarnadóttir frá Hamri í Hafn-
arfirði og Pétur Jónsson blikk-
smiður frá Skógarkoti í Þing-
vallasveit. Pétur lærði blikksmíði
og niðursuðu matvæla hjá norsk-
um manni, sem setzt hafði að á
Siglufirði og að loknu námi opnaði
hann fyrstu blikksmiðjuna í
Reykjavík, árið 1883. Pétur and-
aðist 25. apríl 1908, 52 ára að
aldri.
í fyrstu var heldur lítið að gera
í blikksmíði, enda deyfð yfir öllu
athafnalífi, en þetta tók að breyt-
ast um aldamótin vegna stórauk-
ins fiskveiðiflota landsmanna, sem
færði nýtt líf í allt, með stórauk-
inni atvinnu, bæði til lands og
sjávar. MikiII vorhugur var í
mönnum, bæði að því er snerti
sjálfa frelsisbaráttuna og atvinnu-
lífið. Enda hvort tveggja nátengt.
Eftir fermingu réðist Kristinn
til verzlunarstarfa hjá Ásgeiri
Sigurðssyni, þeim mæta manni.
Hann ætlaði þó aldrei að gera
verzlunarstörf að ævistarfi, held-
ur læra af þeim, og segist hann
alla ævi hafa búið að þessum lær-
dómi. Eftir þrjú ár hætti Kristinn
verzlunarstörfum og byrjaði á
blikksmíði með föður sínum og
bróður, Bjarna Péturssyni, er var
tæpum fjórum árum eldri en
hann. Eftir lát föður þeirra, 1908,
héldu þeir rekstri verkstæðisins
áfram í félagi. Var samstarf þeirra
svo náið, að segja má, að frá þeim
tíma sé athafnasaga annars, saga
beggja, allt til þess er Bjarni lézt
hinn 27. febrúar 1956.
Kristinn lauk ekki prófi í blikk-
smíði fyrr en árið 1911, og var um
sama leyti haldin iðnsýning, sem
var einn liður í hátiðahöldum í
tilefni aldarafmælis Jóns Sigurðs-
sonar. Prófsmíði Kristins var sett
á þessa sýningu, ásamt öðrum
smáum og stórum smíðisgripum
frá verkstæðinu. Blikksmíðaverk-
stæðið fékk fyrstu verðlaun, silf-
urpening, fyrir þátttökuna. Gladdi
þetta bræðurna, ekki sízt vegna
þess, að faðir þeirra hafði hlotið
fyrstu verðlaun á iðnsýningu, sem
haldin var 1883.
Árið 1910 var gamla verkstæð-
ið orðið of lítið vegna aukinnar
starfsemi og fjölbreytni í fram-
leiðslu. Reistu þeir bræðurnir þá
nýtt verkstæði, að Ægisgötu 4,
sem þótti eigi lítið á þeirra tíma
mælikvarða. Árið 1913 tóku þeir
að gera út bát í félagi við Þor-
vald Þorvaldsson, bónda og út-
vegsmann að Kothúsum í Garði.
Útgerðin gekk ágætlega, en rúm-
um áratug seinna var iðnaðurinn
orðinn svo umfangsmikill, að þeir
bræðurnir sneru sér algerlega að
honum.
Um þær mundir var hafin fram-
leiðsla á tunnum undir meðala-
lýsi til útflutnings. Voru tunnurn-
ar úr blikki og síðan voru smíð-
aðar trétunnur utan um þær.
Brátt komu hentugri umbúðir til
sögunnar, en það voru stáltunn-
ur. Lagðist nú blikktunnugerð
niður, en blikksmiðjan hóf þá
framleiðslu á stáltunnum og fékk
til þess vélar frá Þýzkalandi. Var
húsið við Ægisgötu stækkað vegna
vegna þessarar nýju framleiðslu.
Fyrirtækið varð brát.t eini aðil-
inn, er seldi stáltunnur hér á landi
og stóðst þessi framleiðsla fylli-
lega samkeppni sams konar er-
lendrar framleiðslu, bæði að því
er snerti verð og gæði.
Árið 1938 reistu þeir bræður
nýtt verksmiðjuhús, að Ægisgötu
7, enda hafði framleiðsla enn auk-
izt mjög. Fjórum árum síðar var
nýja húsið stækkað í núverandi
stærð og jafnframt keyptar nýjar
vélar til framleiðslu á stáltunnum.
Jukust þá afköstin upp í 300 tunn-
ur á dag, miðað við 8 stunda
vinnudag. Brátt kom að því, að
sala meðalalýsis minnkaði og dró
þá mjög úr sölu á stáltunnum.
Hóf fyrirtækið þá fjöldafram-
leiðslu á ýmsum byggingarvörum
og hefur það verið aðalframleiðslu-
greinin síðan. Af þessum vörum
má nefna raflagnaefni, svo sem
FEJÁLS VERZLUN
25