Frjáls verslun - 01.05.1973, Blaðsíða 35

Guðmundur Jónasson hefur ruðzt í gegnum margan snjóskaflinn
á farartækjum sínum. Hér er hann á ferð á fyrsta bílnum sínuni
H-3.
okkur sæti inn á skrifstofu
létum við spurningarnar rigna
yfir Guðmund. Var víða komið
við og einkar áberandi er, hvað
Guðmundur hefur góða hæfi-
leika til frásagnar og hve
mörgum hann hefur kynnzt á
lífsleiðinni.
Er greinilegt að Guðmundur
er ættfróður maður. Verður
þeirri hlið á honum ekki gerð
sérstök skil hér nema hvað
við vildum að sjálfsögðu
fræðast um uppruna hans
sjálfs og lífsferil.
— Ættir mínar á ég að rekja
norður í Húnavatnssýslu, sagði
Guðmundur. Ég er fæddur
árið 1909 á Sauðadalsá á
Vatnsnesi en foreldar mínir
voru Jónas Jónsson frá Hlíð
á Vatnsnesi og Guðrún Jóns-
dóttir frá Dalkoti. Hún var
af Hindisvíkurættinni.
Nú, það má segja að maður
hafi verið vinnuþræll allt frá
blautu barnsbeini og þegar ég
fermdist var ég svo smávax-
inn. að ég hefði getað staðið
inni í stelpunum, sem fermd-
ust með mér!
Ég var elztur af fjórum
systkinum og þurfti að leggja
hart að mér og fór ekki að
stækka fyrr en ég var um
tvítugt og náði nú aldrei veru-
legri hæð! Faðir minn var
mikið að heiman og sá
mamma um búið á meðan.
Hann vann við smíðar og
byggði meðal annars Reykja-
skóla í Hrútafirði.
— Hvenær sástu fyrst bíl
og hvenær fórstu sjálfur að
keyra?
— Bíl sá ég fyrst fyrir norð-
an, órið 1925, að mig minnir.
Ég fékk strax logandi áhuga á
þessu fyrirbæri en hafði áður
orðið mér úti um reiðhjól, sem
ég keypti sundurbrotið og
gerði upp.
Þegar ég var tvítugur fór
ég síðan að læra á bíl hjá
Ágústi Guðmundssyni, járn-
smið á Hvammstanga. Þá var
útgáfa ökuskírteinis miðuð við
tvítugt en kennslan var að
vísu ekki upp á marga fiska.
Það var hlaup í stýrinu á
bílnum og mátti maður þakka
fyrir að komast lifandi frá
náminu, en til þess að ég öðl-
aðist réttindin ókum við til
Blönduóss, þar var ég látinn
snúa við og bakka í hálfrökkri,
svo að við vorum næstum
komnir ofan í skurð, enda bíll-
inn ijóslaus. Af því búnu var
farið heim með ökuskírteini
nr. 18 í umdæminu.
Ári seinna fór ég að hafa
atvinnu af akstri. Þá hafði ég
keypt Ford-vörubíl, sem kom
óyfirbyggður og án vörupalls
með skipi til Hvammstanga.
Hann var gerður ökufær þar,
fékk skrásetningarmerkið HU-3
og var ég viðloðandi nyrðra til
ársins 1934 og keyrði mikið
fyrir bændurna á bæjunum,
nokkuð við vegagerð, en fór
svo til Reykjavíkur á veturna.
Var ég t. d. í því að keyra salt
suður til Sandgerðis og fisk lil
baka veturinn 1930-1931 fyrir
Loft Loftsson, útgerðarmann.
Það má til gamans geta þess,
að fyrsti bíllinn minn kostaði
3000 krónur, en sá næsti, sem
ég ksvpti árið 1934, kostaði
4200 krónur. Á hann var sett
12 manna boddi. Svona til sam-
anburðar á verðgildi pening-
anna má geta þess, að ég var
í dag að kaupa nýja „head-
pakkningu" í einn af stóru bíl-
unum mínum og hún kostaði
4500 krónur.
— Voru bílferðir milli
Reykjavíkur og Norðurlands
orðnar tíðar um það leyti, sem
þú byrjaðir akstur?
— Það munu þá hafa verið
fimm eða sex bílar á Hvamms-
tanga, og ferðir til Reykjavík-
ur voru nokkuð algengar.
Mig minnir að það hafi ver-
ið Jón Þorsteinsson í Borgar-
nesi, sem fyrstur kom akandi
norður yfir Holtavörðuheiði,
sennilega árið 1917, og fór þá
til Blönduóss. Annars var ferð-
um frá Reykjavík svo háttað,
að menn sigldu fyrst upp í
Borgarnes og þaðan var ekið
norður. Var það 14 tíma ferð.
Um haustið 1930, þegar ég
fór fyrstu ferðir mínar suður,
var ekið suður í Hvalíjörð um
Hálsana. Ferja flutti fólk yfir
fjörðinn, því að vegur var þá
ekki kominn fyrir hann. Þetta
sama ár ók Jón Þorbjörnsson,
járnsmiður, fyrstur fyrir Hval-
fjarðarbotn og árið eftir var
vegur ruddur þá leið. Fyrir
Hafnarfjall var síðan fært 1933.
Hefur það verið venjan í
framförum í vegamálum á ís-
landi, að menn hafa orðið að
brjótast á ökutækjunum í gegn-
um ófærurnar til þess að fram-
kvæmdir yrðu hafnar við vega-
lagningu af hálfu hins opin-
bera.
— Eflaust hefurðu lent í
mörgum eftirminnilegum
hrakningaferðum þarna í byrj-
un. Geturðu sagt okkur sögu af
einhvcrri slíkri?
— Einhver eftirminnilegasta
ferðin, sem ég hef farið, hófst
fyrir norðan 5. nóvember 1932.
Þessi ferðasaga gefur líka dá-
litla mynd af því, við hverja
erfiðleika var að stríða í lang-
ferðaakstri fyrir 40 árum. Mig
minnir, að ASÍ-þing hafi ver-
ið haldið um þetta leyti og
fór ég þarna um Húnavatns-
sýsluna til að taka þar full-
trúa, er ætluðu á þingið. Far-
ið var á boddíbíl með plássi
fyrir 14 farþega. Á Blönduósi
hafði ég lofað einum góðborg-
ara fari suður, en hann lá í
timburmönnum, þegar ég
FV 5 1973
27